ΟΟΣΑ: ΣΟΚ ΚΑΙ ΔΕΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ – ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΑΚΡΙΒΑ ΓΙΑ ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΕΣΥ

Είναι πολύ λογικό για τον Έλληνα πολίτη να αναρωτιέται γιατί συχνά αναγκάζεται να πληρώσει από την τσέπη του για ιατρικές υπηρεσίες, ενώ στην ουσία έχουμε δημόσια ασφάλιση.
Στην ετήσια έκθεση του ΟΟΣΑ, με τίτλο Health at a Glance (Υγεία με μία ματιά), φαίνεται πού μας έχουν οδηγήσει οι κακές επιλογές της πολιτικής ηγεσίας, παρότι οι Έλληνες πληρώνουν αδρά για το δημόσιο σύστημα υγείας. 
Ειδικότερα, όπως επισημαίνει ο οργανισμός, η πρόοδος στην αντιμετώπιση παραγόντων κινδύνου του τρόπου ζωής έχει σταματήσει, λόγω επιμόνων κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων.
Σε όλες τις χώρες της ΕΕ, το 2022 οι ίδιες πληρωμές αντιπροσώπευαν το 15% του συνόλου των δαπανών για την υγεία. Ωστόσο, τα νοικοκυριά στην Ελλάδα έπρεπε να δώσουν περισσότερο από 30%.

Όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ, oι δημόσιοι προϋπολογισμοί χρηματοδοτούν πολλές διαφορετικές υπηρεσίες και η υγειονομική περίθαλψη ανταγωνίζεται για κεφάλαια με άλλους τομείς όπως η εκπαίδευση, η άμυνα και η στέγαση.
Στην Ιρλανδία και τη Γερμανία, το ποσοστό των δημοσίων δαπανών που αφιερώθηκαν στην υγειονομική περίθαλψη ήταν περίπου 20%, ενώ στην Ουγγαρία και την Ελλάδα ήταν περίπου 10%.

Το 2022, η Κύπρος, η Ρουμανία και η Ελλάδα ανέφεραν το υψηλότερο ποσοστό των δαπανών για νοσοκομειακές υπηρεσίες, περίπου στο 40%.
Αντίθετα, οι σκανδιναβικές χώρες, όπως η Φινλανδία και η Σουηδία, μαζί με την Ολλανδία, διέθεσαν πολύ λιγότερα στις υπηρεσίες νοσηλείας – περίπου το 20% των συνολικών δαπανών για την υγεία.
Τα ιατρικά είδη λιανικής (κυρίως φαρμακευτικά προϊόντα) που καταναλώνονται στα εξωτερικά ιατρεία αντιπροσωπεύουν την τρίτη μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών.
Το 2022, το υψηλότερο μερίδιο των δαπανών για ιατρικά αγαθά παρατηρήθηκε στη Βουλγαρία, τη Σλοβακική Δημοκρατία και την Ελλάδα, όπου αποτελούσαν έως και το ένα τρίτο των δαπανών για την υγεία.
Αντίθετα, η Δανία, η Ιρλανδία και η Ολλανδία ξόδεψαν μόνο το 10% περίπου των συνολικών δαπανών για την υγεία τους σε ιατρικά προϊόντα.
Οι δαπάνες για μακροχρόνια περίθαλψη ήταν χαμηλότερες στη Σλοβακική Δημοκρατία, στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Κροατία, υποδηλώνοντας την εξάρτηση από πιο άτυπες ρυθμίσεις περίθαλψης.
Περαιτέρω, τα ποσοστά κάλυψης ήταν κοντά στο 100% στη Σουηδία, την Εσθονία, τη Ρουμανία, τη Γερμανία και την Ιταλία.
Στην Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, παρά τα χρήματα που δίνουμε ως πολίτες, η οικονομική κάλυψη για το κόστος της ενδονοσοκομειακής περίθαλψης ανερχόταν περίπου στα δύο τρίτα του συνολικού κόστους.

Φαρμακευτική δαπάνη…

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, παρά τον εξορθολογισμό, η Ελλάδα είναι η τέταρτη τη τάξει χώρα σε ό,τι αφορά την κατά κεφαλήν δαπάνη για φάρμακα. Προηγούνται οι Γερμανία, Μάλτα και Βουλγαρία.

Δυσπιστία και ετοιμότητα

Στην Ελλάδα, παρά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού με το νέο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγεία (ΠΦΥ), οι πολίτες συνεχίζουν να δυσπιστούν σε σχέση με το δημόσιο σύστημα υγείας.
Σε αυτό το ζήτημα, οι Σκανδιναβικές χώρες ανέφεραν τις υψηλότερες συνολικές βαθμολογίες, υποδεικνύοντας σχεδόν πλήρη συμμόρφωση με τα πρότυπα IHR.
Η Γαλλία, η Λιθουανία και η Γερμανία ακολούθησαν στενά, με μέσο όρο βαθμολογίας IHR 85 στα 100 ή υψηλότερα.
Αντίθετα, η Ρουμανία (61), η Ελλάδα (60) και η Σλοβακική Δημοκρατία (50) ανέφεραν τις χαμηλότερες βαθμολογίες στην ΕΕ.
Η εμπιστοσύνη του κοινού στους κυβερνητικούς θεσμούς είναι βασικός καθοριστικός παράγοντας για την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών ετοιμότητας και αντιμετώπισης κρίσεων από τις χώρες, σημειώνει ο ΟΟΣΑ, προσθέτοντας:
Τα υψηλά επίπεδα εμπιστοσύνης μπορούν να προωθήσουν τη συμμόρφωση του κοινού με τα μέτρα υγείας και την κοινωνική συνοχή κατά τη διάρκεια κρίσεων.
Αντίθετα, η έλλειψη εμπιστοσύνης του κοινού οδηγεί σε χαμηλότερη τήρηση των κατευθυντήριων γραμμών, αυξημένες κοινωνικές εντάσεις και χειρότερα αποτελέσματα για την υγεία.
Η εμπιστοσύνη του κοινού στην ικανότητα διαχείρισης κρίσεων των κρατικών ιδρυμάτων ήταν υψηλότερη στη Φινλανδία (82%), στις Κάτω Χώρες (68%) και στη Δανία (66%) και χαμηλότερη στη Λετονία (35%), στην Πορτογαλία (33%) και στην Ελλάδα (30%) ).
Αυτές οι μεγάλες διαφορές στα επίπεδα εμπιστοσύνης μπορούν να αποδοθούν σε διάφορους παράγοντες, όπως η διαχείριση κρίσεων, η ισχύς των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας, η ικανοποίηση από βασικές δημόσιες υπηρεσίες, οι εκτιμήσεις των πόρων μιας χώρας και οι πολιτιστικές προδιαθέσεις για τα εμπιστευτικά ιδρύματα γενικά.

Γιατροί – νοσηλευτές

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ο αριθμός των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, των γιατρών και των νοσηλευτών, έχει αυξηθεί σχεδόν σε όλες τις χώρες της ΕΕ τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι ελλείψεις έχουν μειωθεί καθώς η ζήτηση για γιατρούς και νοσηλευτές αυξήθηκε ακόμη περισσότερο την ίδια περίοδο.
Κατά μέσο όρο στις χώρες της ΕΕ, υπήρχαν 4,2 γιατροί ανά 1.000 άτομα το 2022, από 3,1 το 2002 και 3,6 το 2012.
Η αύξηση του αριθμού των γιατρών ήταν ιδιαίτερα ταχεία στην Ελλάδα (με 6,6 ανά 1.000 κατοίκους) και την Πορτογαλία, αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα δεδομένα για αυτές τις δύο χώρες αφορούν όλους τους γιατρούς που έχουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος (επομένως, ένας μεγάλος αριθμός που μπορεί να μην ασκούν πλέον διατήρησαν την άδειά τους).
Η Αυστρία, η Κύπρος και η Νορβηγία είχαν τον υψηλότερο αριθμό ασκούμενων ιατρών ανά πληθυσμό με περίπου 5 γιατρούς ανά 1.000 πληθυσμό ή περισσότερους.

Από την άλλη, όπως επισημαίνει ο Οργανισμός, ο αριθμός των νοσηλευτών έχει αυξηθεί την τελευταία δεκαετία στις περισσότερες χώρες της ΕΕ.
Κατά μέσο όρο στις χώρες της ΕΕ, υπήρχαν 8,4 νοσηλευτές ανά 1 000 άτομα το 2022, από 7,3 το 2012.
Η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Φινλανδία, η Ιρλανδία και η Γερμανία είχαν τον υψηλότερο αριθμό νοσηλευτών κατά κεφαλήν το 2022, με τουλάχιστον 12 νοσηλευτές ανά 1 000 πληθυσμού.
Αντίθετα, η Ελλάδα είχε τον χαμηλότερο κατά κεφαλήν αριθμό νοσηλευτών μεταξύ των χωρών της ΕΕ – αλλά τα στοιχεία περιλαμβάνουν μόνο νοσηλευτές που εργάζονται σε νοσοκομεία – δείγμα κακού προγραμματισμού και χείριστων πολιτικών επιλογών.
Οι νοσηλευτές αποτελούν την πολυπληθέστερη κατηγορία εργαζομένων στον τομέα της υγείας σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ.
Ο βασικός ρόλος που διαδραματίζουν στην παροχή περίθαλψης σε νοσοκομεία, εγκαταστάσεις μακροχρόνιας φροντίδας και στην κοινότητα αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
Η Ελλάδα έχει τον χαμηλότερο αριθμό κατά κεφαλήν νοσηλευτών μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Παραδόξως, οι αμοιβές των νοσηλευτών μειώθηκαν σε πραγματικούς όρους μεταξύ 2010 και 2019 στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία, τη Φινλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Άνιση γεωγραφική κατανομή

Παράλληλα, η άνιση γεωγραφική κατανομή των γιατρών αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην πρόσβαση στην περίθαλψη στις περιοχές της περιφέρειας.
Εξακολουθούν επίσης να υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις στη γεωγραφική κατανομή των γιατρών, με αποτέλεσμα ιατρικές ερήμους.
Σε πολλές χώρες, υπάρχει υψηλή πυκνότητα γιατρών στις εθνικές πρωτεύουσες, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη συγκέντρωση εξειδικευμένων υπηρεσιών και τις προτιμήσεις των ιατρών για πρακτική άσκηση στις πρωτεύουσες.
Αυτό συμβαίνει για παράδειγμα στην Αυστρία, την Κροατία, την Τσεχία, τη Δανία, την Ουγγαρία, την Ελλάδα, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακική Δημοκρατία.