Ρεπορτάζ – “βόμβα” δημοσιεύει η τουρκική εφημερίδα Milliyet η οποία αποκάλυψε πως το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού μετά από εντολή του Ρ.Τ.Ερντογάν θα διεκδικήσει κειμήλια της Παναγίας Σουμελά, η οποία παρέμεινε κλειστή από το 1922 μέχρι το 2010.
Στο ρεπορτάζ της εφημερίδας Milliyet αναφέρεται, μάλιστα, ότι αρχαιολόγοι έχουν επισκεφτεί μουσεία σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Ιταλία, για να διεκδικήσουν εικόνες και κειμήλια τα οποία βγήκαν στο εξωτερικό μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Σοβαρή ανησυχία πυροδοτεί η δήλωση του Τούρκου υπουργού Τουρισμού, Νουρί Έρσοϊ, στη Milliyet, με την οποία επιβεβαιώνεται ότι η Άγκυρα ξεκίνησε τις διαδικασίες ώστε να επιστρέψουν τα κειμήλια της Παναγίας Σουμελά στην Τουρκία.
Η Παναγία Σουμελά άνοιξε ξανά τις πόρτες της το 2010 έπειτα από 88 χρόνια, συγκεντρώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλον τον κόσμο.
Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 2015 οι τουρκικές αρχές αναγκάστηκαν να την κλείσουν και πάλι λόγω σοβαρών κινδύνων για την ασφάλεια των επισκεπτών αλλά και τη διατήρηση του μνημείου.
Παναγία Σουμελά: Το μοναστήρι που κατέστρεψαν οι Τούρκοι στη γενοκτονία…
Η εικόνα της Παναγίας είναι ένα σύμβολο για τους Έλληνες του Πόντου. Χαρακτηριστική για τη σημασία της είναι η δήλωση του Λεωνίδα Ιασωνίδη, υπουργού Πρόνοιας της κυβέρνησης Ελ. Βενιζέλου, όταν επί των ημερών του, η εικόνα ήρθε στην Ελλάδα:
«Eν Eλλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Mε την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».
Η εικόνα, σύμφωνα με την παράδοση της εκκλησίας δημιουργήθηκε από τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Λουκά. Αρχικά ονομαζόταν Παναγία η Αθηνιώτισσα, γιατί μετά τον θάνατο του Λουκά ένας μαθητής του την έφερε στην Αθήνα. Το 386 όμως, οι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος βρέθηκαν μετά από όραμα με την Παναγία, από την Αθήνα στα βουνά του Πόντου.
Σε ένα σπήλαιο σε υψόμετρο άνω των 1.000 μέτρων είδαν μια χρυσαφένια λάμψη. Όταν πλησίασαν, βρήκαν την εικόνα της Παναγίας, που σύμφωνα με την εκκλησία, είχαν μεταφέρει άγγελοι. Οι δύο μοναχοί θεώρησαν την αποκάλυψη της Παναγίας, μέσω της εικόνας, ως σημάδι και αποφάσισαν να φτιάξουν στο σημείο που την βρήκαν ένα κελί.
Έτσι μπήκαν τα «θεμέλια» για την ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά, που κατά τον ξεριζωμό των Ποντίων από την περιοχή, καταστράφηκε από τους Τούρκους.
Από το 1986 λειτουργεί ως μουσείο, ενώ τον Αύγουστο του 2010 η Τουρκία έδωσε άδεια να τελεστεί λειτουργία. Η μονή αλλά και ιερή εικόνα πήρε το όνομα Σουμελά, από το όρος Μελά και το ποντιακό «σου», που σημαίνει εις το/ στο. Δηλαδή, η Παναγία «στο Μελά».
Θαυματουργή ήταν σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση και η φυσική ύδρευση του μοναστηριού, καθώς οι μοναχοί είδαν να αναβλύζει νερό από τους απόκρημνους γρανιτένιους βράχους. Στα μέσα του 1800 η μονή απέκτησε έναν μεγάλο ξενώνα με 72 δωμάτια και άλλους χώρους, όπως βιβλιοθήκη, γραφεία κ.α. Κατά καιρούς η μονή γνώρισε ευεργέτες, αλλά και την εύνοια αυτοκρατόρων, ακόμα και μουσουλμάνων, που έβλεπαν το μοναστήρι σαν Θεία Πρόνοια.
Το 1922 οι Τούρκοι στη γενοκτονία των Ποντίων έκαψαν το μοναστήρι για να αφανίσουν εντελώς το ελληνικό στοιχείο από την περιοχή. Πριν βάλουν φωτιά, είχαν αρπάξει όλα τα πολύτιμα κειμήλια της μονής. Οι μοναχοί όμως, που είχαν προβλέψει το χτύπημα των Τούρκων, είχαν φροντίσει να κρύψουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σουμελά, καθώς και άλλα κειμήλια, όπως το Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου και ένα Σταυρό από Τίμιο Ξύλο, που είχε δωρίσει στη Μονή ο αυτοκράτορας Μανουήλ Γ’ της δυναστείας των Κομνηνών.
Τα ιερά αντικείμενα θάφτηκαν στο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας που βρισκόταν σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από το μοναστήρι. Οι Έλληνες του Πόντου ξεριζώθηκαν και τα κειμήλια έμειναν εκεί για περίπου δέκα χρόνια. Το 1930 ο μητροπολίτης Ξάνθης Πολύκαρπος Ψωμιάδης και ο τότε υπουργός πρόνοιας Λεωνίδας Ιασωνίδης, απευθύνθηκαν στον πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο για να ασχοληθεί με το ζήτημα των θαμμένων κειμηλίων.
Τότε ο Τούρκος ομόλογος του Βενιζέλου, ο Ισμέτ Ινονού, δέχτηκε να πάει στην περιοχή της μονής μια αντιπροσωπεία Ελλήνων και να αναζητήσει τα κειμήλια. Υπό την καθοδήγηση του αρχιμανδρίτη Αμβρόσιου, ο οποίος ήταν ένας από τους τελευταίους μοναχούς της μονής Παναγίας Σουμελά, βρέθηκαν και ξεθάφτηκαν τα ιερά αντικείμενα. Μεταφέρθηκαν στην Αθήνα στο βυζαντινό μουσείο, όπου παρέμειναν έως το 1951.
Τότε η εικόνα φιλοξενήθηκε για λίγο στο σωματείο Παναγίας Σουμελά για να τοποθετηθεί επίσημα, τον Αύγουστο του 1952 στον Ιερό Ναό Νέας Παναγίας Σουμελά, που χτίστηκε στις πλαγιές του Βερμίου.
΄Παναγία Σουμελά
Δυο λέξεις που συμβολίζουν και εκφράζουν σύμπαντα τον Ποντιακό Ελληνισμό, που σηματοδοτούν την μαρτυρική του πορεία στο χωροχρόνο εδώ και δεκαεφτά, περίπου, αιώνες, που επισημαίνουν εμφατικά το παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον του, που ενσαρκώνουν την πίστη και τα οράματά του, που αποτελούν την καταφυγή και την ελπίδα του, την ψυχή της ψυχής του, το είναι του. Τον Ποντιακό Ελληνισμό, που του στερήθηκε το δικαίωμα να κατοικεί στην Ιστορική του Πατρίδα, όπου εκεί στα παράλια του Ευξείνου Πόντου ανέπτυξε για τρείς χιλιάδες χρόνια έναν σημαντικότατο πολιτισμό.
Οι λέξεις Παναγία Σουμελά επισημαίνουν εμβληματικά όλη τη χριστιανική ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, το κλέος του και τις χαρές του, τα ηρωικά κατορθώματα των Ακριτών και την Αυτοκρατορία των Μεγαλοκομνηνών της Τραπεζούντας, τους θρύλους, τα τραγούδια και τους λεβέντικους χορούς του, το πνεύμα του και την καρδιά του.
Όταν δείτε οι Τούρκοι να ανοίγουν ξανά τα μοναστήρια μας τότε κοντά είναι το ποθουμενον. Λόγια αγιων
ΟΕΡΝΤΟΓΑΝ ΨΑΧΝΕΙ ΓΙΑ ΖΕΣΤΟ ΧΡΗΜΑ ΕΤΣΙ ΛΟΙΠΟΝ ΘΕΛΕΙ ΤΑ ΚΕΙΜΗΛΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ ΠΟΥΛΗΣΕΙ ΠΟΛΥ ΑΠΛΟ! ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΝΑ ΤΟΥ ΔΩΣΟΥΝ!
Θα παρει τα 3 των αγιων ο Ερντοσκυλλος.
Ο θεος ως τωρα, ειναι γιατι στην τουρκια υπαρχουν παρα πολλοι κρυπτοχριστιανοι! Ειναι πολυ προκλητικοι οι τουρκοι! Ο θεος ξερει…
Μάλλον για ράδιο αρβύλα το βλέπω το θέμα πάρα να είναι αλήθεια. Γιατί δεν μπορώ να πηστεψω ότι ενδιαφέρει τον εντοργαν για τα θρησκευτικά ορθόδοξα κειμήλια. Να την κάνει τι την Παναγία σουμελα.αυτή βλέπουν σταυρό και τρελαίνονται.