Λίγοι μπορούν να αμφισβητήσουν το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας ήταν πάντα το μεγάλο «επικοινωνιακό χαρτί» της κυβέρνησης.
Μπορεί να μην είχε πολύ μεγάλα ποσοστά θετικής αποδοχής, είχε όμως πάντα ικανότητα να έχει απήχηση στο κοινό του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως να το πείθει για το εκάστοτε «αφήγημα».Κορυφαία στιγμή του από αυτή την άποψη οι εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 όταν συμπαρέσυρε το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ στη λογική «δεν μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς» και κέρδισε τις εκλογές.
Τώρα για πρώτη φορά μεγάλη φθορά υφίσταται και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, εισπράττοντας μεγαλύτερο κόστος σε σχέση με παλαιότερα.
Ακόμη και η επικοινωνιακή αντεπίθεση των τελευταίων ημερών μετατράπηκε σε μπούμερανγκ που προκαλούν ήδη πολιτικές αναταράξεις.
Η κυβέρνηση βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο και η πορεία προς τη φιέστα της εξόδου από το μνημόνιο βούλιαξε κάτω από το βάρος των ευθυνών για την εθνική τραγωδία.
Αλλά κυρίως κάτω από την άγαρμπη και εντελώς ενοχική προσπάθεια που έκανε το επικοινωνιακό επιτελείο του Μαξίμου να δικαιολογήσει τα τραγικά λάθη που έγιναν από τις 23 Ιουλίου και μετά.
Δεν είναι μόνον όσα συνέβησαν με τον Νίκο Τόσκα, τον Δημήτρη Τζανακόπουλο, τους πρώην αρχηγούς της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας. Δεν είναι καν η τραγική εικόνα που παρουσίασε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, αφενός με το να αποφεύγει τα μάτια των πληγέντων στο Μάτι.
Είναι και οι αποκαλύψεις που έρχονται στο φως, τόσο για το ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα στο Μόσταρ, και τι ακριβώς έγινε τις ώρες που η Αττική καιγόταν και 94 άνθρωποι τουλάχιστον.
Είναι και το γεγονός ότι η ειδική επιτροπή που θα διερευνήσει τις αιτίες της τραγωδίας, «κάηκε» προτού καν ξεκινήσει τις εργασίες του με επικεφαλής τον Γερμανό καθηγητή Γκόλνταμερ, τον παγκοσμίου φήμης εμπειρογνώμονα για τις πυρκαγιές.
Στην κυβέρνηση προσπαθούν να απαντήσουν σε αυτό με το να τον βγάλουν μπροστά πλέον όχι σε ρόλο απολογητή των λαθών, αλλά του «υπεύθυνου ηγέτη» που χαράσσει τη στρατηγική της επόμενης μέρας.
Όσο για τις ανακοινώσεις περί ανεξάρτητης και αδιάβλητης έρευνας για τα αίτια της τραγωδίας. Πριν ακόμη περάσουν 24 ώρες ο καθηγητής εκ Γερμανίας κάηκε καθώς περισσότερο μοιάζει με… υπουργό της κυβέρνησης που συμφωνεί σε όλα με τον πρωθυπουργό και την γραμμή του Μαξίμου, παρά με έναν ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα που θα καταθέσει πόρισμα το οποίο θα αποδεχθούν και θα σεβαστούν όλοι.
Όμως, η πραγματική αγωνία των κυβερνητικών στελεχών είναι εάν τελικά όλα αυτά πραγματικά θα περάσουν στην κοινωνία και με ποιο τρόπο. Με την παραδοσιακή ορολογία είναι το «τι συζητιέται στα καφενεία» (έστω και εάν σήμερα πολύ πιο σημαντικά είναι τα trends στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης).
Εδώ τα μηνύματα δεν είναι αισιόδοξα. Μπορεί η κυβέρνηση να κατηγορεί την αντιπολίτευση και τα «μη φίλια» ΜΜΕ για fake news, όμως η πραγματικότητα είναι ότι από τη μείωση των συντάξεων μέχρι την αγωνία για την αύξηση του ΦΠΑ, η κοινωνία αισθάνεται πιο ανασφαλής.
Ακόμη και θετικές εξελίξεις όπως η αποκλιμάκωση της ανεργίας δεν είναι βέβαιο ότι πιστώνονται με έναν άμεσο τρόπο στα θετικά της κυβέρνησης. Πιο πολλοί άνθρωποι είναι έτοιμοι να πιστέψουν ότι απλώς αλλάζει το κλίμα ή ότι οι ίδιοι προσπάθησαν περισσότερο και βρήκαν δουλειά, παρά να χαιρετήσουν τη μία ή την άλλη κυβερνητική εξαγγελία.
Την ίδια στιγμή σε πείσμα της κυβερνητικής προσπάθειας να πει ότι ένα κλίμα δυσαρέσκειας είναι κατασκεύασμα των ΜΜΕ η πραγματικότητα είναι ότι και το Μακεδονικό και ακόμη περισσότερο τα προβλήματα στην κυβερνητική παρουσία στο μέτωπο των πυρκαγιών είχαν αρνητικό αντίκτυπο και κατέστησαν την εκλογική μάχη ακόμη πιο δύσκολη.
Ετοιμάζουν φιέστες στη ΔΕΘ
Στη φετινή ΔΕΘ ο πρωθυπουργός θα πάει σε μια αρκετά πιεστική συνθήκη.
Καταρχάς, η ΔΕΘ θα επαναφέρει το «Μακεδονικό» στο προσκήνιο. Τα συλλαλητήρια που θα πραγματοποιηθούν, την ώρα που στη γειτονική χώρα θα κορυφώνεται η προεκλογική εκστρατεία για το δημοψήφισμα, θα επαναφέρουν το άγχος για το πολιτικό κόστος, ενώ θα αναζωπυρώσουν και τη συζήτηση για το πώς θα αντιμετωπίσει ο πρωθυπουργός το ζήτημα της εσωτερικής συνοχής του κυβερνητικού συνασπισμού, με δεδομένη την επιμονή του Πάνου Καμμένου σε αρνητική ψήφο όποτε η συμφωνία έρθει στη Βουλή.
Έπειτα, ο πρωθυπουργός θα πρέπει να παρουσιάσει ένα πιο πειστικό αφήγημα από την «έξοδο από τα μνημόνια», ιδίως από τη στιγμή που με τη συνεχιζόμενη αναταραχή στις διεθνείς αγορές ομολόγων και τα ανοιχτά ερωτήματα για τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, προς το παρόν αναβάλλεται και η «έξοδος στις αγορές».
Όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα θα είναι να παρουσιάσει ένα «κοινωνικό προφίλ» μόνο με τα όποια μέτρα ανακοινώσει για τα υπερπλεονάσματα, ιδίως από τη στιγμή που την πλήρη εικόνα σε σχέση με την εκτέλεση του προϋπολογισμού θα την έχει τον Νοέμβριο.
Και αυτό γιατί θα είναι πολύ δύσκολο για την κυβέρνηση να ανακοινώσει σε αυτή τη φάση οτιδήποτε τελικό για το θέμα των συντάξεων, όταν κοινοβούλια όπως αυτά της Γερμανίας, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ έχουν κάνει σαφές ότι μη εφαρμογή ήδη ψηφισμένων μέτρων δεν πρόκειται να γίνει δεκτή.
Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι σε αντίθεση με τις δηλώσεις που κάνουν οι υπουργοί κατά καιρούς, το τι θα πει ο πρωθυπουργός της χώρας αποκτά άλλη βαρύτητα και αυτό θα είναι και ένα από τα σημεία κλειδιά για γίνει κατανοητή η πορεία που θα ακολουθηθεί.
Εάν για παράδειγμα ο πρωθυπουργός επικυρώσει την επιδίωξη αναστολής της μείωσης των συντάξεων, τότε είναι σαφές ότι πάμε σε σύγκρουση με τους «θεσμούς» και πιθανώς αυτό να είναι και ένα πρόσχημα επιτάχυνσης πολιτικών και εκλογικών εξελίξεων.
Εάν πάλι ο πρωθυπουργός προσπεράσει το ζήτημα των συντάξεων και μείνει στα κοινωνικά μέτρα του υπερπλεονάσματος, τότε γίνεται σαφές ότι η κυβέρνηση θα πάει με πιο «μετρημένο» κοινωνικό προφίλ, επιδιώκοντας να αντισταθμίσει τη μείωση των συντάξεων με τα άλλα μέτρα.
Υπάρχει επίσης το ανοιχτό ερώτημα μέσα στην κυβέρνηση εάν τα όποια μέτρα του υπερπλεονάσματος θα πάνε σε άμεσες «χειροπιαστές» κοινωνικές παροχές ή εάν αντίθετα θα προκριθεί η πιο πάγια ενίσχυση κλάδων όπως η Υγεία ή η Παιδεία, ή σε ενδεχόμενους διορισμούς.
Αυτό το στοιχείο θα επικαθοριστεί και από τους ιδιαίτερους σχεδιασμούς κάθε υπουργού σε μια προεκλογική χρονιά όπου όλο και περισσότερο ρόλο θα παίζουν και οι «ατομικές στρατηγικές».
