Οι πτωχεύσεις δεν αποτελούν εξαίρεση αλλά τον κανόνα στον πλανήτη, με τις επόμενες να φαίνονται καθαρά στον ορίζοντα στις αναπτυσσόμενες οικονομίες – ενώ η υποθηκευμένη Ελλάδα εισήλθε στη δεύτερη εποχή των μνημονίων, καθιερώνοντας τα ως επίσημο οικονομικό και πολιτικό σύστημα της.
Εισαγωγικά, για όλους όσους θεωρούν επιτυχημένο το PSI (στους οποίους δεν ανήκουμε εμείς έχοντας το τότε χαρακτηρίσει ως μία «Πύρρειο Χρεοκοπία», επειδή είχε όλα τα μειονεκτήματα της πτώχευσης χωρίς κανένα πλεονέκτημα – ενώ καταδίκασε την Ελλάδα στην κυλιόμενη πτώχευση που βιώνει και της στέρησε σχεδόν όλα τα διαπραγματευτικά χαρτιά), η συμφωνία της 22ης Ιουνίου 2018 ήταν κατά πολύ χειρότερη – αφού δεν διαγράφηκε καν χρέος όπως το 2011, δεν δόθηκαν καθόλου χρήματα, επιβλήθηκε ένα ακόμη μνημόνιο με μία πολύ αυστηρότερη επιτήρηση, ενώ τα ανταλλάγματα που απαιτήθηκαν (Υπερταμείο, πρωτογενή πλεονάσματα, Μακεδονία κλπ), ήταν τουλάχιστον ισάξια με αυτά του PSI.
Αυτό που συνέβη ουσιαστικά ήταν η καθιέρωση των μνημονίων ως επίσημου πολιτειακού και οικονομικού συστήματος σε μία πλήρως υποθηκευμένη χώρα, τουλάχιστον έως το 2060 – οπότε βιώνουμε τη δεύτερη εποχή των μνημονίων, όπου έχει αντικατασταθεί ο προσωρινός τους χαρακτήρα των προηγουμένων ετών με έναν μόνιμο, με τελικό αποτέλεσμα την πλήρη υφαρπαγή όσων έχουμε και δεν έχουμε. Η απώλεια του ελέγχου της χώρας από την κυβέρνηση της είναι τόσο μεγάλη, ώστε ακόμη και η χρήση του «μαξιλαριού ασφαλείας» των 24 δις € δεν θα αποφασίζεται από αυτήν, αλλά από το γερμανικό ESM – όπως συμβαίνει σε κάθε προτεκτοράτο.
Όσον αφορά δε το μόνο θετικό στοιχείο της συμφωνίας, την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των 96 δις € για δέκα χρόνια, θα είχε τότε μόνο νόημα, εάν συνοδευόταν από τη δυνατότητα άσκησης μίας άλλης οικονομικής πολιτικής – μέσω της οποίας η Ελλάδα θα επέστρεφε σε πορεία ανάπτυξης, αφού διαφορετικά οι Έλληνες είναι καταδικασμένοι. Όταν όμως η χώρα παραμένει στην αποτυχημένη για τους ιθαγενείς και επιτυχημένη για τους δανειστές τους πολιτική της κρίσης, τότε δεν υπάρχει τίποτα το θετικό – όπως δεν υπήρχε με το πολύ καλύτερο από αυτήν τη συμφωνία PSI, από το οποίο κυριολεκτικά καταστράφηκε η Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία είναι συνώνυμη με τη δεύτερη χρεοκοπία της Ελλάδας μετά το PSI, σε περίπου επτά χρόνια – ενώ κατά την κυβέρνηση εξασφαλίζει την πατρίδα μας από την αποφυγή μίας τρίτης πτώχευσης έως το 2032, όπου θα αρχίσουν να πληρώνονται τα 96 δις € που μεταβιβάσθηκαν από την ανέντιμη σημερινή κοινωνία μας στα παιδιά μας. Πρόκειται πάντως για κάτι μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία, όπως ήταν άλλωστε οι τρεις δανειακές συμβάσεις με τη συγκεκριμένη κατάληξη τους – ενώ θα καταλάβουμε τι ακριβώς έχει συμβεί τα επόμενα χρόνια. Εν τούτοις, δεν έχει νόημα να κατηγορούμε την κυβέρνηση για το νέο μεγάλο έγκλημα εναντίον της Ελλάδας, αφού πρόκειται για έναν απλό παρατηρητή που παίρνει ότι του δώσουν, αλλά τους δανειστές της χώρας μας – ουσιαστικά την πρωσική κυβέρνηση που αποφασίζει και διατάζει για όλους τους Ευρωπαίους.
Επειδή τώρα οι χρεοκοπίες δεν αποτελούν εξαίρεση στον πλανήτη, αλλά μάλλον τον κανόνα, με τις επόμενες να φαίνονται καθαρά στον ορίζοντα στις αναπτυσσόμενες οικονομίες (Τουρκία, Βενεζουέλα, Αργεντινή, Βραζιλία κοκ.), είναι ίσως σκόπιμο να αναφέρουμε τις πλέον εντυπωσιακές – ξεκινώντας από την Κίνα που πτώχευσε το 1425, κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Ming, ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού των χάρτινων χρημάτων, με επόμενες χρεοκοπίες της το 1921 και το 1939.
Μικρή ιστορική αναδρομή
Η πρώτη χρεοκοπία στην Ευρώπη ήταν αυτή της Μ. Βρετανίας το 1340 – όπου ο τότε βασιλιάς της Εδουάρδος ο τρίτος, μετά από μία αποτυχημένη επίθεση εναντίον της Γαλλίας που οδήγησε στον 100ετή πόλεμο, αθέτησε τις πληρωμές του απέναντι στους Ιταλούς δανειστές του. Μεταξύ των ετών 1500 και 1800, η Γαλλία χρεοκόπησε οκτώ φορές – ενώ ο υπουργός οικονομικών της A. Terray (1768-1774) σύστησε στους κυβερνώντες να πτωχεύουν κάθε 100 χρόνια, για να αποκαθίσταται η ισορροπία. Εν τούτοις, μετά το 1812 η Γαλλία δεν χρεοκόπησε ποτέ ξανά.
Συνεχίζοντας, η Πορτογαλία χρεοκόπησε για πρώτη φορά το 1560, ενώ το 19ο αιώνα το επανέλαβε πέντε φορές (1828, 1837, 1841, 1852, 1890). Η τελευταία φορά ήταν το 2009, όπου διασώθηκε από την Τρόικα. Η Ισπανία αποτελεί πρωταθλήτρια του είδους, έχοντας πτωχεύσει συνολικά 13 φορές – έξι φορές έως το 1800 και επτά φορές το 19ο αιώνα, με το 24% των ετών μετά την ανεξαρτησία της να ευρίσκεται σε κατάσταση χρεοκοπίας ή αναδιάρθρωσης των χρεών της. Η Ελλάδα, μετά την ανάκτηση της εθνικής της ανεξαρτησίας, χρεοκόπησε πέντε φορές (1827, 1843, 1893, 1932, 2012), ενώ στις 22 Ιουνίου του 2018 ήταν ουσιαστικά η έκτη – παραμένοντας σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμών πάνω από τα μισά της χρόνια.
Η Αυστρία χρεοκόπησε το 1796, ενώ η Αυστροουγγαρία το 19ο αιώνα πέντε φορές. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο πτώχευσε ξανά, αντιμετωπίζοντας πρόσφατα (2008) μία πολύ μεγάλη κρίση των τραπεζών της, τις οποίες διέσωσε το κράτος. Οι θεαματικότερες χρεοκοπίες της Γερμανίας ήταν αυτές των Πρώσων το 1807 και το 1813 που συνδέονται με τους Ναπολεόντειους Πολέμους. Τον 20ο αιώνα η χώρα πτώχευσε δύο φορές, το 1923 και το 1948, ενώ συνολικά από το 1618 πτώχευσε οκτώ φορές – βιώνοντας το 13% όλων των ετών σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμών. Ορισμένοι αναφέρουν ακόμη μία χρεοκοπία, το 1932/33, όπου αθέτησε πληρωμές της στο εξωτερικό.
Συνεχίζοντας, η Τουρκία χρεοκόπησε για πρώτη φορά το 1876, ενώ ακολούθησαν αργότερα ακόμη πέντε πτωχεύσεις – το 1915, το 1931, το 1940, το 1978 και το 1982. Η Ρωσία χρεοκόπησε συνολικά πέντε φορές (1839, 1885, 1918, 1991, 1998), βιώνοντας μετά το 1990 τη στρατηγική σοκ και δέους του ΔΝΤ, από την οποία μειώθηκε ο πληθυσμός της σχεδόν κατά 15 εκ. ανθρώπους (ανάλυση). Η Νιγηρία πτώχευσε πέντε φορές μετά την ανεξαρτησία της το 1960 (τελευταία το 2004), παρά τα τεράστια ενεργειακά της αποθέματα, το Μαρόκο τέσσερις, η Ν. Αφρική τρεις και η Αίγυπτος δύο – ενώ γενικότερα στην Αφρική οι χρεοκοπίες είναι αναρίθμητες.
Περαιτέρω η Ινδία χρεοκόπησε τρεις φορές (1958, 1969, 1972), ενώ κατέφερε να το αποφύγει κατά τη διάρκεια της ασιατικής κρίσης μέσω των μαζικών ελέγχων κεφαλαίων και της χρηματοπιστωτικής καταστολής. Ολόκληρη η ήπειρος της Λατινικής Αμερικής το 19ο αιώνα βίωνε συνεχείς χρεοκοπίες – η Βενεζουέλα έξι φορές, ενώ η Ονδούρα, η Κόστα Ρίκα, η Κολομβία και η Δομινικανή Δημοκρατία από τέσσερις φορές. Η Βενεζουέλα αργότερα ξανά τέσσερις φορές (1983, 1990, 1995, 2004), η Κόστα Ρίκα έξι (1901, 1932, 1962, 1981, 1983, 1984), η Βραζιλία επτά, το Εκουαδόρ έξι, η Αργεντινή επτά φορές με την πιο εντυπωσιακή το 2002 κοκ.
Μετά την ανεξαρτησία του το 1821, το Μεξικό βίωσε οκτώ χρεοκοπίες – ενώ χρεοκοπία θεωρείται αυτή της Ισλανδίας το 2008 παρά το ότι οφειλόταν στις τράπεζες της, επειδή το κράτος, αν και είχε εγγυηθεί για αυτές, αρνήθηκε να τις διασώσει. Μία από τις ελάχιστες χώρες πάντως, εάν όχι η μοναδική που δεν έχει χρεοκοπήσει, είναι η Ιταλία – η οποία ίσως δεν θα το αποφύγει αυτή τη φορά, εάν παραμείνει εντός της Ευρωζώνης, αφού είναι αδύνατη η μείωση του τεράστιου χρέους της πληθωριστικά, όπως συμβαίνει με πολλές άλλες χώρες εκτός της νομισματικής ένωσης.
Γνωρίζοντας βέβαια πως πρόκειται για μία μεγάλη και υπερήφανη χώρα, δεν πιστεύουμε πως θα ανεχτεί τους γερμανικούς εξευτελισμούς που ξεκίνησαν μετά την εκλογή της νέας κυβέρνησης της – ούτε πως θα υποταχθεί περαιτέρω στην πολιτική που της επιβάλλεται, αφού την οδηγεί στην καταστροφή και στο χάος. Σε μία τέτοια περίπτωση βέβαια το ευρώ δεν θα επιβιώσει, με μεγαλύτερο ζημιωμένο τη Γερμανία – η οποία είναι τόσο αχόρταγη, ώστε να μην συνειδητοποιεί πότε πρέπει να σταματήσει, με αποτέλεσμα να κερδίζει μεν τις μάχες αλλά να χάνει τον πόλεμο.
Επίλογος
Υπενθυμίζουμε πως το «πολλάκις εξαμαρτείν» ή, καλύτερα, το να επαναλαμβάνουμε το ίδιο πείραμα για πολλοστή φορά (μειώσεις εισοδημάτων, αυξήσεις φόρων, καθόλου δομικές μεταρρυθμίσεις, προστασία του πελατειακού κράτους κλπ.), περιμένοντας διαφορετικά αποτελέσματα, θεωρείται κατά τον Αϊνστάιν ως ο ορισμός της ηλιθιότητας – ενώ η επιμονή των κυβερνήσεων μας να μεταθέτουν την πληρωμή των δικών μας χρεών στα παιδιά μας, με αποτέλεσμα να ανατρέφουμε σήμερα σκλάβους χρέους ή μελλοντικούς μετανάστες, είναι απαράδεκτη.
Κατά την άποψη μας, εάν πρέπει κάποιοι να υποστούν τα δεινά της χρεοκοπίας, αυτοί είμαστε εμείς και όχι τα παιδιά μας – πόσο μάλλον όταν η επόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας είναι πια νομοτελειακή, εκτός εάν μεσολαβήσει κάποιο θαύμα όπως, για παράδειγμα, η επιστροφή της οικονομίας μας σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Θαύματα όμως δεν γίνονται, ενώ πλησιάζει η επόμενη χρηματοπιστωτική καταιγίδα – η οποία θα μας βρει σε μία απελπιστική οικονομική κατάσταση.
Περαιτέρω, τόσο το ασφαλιστικό, όσο και το τραπεζικό σύστημα, υπόκεινται έμμεσα στους κανόνες της χρηματοπιστωτικής πυραμίδας. Ειδικότερα, οι συντάξεις δεν πληρώνονται από τις κρατήσεις των παλαιών εργαζομένων αλλά, κυρίως, από αυτές των σημερινών – οπότε, όταν αυξάνεται γεωμετρικά η ανεργία, το σύστημα καταρρέει.
Όσον αφορά δε τις τράπεζες, όταν οι επιστροφές των δανείων είναι υψηλότερες από τα νέα δάνεια, τότε καίγονται χρήματα και μειώνεται η ποσότητα τους στην οικονομία (ανάλυση), έως ότου τελικά το σύστημα καταρρέει – πόσο μάλλον όταν αυξάνονται οι επισφάλειες (κόκκινα δάνεια), ενώ ταυτόχρονα μειώνονται οι εγγυήσεις τους (ακίνητα, εισοδήματα των οφειλετών τους κοκ.).
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα, χαρακτηρίζεται ουσιαστικά ως μία «κυλιόμενη χρεοκοπία», ως μία άκρως επικίνδυνη, παράνομη καθυστέρηση της πτώχευσης – παράνομη επειδή επιδεινώνονται συνεχώς οι συνθήκες της οικονομίας της, με κίνδυνο να μετατραπεί σε ένα αποτυχημένο κράτος (ερμηνεία). Στις επιχειρήσεις κάτι τέτοιο απαγορεύεται, ενώ τιμωρείται ποινικά πάρα πολύ αυστηρά ο υπεύθυνος διαχειριστής τους – ο οποίος, στην περίπτωση των κρατών, είναι η εκάστοτε κυβέρνηση.
Εάν συνεχίσει να συμβαίνει κάτι τέτοιο, θεωρούμε πως θα προκληθούν μεγάλες εκρήξεις βίας – το αργότερο τη στιγμή που οι Πολίτες θα αντιληφθούν την οικονομική βία που ασκείται στους ίδιους, όταν καταδικάζονται στην ανεργία, στην εξαθλίωση, σε υπερβολικούς φόρους, καθώς επίσης σε απάνθρωπες μειώσεις των εισοδημάτων τους, χωρίς καμία απολύτως προοπτική για το μέλλον τους, ιδίως δε για το μέλλον των παιδιών τους.
Ολοκληρώνοντας, μπορεί βέβαια να κάνουμε λάθος, αλλά το καπάκι μίας κατσαρόλας που βράζει χωρίς σταματημό, δεν μπορεί να διατηρηθεί αιώνια κλειστό – ενώ, όσο πιο πολύ επιμένει κανείς να το κρατάει βίαια στη θέση του, τόσο πιο επικίνδυνη θα είναι η έκρηξη που θα ακολουθήσει.
analyst.gr
