Ο ιερομόναχος μη μπορώντας να βγει από το ναό για να πάει στο κελί του, εξήγησε το φαινόμενο ως ξέσπασμα της οργής του Κυρίου και ως απόφασή του να καταποντίσει το νησί
Ο ευσεβής Αμβρόσιος διηγήθηκε στους κατοίκους το όραμα της Αγίας Παρασκευής και τους κάλεσε να τελέσουν λιτανεία με την εικόνα της Αγίας
Για την ορθόδοξη πίστη, η Αγία Παρασκευή δεν είναι απλώς μια μεγάλη αγία, είναι ο «βράχος της αρετής»
Το πρώτο μισό του 15ου μ.Χ. αιώνα βρίσκει τον Ιωάννη Η’ Παλαιολόγο Αυτοκράτορα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας της Ανατολής, της οποίας η εδαφική επικράτεια είχε περιοριστεί γύρω από την Κωνσταντινούπολη και το Μοριά.
Η Θεσσαλονίκη είχε παραδοθεί στους Βενετούς το 1423 και καταλήφθηκε οριστικά το 1430 από τους Οθωμανούς, ενώ η Ανδριανούπολη είχε κυριευτεί το 1361 από το Σουλτάνο Μουράτ Α’ και κατέστη πρώτη πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Η Αυτοκρατορία δεχόταν αδιάκοπα χτυπήματα από τους Οθωμανούς, τα οποία ξαναζωντάνεψαν στον αυτοκράτορα την απελπισμένη πεποίθηση ότι ο κίνδυνος δεν θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί χωρίς εξωτερική βοήθεια, η οποία θα μπορούσε να έρθει μόνο από τη Δύση. Έτσι λοιπόν ο Ιωάννης Η’ ήρθε σε επαφή με τον Πάπα Μαρτίνο Ε’ και τον διάδοχό του Ευγένιο Δ’, ο οποίος συγκάλεσε σύνοδο που ξεκίνησε αρχικά στη Φερράρα το 1438 και τελείωσε το 1439 στη Φλωρεντία.
Η σύνοδος, ως απώτατο σκοπό σύγκλησης, είχε την ένωση των εκκλησιών Ανατολής και Δύσης, την οποία ο μεν αυτοκράτορας επιθυμούσε για λόγους ενίσχυσης και υπεράσπισης της αυτοκρατορίας, ο δε πάπας την προαγωγή και αναγνώριση του πρωτείου του παπικού θρόνου στην Ανατολή, καθώς την αποδοχή της διδασκαλίας του filioque στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Η ένωση των Εκκλησιών, εκτός από υποστηρικτές, βρήκε και πολέμιους όπως τους μητροπολίτες: Εφέσου Μάρκο τον Ευγενικό, Ηρακλείας Αντώνιο και Τραπεζούντος Δωρόθεο, έχοντας στο πλευρό τους μεγάλη μερίδα του λαού που δεν την αποδέχτηκε.
Έτσι λοιπόν η ένωση αυτή όχι μόνο δεν επέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα αλλά αντίθετα δίχασε άρχοντες και λαό, σε ενωτικούς και ανθενωτικούς, παραλύοντας έτσι κάθε δυνατότητα αντίστασης. Βασικότερος εκφραστής της μερίδας των ανθενωτικών, δηλ. όσων δεν αποδέχτηκαν την ένωση των Εκκλησιών, ήταν άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο οποίος την χαρακτήριζε ως ψευδοένωση και φρονούσε ότι ο Όρος της συνόδου δεν θα είχε ισχύ, αλλά αντίθετα θα καταρριπτόταν λόγω του βλάσφημου χαρακτήρα προς τον τριαδικό Θεό. Επίσης χαρακτήριζε ως ένοχο όποιον μνημόνευε τον πάπα ως Ορθόδοξο αρχιερέα και ως παραβάτη της πίστεως κάθε είδους λατινόφρονα (P.G. 160,1097‐1100).
Οι συνέπειες της αποστασίας και της παράβασης της πίστεως άρχισαν να εκδηλώνονται σιγά σιγά.
Ο κατακλυσμός της Χίου
Τρία χρόνια μετά την υπογραφή του Όρου της Συνόδου Φερράρας – Φλωρεντίας, συγκεκριμένα στις 14 Οκτωβρίου 1442, συνέβη το εξής γεγονός. Ένας ευσεβής ασκητής ιερομόναχος εν ονόματι Αμβρόσιος μετέβη στο ναό της Αγίας Παρασκευής στο Παλαιόκαστρο της Χίου για να τελέσει τον εσπερινό κατά το δειλινό της 13ης Οκτωβρίου. Ενώ προχωρούσε η ακολουθία του εσπερινού ξεκίνησε να βρέχει και όσο περνούσε η ώρα η βροχή δυνάμωνε.
Ο ιερομόναχος μη μπορώντας να βγει από το ναό για να πάει στο κελί του, εξήγησε το φαινόμενο ως ξέσπασμα της οργής του Κυρίου και ως απόφασή του να καταποντίσει το νησί. Έτσι έμεινε στην εκκλησία και κυριευμένος από φόβο άρχισε να προσεύχεται και να παρακαλεί το Θεό ώστε να μεταβάλλει την οργή Του σε έλεος προς το λαό. Δεν γνώριζε ωστόσο ότι η θάλασσα είχε βγει από τα όριά της και είχε ορμήσει προς την ξηρά για να κατακλύσει το νησί.
Η εμφάνιση της Αγίας Παρασκευής στον ασκητή Αμβρόσιο
Καθώς ο Αμβρόσιος προσευχόταν αποκοιμήθηκε σε ένα στασίδι του ναού. Τότε του αποκαλύφθηκε ένα όραμα˙ είδε να ανοίγει η στέγη του ναού και να ξεπροβάλλει μέσα από ένα φωτεινόμορφο σύννεφο η μορφή μιας σεμνής γυναίκας με τα χέρια της σε στάση δέησης και να προσεύχεται.
Τότε άκουσε τη φωνή της γυναίκας που του έλεγε: «μη φοβάσαι Αμβρόσιε, εγώ είμαι η Οσιομάρτυς Παρασκευή˙ η πατρίδα σου σώθηκε». Ακούγοντας αυτά ο Αμβρόσιος, πλήρης χαράς, ξεκίνησε να ψέλνει τον Όρθρο με ευλάβεια και ενώ ξημέρωνε ήρθαν οι κάτοικοι από τη χώρα και του ανήγγειλαν ότι η θάλασσα είχε βγει από τα όριά της και απείλησε το νησί με κατακλυσμό. Τότε ο ευσεβής Αμβρόσιος διηγήθηκε στους κατοίκους το όραμα της Αγίας Παρασκευής και τους κάλεσε να τελέσουν λιτανεία με την εικόνα της Αγίας για να εξιλεώσουν με αυτόν τον τρόπο την οργή του Θεού. Έτσι λοιπόν με τη λιτανεία που τέλεσαν οι κάτοικοι και τις πρεσβείες της Αγίας κόπασε η θάλασσα, επέστρεψε στα φυσικά της όρια, σταμάτησαν και τα άλλα καιρικά φαινόμενα και σώθηκε το νησί και ο λαός.
Το θαυμαστό αυτό γεγονός της διάσωσης της νήσου, με τη μεσιτεία της Αγίας Παρασκευής, εορτάζεται πανηγυρικά όχι μόνο στη Χίο, αλλά και στην περιοχή των Μεγάρων, στην Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής των Γερανείων (Μαζίου), όπου, από το εσπέρας της παραμονής της εορτής (13 Οκτωβρίου), τελείται πανηγυρική αγρυπνία, κατά το αγιορείτικο τυπικό, που διαρκεί μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της κυριωνύμου ημέρας (14 Οκτωβρίου), υπενθυμίζοντας έτσι ότι η αναμενόμενη βοήθεια δεν έρχεται από τον ανθρώπινο παράγοντα αλλά από τον ίδιο τον Οικτίρμονα Θεό.
Η θαυμαστή θυσία της
Η Αγία Παρασκευή γεννήθηκε στη Ρώμη στα χρόνια του αυτοκράτορα Αντωνίνου (138 – 160 μ.Χ.). Ήταν κόρη των ευσεβών Χριστιανών, Αγάθωνα και Πολιτείας, οι οποίοι φρόντισαν για την χριστιανική αγωγή της, όπως είχαν υποσχεθεί στο Θεό στην περίπτωση που θα τους έδινε ένα παιδί. Επειδή το παιδί γεννήθηκε ημέρα Παρασκευή έλαβε αυτό το όνομα.
Μετά το θάνατο των γονέων της, η Παρασκευή μοίρασε όλη την περιουσία της στους φτωχούς και ανέπτυξε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Ρώμη και στα περίχωρα της πόλης, κηρύσσοντας το λόγο του Χριστού. Η δράση της προκάλεσε τον ειδωλολάτρη αυτοκράτορα Αντωνίνο, ο οποίος την συνέλαβε και της υποσχέθηκε υλικά αγαθά στην περίπτωση που θα θυσίαζε στα είδωλα. Βλέποντας όμως πως η Αγία παρέμενε σταθερή στην πίστη της, την υπέβαλε στο βασανιστήριο της πυρακτωμένης περικεφαλαίας, το οποίο υπέμεινε με καρτερικότητα. Τότε ο Αντωνίνος διέταξε και την έβαλαν σε ένα λέβητα με καυτό λάδι και πίσσα. Επειδή όμως είδε την Αγία άθικτη, πλησίασε το πρόσωπο του στον λέβητα – καθώς δεν μπορούσε να εξηγήσει πώς η αγία είχε μείνει ανέπαφη – για να δοκιμάσει αν πράγματι είναι καυτό, και αμέσως τυφλώθηκε. Η Αγία με προσευχή έδωσε στον Αντωνίνο το φως του, με αποτέλεσμα να πιστέψει στο Χριστό ή κατ’ άλλους να σταματήσει τους διωγμούς εναντίον τους. Ελευθέρωσε πάντως την Αγία Παρασκευή, η οποία συνέχισε να κηρύττει το Ευαγγέλιο σε άλλα μέρη, μέχρι που έφτασε στην Ελλάδα.
Στα Τέμπη ένας ειδωλολάτρης άρχοντας την υπέβαλε σε φρικτά βασανιστήρια, τα οποία υπέμεινε καρτερικά, για να τελειωθεί με δια αποκεφαλισμού θάνατο.
Διδάγματα από το βίο της
Η ιερή μνήμη της αγίας Παρασκευής έρχεται ως δρόσος Αερμών μέσα στον λίβα της σημερινής κοινωνίας. Στον καύσωνα του θλιβερού παρόντος πνέει ο άνεμος του αγιασμένου παρελθόντος. Έρχεται η αγία Παρασκευή με τη ζωή της και την προσευχή της, να μας διδάξει μεγάλες αλήθειες της χριστιανικής ζωής, ξεχασμένες δυστυχώς σήμερα από τους πολλούς. Σήμερα έχουμε βουλιάξει μέσα στο πέλαγος της λήθης, της ραθυμίας της άγνοιας και της αναβλητικότητας.
Έρχεται λοιπόν ο βίος της αγίας Παρασκευής και μας προσανατολίζει στην ορθή όραση της ζωής. Διορθώνει τα μάτια μας να βλέπουν ορθά, όπως λέγει και η Γραφή: «οι οφθαλμοί σου ορθά βλεπέτωσαν» κι όπως παρακαλούσε και ο προφήτης και βασιλιάς Δαβίδ: «Κύριε, απόστρεψον τους οφθαλμούς μου του μη ιδείν ματαιότητα». Βεβαίως πολλοί αναζητούν τα θαύματα. Πάνε στο άγιο Όρος ψάχνουν για θαύματα, αναζητούν γέροντες «προβλέπτας και προόπτας», βλέπουν έναν ιερέα του οποίου η φήμη ξεπερνά κάπως τα συνηθισμένα, ρωτούν αν έχει χαρίσματα έντονα και έκτακτα και δεν διδάσκονται από τον προσωπικό του αγώνα και το Χριστοκεντρικό βίωμά του. Έχει λοιπόν η αγία Παρασκευή θαύματα πολλά και μεγάλα. Μετά την Παναγία μας στον τόπο αυτό η αγία Παρασκευή επεμβαίνει και θαυματουργεί. Θα πω ένα σύγχρονο θαύμα στο τέλος! Τώρα ας δούμε τι μας διδάσκει η αγία μας…
Το πρώτο το οποίο διδασκόμαστε από τον βίο της αγίας Παρασκευής είναι η μεγάλη αξία της οικογένειας. Η αγία προήλθε από μια ευσεβή οικογένεια, στην οποία οι γονείς δεν μάλωναν μαζί με τα πεθερικά και τους κουμπάρους γύρω από την κολυμβήθρα τι όνομα θα; Δώσουν τελικά στο παιδί τους, αλλά με σταθερή και ομόφωνη απόφαση έδωσαν το όνομα της μεγάλης ημέρας Κυρίου, της Παρασκευής του Πάθους, διότι τέτοια μέρα γεννήθηκε η κόρη τους. Τίποτε δεν είναι τυχαίο.
Το δεύτερο το οποίο μας διδάσκει ο βίος της αγίας Παρασκευής είναι ότι στη ζωή μας προέχει ο Χριστός και το Ευαγγέλιο. Ο Νόμος του Θεού. Δεν έχουμε εμείς «έτερον ευαγγέλιον». Έχουμε το Ευαγγέλιο του Χριστού. Δεν κόβουμε και ράβουμε τις άγιες εντολές κατά πως θέλουμε. Κανένας άγιος και κανένας γέροντας δεν μπορεί να μας δώσει άλλο ευαγγέλιο, πόσο μάλλον «φωτισμένες» μάγισσες και χαρτορίχτρες. Το Ευαγγέλιο του Χριστού και ‘όχι του κόσμου. Βασικό επίσης δίδαγμα, το τρίτο, που βγαίνει από τη ζωή της αγίας Παρασκευής είναι η επένδυση της προσωπικότητάς της με αρετές και προσευχές. Η πνευματική καλλιέργεια είναι το πρώτο μέλημά μας. Λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος ότι «αυτός που γνώρισε τον εαυτό του είναι ανώτερος από αυτόν που ανασταίνει νεκρούς». Τι ωφελεί να φαίνομαι και να μιλάνε για μένα και όμως να είμαι λίθος ακατέργαστος;
Τέταρτο, τελευταίο για σήμερα δίδαγμα, από τη ζωή και συμπεριφορά της αγίας μας είναι η ανυποχώρητη στάση της απέναντι στην κοσμική εξουσία. Ο Κύριος απέναντι στην κοσμική εξουσία φέρθηκε με ελευθερία πνεύματος. Αποκάλεσε τον Ηρώδη αλεπού για να φανερώσει την πονηρία, σιώπησε μπροστά στον Πιλάτο για να μη συμπορευτεί με την υποκρισία και την επιπολαιότητα, πλήρωσε φόρο για να μη σκανδαλίσει και διδάξει αναρχία και περιέγραψε την νοοτροπία των αρχόντων, που είναι καταπιεστική και απάνθρωπη, κι όμως οι περισσότεροι χαίρονται και αρέσκονται και με ένα αυτοκαταστροφικό μένος ανέχονται να βασανίζονται και να υποκύπτουν στην εξουσία του κόσμου τούτου.
pentapostagma.gr
