Μπόλικα κανόνια, αλλά και ολίγο από βούτυρο περιλαμβάνουν οι προτάσεις της Κομισιόν για την αναθεώρηση των πολιτικών κοινωνικής συνοχής – στις οποίες περιλαμβάνονται και τα προγράμματα ΕΣΠΑ. Ψηλά στην ατζέντα βρίσκεται η άμυνα, καλώντας τα κράτη μέλη να ανακατευθύνουν τα κονδύλια των κοινοτικών προγραμμάτων στο «χτίσιμο υποδομών που θα εξυπηρετήσουν την κινητικότητα των στρατευμάτων». Επίσης προβλέπει την «ενίσχυση της παραγωγικής δυνατότητας των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων στον τομέα της άμυνας, σε όλες τις περιοχές της ΕΕ».
Στην προσπάθεια να «χρυσώσει» το χάπι των υπέρογκων στρατιωτικών εξοπλισμών, με πόρους που θα αντληθούν και από τα ταμεία συνοχής, η Κομισιόν προτείνει επίσης δέσμη μέτρων για την προσιτή στέγαση. Στόχος ειναι να διπλασιαστούν τα κοινοτικά κονδύλια που αξιοποιούνται σε αυτή την κατεύθυνση.
Αυτό δε σημαίνει ότι θα δοθούν απευθείας περισσότερα χρήματα, αλλά ότι τα κράτη μέλη θα έχουν επιπρόσθετα κίνητρα για να ανακατανείμουν πόρους από τα υπάρχοντα προγράμματα 2021-2027 σε επενδύσεις για τη στέγαση.
Όπως ισχύει για την άμυνα, έτσι και στο θέμα της στέγασης, οι χώρες που ακολουθήσουν τις συστάσεις της Κομισιόν, θα επωφεληθούν με προκαταβολή του 30% του προϋπολογισμού των επενδύσεων για το 2026. Επιπλέον η ΕΕ θα χρηματοδοτήσει τις δράσεις για το στεγαστικό ως και 100%, χωρίς να υπάρχει δηλαδή εθνική συμμετοχή.
Οι προτάσεις της Κομισιόν για το στεγαστικό
Στο επίκεντρο της στεγαστικής πολιτικής της Κομισιόν, είναι η δυνατότητα άντλησης ιδιωτικής και δημόσιας χρηματοδότησης μέσω ενός νέου χρηματοδοτικού μέσου, με κομβική συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Ο νέος θεσμός θα συνδυάζει τα κονδύλια κοινωνικής συνοχής της ΕΕ με πόρους (βλέπε δάνεια) από την ΕΤΕπ, διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και από ιδιωτικές τράπεζες.
Η Κομισιόν αποδίδει τη στεγαστική κρίση στην αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης, που οδήγησε σε σημαντικές αυξήσεις στις τιμές των οικιστικών ακινήτων και των ενοικίων. Επίσης αναγνωρίζει ότι οι μισθοί δεν αυξήθηκαν όσο αυξήθηκε το κόστος στέγασης, διευρύνοντας το χάσμα μεταξύ της διαθεσιμότητας οικονομικά προσιτών κατοικιών και των αναγκών του πληθυσμού. «Το υψηλό κόστος στέγασης αναγκάζει πολλά νοικοκυριά να διαθέσουν δυσανάλογα μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους για το ενοίκιο ή τα στεγαστικά δάνεια, αφήνοντας λιγότερα για άλλες ανάγκες όπως η διατροφή, η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση – με κίνδυνο να πέσουν στη φτώχεια», σημειώνεται στη σχετική ανάλυση της Κομισιόν.
Ταυτόχρονα όμως προσθέτει ότι εκτός από τις αρνητικές επιπτώσεις στα νοικοκυριά, η έλλειψη προσιτής στέγασης δημιουργεί και πρόβλημα στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Για παράδειγμα, πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες αντιμετωπίζουν προβλήματα προσέλκυσης εργαζομένων, επειδή το κόστος στέγασης και διαβίωσης στις περιοχές που δραστηριοποιούνται είναι δυσανάλογα υψηλό σε σχέση με το εισόδημα.
Το ίδιο άλλωστε ισχύει και για τις δημόσιες υπηρεσίες, ιδίως σε τουριστικές περιοχές, που δυσκολεύονται να βρουν εκπαιδευτικούς, υγειονομικούς κ.λπ.
