ΕΝΕΡΓΟΣ ΚΑΙ ΣΚΛΗΡΟΣ ΟΠΑΔΟΣ ΤΗΣ ΔΕΞΙΑΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΜΑΒΗ, Ο ΝΕΚΡΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΗΤΑΝ ΟΡΟΣΗΜΟ: ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΙΣ ΕΚΟΨΑΝ ΤΟ ΛΑΙΜΟ ΣΕ 2 ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΠΥΡΟΒΟΛΗΣΑΝ 3 ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΕΙΣΒΟΛΗ

Με αφορμή τη δολοφονία του Κωνσταντίνου Κατσίφα από αλβανούς αστυνομικούς, την Κυριακή στη Βόρεια Ηπειρο, επανήλθαν στη δημοσιότητα πληροφορίες για την οργάνωση ΜΑΒΗ. Μια οργάνωση που φαίνεται ότι ο 35χρονος ομογενής τιμούσε και είχε αναρτήσει και σχετικές φωτογραφίες στο facebook.

Ιστορία της οργάνωσης
To Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου (MABH), ήταν εθνικιστική βραχύβια αντιστασιακή οργάνωση που έδρασε στον γεωγραφικό χώρο της Βορείου Ηπείρου κατά την διάρκεια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής της Αλβανίας από τον Άξονα (1941-1944). Η οργάνωση τελικά διαλύθηκε από Αλβανούς παρακρατικούς της Μπαλί Κομπετάρ και  του αλβανικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, του Ενβέρ Χότζα.

Με την αποχώρηση του ελληνικού στρατού από την Βόρειο Ήπειρο (Απρίλιος 1941), σημειώθηκαν βιαιότητες στην περιοχή, από ομάδες ατάκτων ενόπλων καθώς και ιταλικού στρατού. Το Μάιο του 1942 οργανώθηκαν τα πρώτα αντάρτικα τμήματα από Βορειοηπειρώτες στην περιοχή του Δέλβινου, επικεφαλής των οποίων ήταν δύο ντόπιοι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού, οι Σπυρίδων Λύτος και Ιωάννης Βιδέλης. Τον ίδιο μήνα βορειοηπειρώτικα αντάρτικα οργανώθηκαν και σε άλλες περιοχές: Δρόπολη, Ρίζα, Χειμάρρα, Αυλώνας, Λιούντζη, Πωγώνι, Λεσκοβίκι, Κορυτσά. Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου στα Τίρανα, σε συγκέντρωση εκπροσώπων της ελληνικής μειονότητας, συγκροτήθηκε η ΜΑΒΗ.  Επικεφαλής της ΜΑΒΗ τίθεται ο Βασίλειος Σαχίνης, άλλα βασικά στελέχη της ήταν οι Ηλίας Κώνστας, Γιώργος Τάσος, Σπύρος Ντάσιος, ο Χειμαριώτης εισαγγελέας Αναστάσιος Κοκκαβέσης και ο Γλυνιώτης Γιάννης Γκίκας.  Το αρχηγείο του Μ.Α.Β.Η. ήταν ο Άγιος Δημήτριος, η κεντρική εκκλησία του χωριού Γλύνα Βορείου Ηπειρου.

Κύριος στόχος της ήταν η προστασία των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου και, λόγω των διάφορων αντάρτικων και δοσίλογων οργανώσεων που δρούσαν εκείνη την περίοδο στην ευρύτερη περιοχή ανεξέλεγκτα λόγω της έλλειψης κάποιας κρατικής αρχής για την προστασία των πολιτών.

Οι κύριες περιοχές δράσης της ΜΑΒΗ ήταν η περιοχή του Δέλβινου, της Δρόπολης, της Χειμάρρας, του Βούρκου (η ευρύτερη περιοχή των Αγίων Σαράντα), της Ρίζας και της Ζαγοράς (περιοχή κοντά στην Πρεμετή).

Σχέση με την ελληνική αντίσταση

Η ΜΑΒΗ διατηρούσε κοινό σύνδεσμο με τον Εθνικό Δημοκρατικό Ελληνικό Σύνδεσμο (ΕΔΕΣ), ο οποίος επιχειρήθηκε να διασπασθεί  από τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ), με συνέπεια ο τελευταίος να μεταβιβάσει πληροφορίες-ρουφιανιές- σχετικά με τη δραστηριότητα της ΜΑΒΗ στο αντίστοιχο αλβανικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο. Στα χωριά Βούρκος, Άγιος Ανδρέας ( Ριζά ) και Άλυκο υπήρχαν ένοπλες ομάδες υπό τους Θύμιο Λιώλη, Κόκκαλη, Παππά και Πήλιο οι οποίες υποστηριζόμενες από τον ΕΔΕΣ, ήλεγχαν από το Φθινόπωρο του 1943 την περιοχή. Αν και αρχικά οι ένοπλοι αυτοί συνεργάστηκαν με την αλβανική εθνική αντίσταση αλλά και με τις προσκείμενες στο αλβανικό κομμουνιστικό κόμμα ελληνικές μειονοτικές ομάδες, κατά τα τέλη του 1943 ήρθαν σε σύγκρουση. Συγκεκριμένα, το ένοπλο σώμα του Πήλιου αφοπλίστηκε κοντά στα χωριά της Λεσινίτσας ενώ στις αρχές του 1944, ο Θύμιος Λιώλης και το τάγμα «Θανάσης Ζήκος», το οποίο αποτελείτο από Βορειοηπειρώτες προσκείμενους στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αλβανικό Στρατό, ήρθαν σε σύγκρουση στη Δίβρη. Λίγο καιρό αργότερα, ο Θύμιος Λιώλης και οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί εγκατέλειψαν τα εδάφη της Βόρειας Ηπείρου και κατέφυγαν στις δυνάμεις του ΕΔΕΣ στην Ελλάδα. Η πλειοψηφία της ελληνικής μειονότητας παρέμεινε σταθερά προσανατολισμένη στο αλβανικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο με τουλάχιστον 1500 αντάρτες.

Σταδιακό τέλος της δράσης

Ο Σαχίνης αντιδρούσε με τις διαμαρτυρίες του στους Ιταλούς για υπόθαλψη της αλβανικής καταπίεσης προς τους τοπικούς ελληνικούς πληθυσμούς. Στις 17 Νοεμβρίου 1943, ο αρχηγός της ΜΑΒΗ, Βασίλειος Σαχίνης, συλλαμβάνεται από άτομα της οργάνωσης του Εμβέρ Χότζα στο Αργυρόκαστρο, οι οποίοι κατόπιν εντολής, αφού τον βασανίζουν για να αποσπάσουν πληροφορίες, τον εκτελούν. Στις 3 Δεκεμβρίου δολοφονείται ο επικεφαλής της οργάνωσης στην περιοχής Χειμάρρας, Γεώργιος Μπολάνος. Ακολούθησε η καταστροφή του χωριού Γλὐνα, στην περιοχή Αργυροκάστρου που αποτελούσε βάση της ΜΑΒΗ. Από τον Δεκέμβριο του 1944 ενεργό ρόλο αναλαμβάνει ο Γρηγόριος Λαμποβιτιάδης, γιατρός από το Αργυρόκαστρο.

Τελικά η οργάνωση διαλύθηκε ύστερα από σειρά έντονων συγκρούσεων με τις ναζιστικές δυνάμεις, αλλά ταυτόχρονα και με τους Αλβανούς εθνικιστές της Μπαλί Κομπετάρ. Ως αποτέλεσμα, η δράση της ΜΑΒΗ έπαψε να υφίσταται και κατά το στάδιο της αποχώρησης του Άξονα από τον περιοχή δεν έπαιξε κανένα ρόλο στο τοπικά πολιτικά δρώμενα. Με το τέλος του πολέμου επιβλήθηκε το Εθνικοαπελευθερωτικό μέτωπο του Ένβερ Χότζα στην Αλβανία.

Τα έτη 1984, 1991 και 1994, πραγματοποιήθηκαν επιθέσεις τρομοκρατικού τύπου, κατά αλβανικών στόχων, σε Αλβανία και Ελλάδα. Η οργάνωση που ανέλαβε την ευθύνη για τις επιθέσεις έφερε το ίδιο όνομα (Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου). Δεν υπάρχουν στοιχεία, όμως, για υποτιθέμενη σύνδεση με την οργάνωση που έδρασε την δεκαετία του ’40, καθώς υπάρχει μεγάλο χρονικό κενό και δεν έχουν υποστηριχθεί υποθέσεις για πιθανή επιβίωσή της καθ’ όλο το διάστημα του καθεστώτος Ε. Χότζα στην Αλβανία.

Η ΜΑΒΗ ξανασυστήθηκε;
Στις 10 Απριλίου 1994 μία ένοπλη ομάδα προερχόμενη από ελληνικό έδαφος πραγματοποιεί επιδρομή στο αλβανικό κέντρο εκπαίδευσης νεοσυλλέκτων δίπλα στο βορειοηπειρωτικό χωριό Άνω Επισκοπή Δρόπολης, σκοτώνει έναν αξιωματικό και έναν οπλίτη, τραυματίζει τρεις ακόμα και αφαιρεί μέρος του οπλισμού του στρατοπέδου.

Κατά τη διαφυγή της ομάδας, ένας Αλβανός οπλίτης κρατείται όμηρος μέχρι τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Το ίδιο βράδυ αναλαμβάνει την ευθύνη η οργάνωση «Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου» (ΜΑΒΗ) με προκήρυξη στην Ελευθεροτυπία.

Στις 6 Οκτωβρίου 1994 δημοσιεύεται νέα προκήρυξη του ΜΑΒΗ με φωτογραφία της σημαίας της οργάνωσης, των λαφύρων της και λεπτομέρειες για την ενέργεια. Στις 19 Μαρτίου 1995 συλλαμβάνονται 7 υπόπτοι σε νυχτερινό μπλόκο της ΕΛ.ΑΣ. στα ελληνοαλβανικά σύνορα.
Στα δυο τους οχήματα ανακαλύπτονται 6 Kalashnikov με 878 σφαίρες, 2 πιστόλια Tokarev με 42 σφαίρες, 1 ασύρματος, μαχαίρια, στρατιωτικές στολές, μάλλινες κουκούλες κ.λπ. Ακολουθούν άλλες δυο συλλήψεις υπόπτων και ανακαλύπτονται κρησφύγετα όπλων στην Καισαριανή και την Παλλήνη.
Η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ. ταυτοποιεί 8 από τα κατασχεθέντα με τα όπλα της φωτογραφίας που είχε στείλει το ΜΑΒΗ.

Με απόφαση του Αρείου Πάγου, η εκδίκαση της υπόθεσης μεταφέρεται στην Αθήνα για λόγους εθνικής ασφαλείας.
Η κατ’ έφεση δίκη γίνεται κεκλεισμένων των θυρών και το εφετείο μειώνει τις ποινές του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου.

Το πρωί της 10ης Απριλίου 1994 , η αλβανική κυβέρνηση χάλασε τον κόσμο. Γνωστοποίησε με την παρακάτω ανακοίνωση το επεισόδιο:

‘Σήμερα 10 Απριλίου 1994 και ώρα 2:40 τα ξημερώματα, μία ομάδα οχτώ ατόμων από Έλληνες κομάντο, εκ των οποίων ο ένας μιλούσε αλβανικά με ελληνική προφορά, οπλισμένοι και με στολή του ελληνικού στρατού, μπήκαν στα αλβανικά σύνορα κοντά στο χωριό Επισκοπή του νομού Αργυροκάστρου, στο στρατόπεδο που εκπαιδεύονταν Αλβανοί στρατιώτες, και άνοιξαν πυρ εναντίον των στρατιωτών που κοιμούνταν. Σκότωσαν το στρατιώτη Άρσεν Γκίνη από το Φίερι και τον αξιωματικό Φατμίρ Σέχου από το Τεπελένι ενώ τραυμάτισαν και άλλους τρεις στρατιώτες. Οι κομάντος κραύγαζαν ‘αυτά θα πάθετε στη Βόρειο Ήπειρο και να μην νομίζετε ότι ξεχνάμε’.

Στην Αθήνα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ευάγγελος Βενιζέλος δήλωσε ότι τα γεγονότα αυτά ήταν άγνωστα στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν είχε καμία εμπλοκή σε τέτοιες ενέργειες, οι οποίες είναι αντίθετες στα συμφέροντα των δύο χωρών, και πρόσθεσε πως ‘η Ελλάδα είναι υποστηρικτής της ειρήνης και της σταθερότητας στα Βαλκάνια και δεν μπορεί να έχει σχέση με αυτά τα γεγονότα, όπως είναι γνωστό παγκοσμίως αλλά και στην ίδια την αλβανική κυβέρνηση’.

Τα Τίρανα, παρά ταύτα, επέμειναν στην εκδοχή του ελληνικού δακτύλου και η ένταση κορυφώθηκε όταν την επομένη έγινε στο Αργυρόκαστρο η κηδεία του άτυχου αξιωματικού που εξελιχθηκε σε ανθελληνικό παραλήρημα με τον υπουργό Άμυνας Σαφέτ Ζουλάλι στον επικήδειό του παραλίγο να κηρύξει τον πόλεμο κατά της Ελλάδα

– 6/10/94. Νέα προκήρυξη του ΜΑΒΗ στην «Ελευθεροτυπία» με φωτογραφία της σημαίας της οργάνωσης, των λαφύρων της και λεπτομέρειες για την ενέργεια.

– 19/3/95. Σύλληψη 7 υπόπτων σε νυχτερινό μπλόκο της ΕΛΑΣ στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Στα δυο τους οχήματα ανακαλύπτονται 6 Καλάσνικοφ με 878 σφαίρες, 2 πιστόλια Τοκάρεφ με 42 σφαίρες, 1 ασύρματος, μαχαίρια, στρατιωτικές στολές, μάλλινες κουκούλες κ.λπ. Ακολουθούν άλλες δυο συλλήψεις υπόπτων και ανακαλύπτονται κρησφύγετα όπλων στην Καισαριανή και την Παλλήνη. Η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛΑΣ ταυτοποιεί 8 από τα κατασχεθέντα με τα όπλα της φωτογραφίας που είχε στείλει το ΜΑΒΗ.

– 7/3/96. Πρόταση του εισαγγελέα Πατσή για μετατροπή του κατηγορητηρίου. Το συμβούλιο αποδέχεται την πρόταση. Γίνονται δεκτοί οι ισχυρισμοί των κατηγορουμένων και αποφυλακίζονται.

– 20/2/97. Η δίκη των κατηγορουμένων καταλήγει στην καταδίκη τους ως απλών λαθρεμπόρων όπλων σε ποινές 3-4,5 ετών με αναστολή αφού δεν υπήρχε κανένα στοιχείο σε βάρος τους.

– 19/5/99. Το εφετείο μειώνει τις ποινές σε 18-20 μήνες.

Με πληροφορίες από τη ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ αλλά και με την επισήμανση πολλών ιστορικών ενστάσεων επί του κειμένου, ανακριβειών και αντιφάσεων ως προς το ιστορικό αλλά και τη δράση μιας οργάνωσης πέρα για πέρα ελληνικής και πατριωτικής που κυνηγήθηκε από ρουφιάνους, σπιούνους, χαφιέδες και παρακρατικούς κομμουνιστές.