Η υπόθεση… μυρίζει. Μυρίζει πολύ. Μπορεί να πέρασαν τρία χρόνια, όμως ακόμα συζητείται στους διαδρόμους του ΓΕΕΘΑ τι συνέβη με την δημιουργία Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων στην Καλαμάτα το 2020, που απλά στο ΚΥΣΕΑ ήταν συζήτηση μόλις λίγων λεπτών. Μάλλον, επειδή όλα ήταν κανονισμένα. Όμως, το «Μακελειό» έμαθε το παρασκήνιο. Και όσα θα αναφερθούν, καλούμε τους «πρωταγωνιστές» να τα διαψεύσουν. Αν και σήμερα, οι περισσότεροι, είναι αλλού. Και για να μιλήσουμε με ονόματα: Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος από υπουργός Εθνικής Άμυνας, πλέον είναι απλός βουλευτής. Ο Γρηγόρης Δημητριάδης είναι εκτός Μαξίμου και ο διευθυντής εξοπλισμών Θόδωρος Λάγιος είναι στην Μόνιμη Αντιπροσωπεία στην ΕΕ επί θεμάτων ανάπτυξης δυνατοτήτων και προγραμμάτων Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας για την Άμυνα και την Ασφάλεια της ΕΕ (PESCO).
Το… ιστορικό
Πάμε να ξεκινήσουμε.
Το 2018, η ανάγκη για αναβάθμιση των μέσων εκπαίδευσης των Ελλήνων πιλότων μαχητικών αεροσκαφών οδήγησε το το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ) στην έναρξη συζητήσεων με την καναδική εταιρεία CAE (Canadian Aviation Electronics Ltd) για την ανάπτυξη ενός προγράμματος που δεν θα εστιάζει μόνον στην εκπαίδευση των στελεχών της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, αλλά το οποίο θα καταστήσει το κέντρο εκπαίδευσης της Καλαμάτας Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο Πιλότων, με απτά οφέλη για την ελληνική πλευρά.
Ο Γρηγόρης Δημητριάδης
Μέχρι εδώ καλά.
Το σχέδιο που είχε τεθεί προς επεξεργασία και συζήτηση αφορούσε στην παροχή υπηρεσιών για 20 έτη μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης. Σχηματικά, η Ελλάδα θα δεσμευόταν να παραχωρήσει όλο το έργο της πτητικής εκπαίδευσης των Ελλήνων πιλότων στην Canadian Aviation Electronics και θα αγόραζε από εκείνη ώρες πτήσεων. Η εταιρεία με τη σειρά της θα έπρεπε να προσφέρει τον απαιτούμενο εξοπλισμό, τους εκπαιδευτές και θα αναλάμβανε να συντηρεί τα αεροσκάφη νέου τύπου με τα οποία θα εκπαιδεύονταν οι ίκαροι.
Προσέξτε. Με δεδομένο ότι η εκπαίδευση ενός πιλότου σε μαχητικά αεροσκάφη κοστίζει περί τα 2,5 εκατ. ευρώ έκαστος, η Πολεμική Αεροπορία υπολόγιζε πως θα μπορούσε με αυτό τον τρόπο να ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες της για τα επόμενα 20 χρόνια με ένα κόστος 70 εκατ. ευρώ ανά έτος και ταυτόχρονα να έχει έσοδα περί τα 25 εκατ. ευρώ ετησίως από την πώληση θέσεων εκπαίδευσης σε ικάρους ξένων χωρών. Έτσι, το όφελος δεν θα ήταν μόνο οικονομικό. Η εκπαίδευση πιλότων από ξένες χώρες στην Καλαμάτα θα προσέθετε ακόμη περισσότερο κύρος στην ήδη διεθνώς αναγνωρισμένη ελληνική Πολεμική Αεροπορία και θα αναβάθμιζε περαιτέρω τον ρόλο των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην περιοχή της Μεσογείου.
«Εγώ είναι ο πρωθυπουργός»
Και ενώ όλα ήταν έτοιμα να υπογραφούν, έρχονται οι εκλογές, όπου τις κερδίζει η Νέα Δημοκρατία.
Στην αρχή της θητείας της, μπήκε πάγος στην συμφωνία, επειδή το Μαξίμου θεώρησε ότι δεν υπήρχαν… λεφτά. Ωστόσο, ένα χρόνο μετά, το 2020, όλα άλλαξαν άρδην.
Σύμφωνα με πληροφορίες, συνέβη το εξής. Το καλοκαίρι του 2020, και ενώ ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος ετοιμαζόταν να πάει στην Βουλή για να το περάσει από την Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων, κρατώντας στο φάκελό του την πρόταση με την Canadian Aviation Electronics, δέχθηκε ένα τηλεφώνημα από το Μαξίμου. Ήταν ο Γρηγόρης Δημητριάδης. Σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, του είπε να κάνει… πίσω. Δηλαδή, να επιστρέψει στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας και να αναμένει. Όταν ο Παναγιωτόπουλος τον ρώτησε εάν όλο αυτό είναι εις γνώσιν του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο «ανιψιός» του είπε: «Εγώ είμαι ο πρωθυπουργός… Ο Κυριάκος έχει άλλες δουλειές να κάνει». Και τελικά, επέστρεψε στο υπουργείο… Ας βγει ο Νίκος Παναγιωτόπουλος να το διαψεύσει!
Ο πρώην Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Επενδύσεων και Εξοπλισμών (ΓΔΑΕΕ) κ. Θοδωρής Λάγιος
Και τι συνέβη; Επέλαση των Ισραηλινών!
Από την πίσω… πόρτα (όπως έχει καταγγελθεί και δημοσιοποιηθεί) το Μέγαρο Μαξίμου έφερε την ισραηλινή Elbit στο διαγωνισμό, καπελώνοντας την ουσία τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, τον Κωνσταντίνο Φλώρο (που δεν είχε πάντως αντιδράσεις) και τον Γενικό Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών Θόδωρο Λάγιο.
Μεσάζοντας φέρεται να ήταν πολύ στενός συγγενής του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, την ίδια ώρα που το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας επέμεναν ότι ο φάκελος της Elbit Systems ήταν μη επαρκής και δεν υπήρχαν τα απαραίτητα εχέγγυα. Μάλιστα, για να καταλάβει κανείς τι συνέβη η πρόταση της Elbit, «πατούσε» εν πολλοίς στα όσα είχε ήδη προτείνει η καναδέζικη CAE, στηρίχθηκε από το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο έκανε και ένα «στρατηγικό» ελιγμό. Ενέταξε τη συμφωνία υπό την ομπρέλα Διακρατικής Συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και του Κράτους του Ισραήλ!
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος
Ίδιες προτάσεις
Δηλαδή, οι δύο προσφορές ήταν πανομοιότυπες. Οι Καναδοί πρότειναν την αντικατάσταση των Τ-2Ε Buckeye με ένα στόλο από νέα αεροσκάφη Jet M-346 της Ιταλικής Leonardo, με ικανότητα παραγωγής πολλών ωρών πτήσης ετησίως ικανών για την εγκαθίδρυση Διεθνούς Κέντρου Αεροπορικής Εκπαίδευσης. Το προτεινόμενο από αυτούς πρόγραμμα περιελάμβανε επίσης παράλληλη συντήρηση και αποκατάσταση αεροσκαφών Τ-6A Texan, εξομοιωτές για τη βελτίωση της εκπαίδευσης εδάφους, παροχή ανταλλακτικών και βέβαια εκπαίδευση των τεχνικών και εκπαιδευτών της Πολεμικής Αεροπορίας. Η CAE υποστήριζε πως είναι σε θέση όχι μόνο να προχωρήσει σε γρήγορη παράδοση των M-346, αλλά και να προσφέρει υπηρεσίες εκπαίδευσης στην Πολεμική Αεροπορία από την πρώτη ημέρα της υπογραφής της σύμβασης. Όλα αυτά έναντι 1,2 δισ. ευρώ για σύμβαση 20 ετών.
Τα δημοσιεύματα για τα σκάφη των ισραηλινών που έφτασαν στην Καλαμάτα τον Μάιο του 2023
Η Elbit Systems προσέφερε ένα πακέτο που περιλάμβανε συντήρηση των μονοκινητήριων αεροσκαφών Τ-6A Texan, νέο εκπαιδευτικό αεροσκάφος προκεχωρημένης εκπαίδευσης (πιθανότατα το M-346, που προσφέρουν οι Καναδοί), προσομοιωτές πτήσης, πακέτο ανταλλακτικών για συγκεκριμένες ώρες πτήσης ετησίως, αλλά και εκπαίδευση τεχνικών και των εκπαιδευτών της Πολεμικής Αεροπορίας στον νέο τύπο αεροσκάφους που θα αντικαταστήσει το T-2. Το οικονομικό τίμημα της πρότασης αυτής ήταν 1,375 δισ. ευρώ για σύμβαση 20 ετών.
Η Βουλή
Να σημειωθεί πως η δημιουργία Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων στην Καλαμάτα με χρηματοδοτική μίσθωση, μπήκε προς συζήτηση στην Ειδική Διαρκή Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής στις 21 Δεκεμβρίου 2020. Σε εκείνη τη συνεδρίαση ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος εισηγήθηκε την έγκριση της αναγκαιότητας-σκοπιμότητας του προγράμματος, την υλοποίηση του με χρηματοδοτική μίσθωση και με σύναψη διακρατικής συμφωνίας με την κυβέρνηση του Ισραήλ και τη χρηματοδότηση του προγράμματος ύψους 1, 375 δισ. ευρώ, για τα 20 έτη λειτουργίας του Κέντρου.
Νετανιάχου και Μητσοτάκης, με τους γιους τους που γνωρίζονται…
Σε εκείνη τη συνεδρίαση οι βουλευτές της αντιπολίτευσης μέλη της Επιτροπής αντέδρασαν, επισημαίνοντας την προχειρότητα της εισήγησης και τα ελλιπή στοιχεία, έθεσαν ερωτήματα τα οποία δεν απαντήθηκαν επί της ουσίας, ζήτησαν αναβολή της Συνεδρίασης και σύνταξη νέας αναλυτικής και αξιόπιστης Εισήγησης και βέβαια διατύπωσαν αρνητική γνώμη, για την Εισήγηση εκείνης της συνεδρίασης. Τέλος, ζήτησαν με επίταση, όποια και να είναι η απόφαση της Επιτροπής, το τελικό σχέδιο της Σύμβασης πριν υπογραφεί, να τεθεί υπόψη της, για τελική διατύπωση γνώμης, καθόσον στην προαναφερθείσα Συνεδρίαση δεν παρουσιάστηκε Σχέδιο Σύμβασης. Τελικά τίποτα από, όλα αυτά δεν έγιναν. Αντιθέτως τρείς εβδομάδες μετά ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπέγραψε στο Τελ Αβίβ αμυντική συμφωνία με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Τη συμφωνία για την Καλαμάτα υπέγραψαν ο τότε γενικός διευθυντής της ΓΔΑΕΕ αντιπτέραρχος (ε.α.) Θεόδωρος Λάγιος, κατόπιν εξουσιοδότησης από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλο (!!!) και o διευθυντής Διεθνούς Αμυντικής Συνεργασίας του υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ (SIBAT), Ταξίαρχος ε.α. Γιαΐρ Κουλάς.
Η μεγάλη αποκάλυψη
Επισήμως η στρατιωτική ηγεσία της Ελλάδος και του Ισραήλ συνομολογήσαν την ανάπτυξη του Διεθνούς Κέντρου Αεροπορικής Εκπαίδευσης της Πολεμικής Αεροπορίας στην Καλαμάτα τρεις μήνες μετά, τον Απρίλιο του 2021. Και στα μέσα Απριλίου εκείνου του έτους, έγινε η μεγάλη αποκάλυψη: Σε δύο αποφάσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θόδωρου Σκυλακάκη που εκδόθηκαν στις 15/4/21 αποκαλύφθηκε πως το ετήσιο κόστος από τα 68,5 εκατ. ευρώ κατ’ έτος, εκτοξεύθηκε μέσα σε τέσσερις μήνες στα 92, 5 εκατ. ευρώ!
Πρόκειται για την απόφαση με Αριθμό Πρωτοκόλλου 64022 (ΑΔΑ: 93ΣΜΗ-ΥΙΠ) με την οποία εγκρίνεται η ανάληψη της πολυετούς δαπάνης 20 ετών και απο την οποία προκύπτει σημαντική συνολική επιβάρυνση του κόστους στα 1,647 δισ. ευρώ και για την απόφαση με Αριθμό Πρωτοκόλλου 64022 Α (ΑΔΑ: 90 ΩΜΗ-ΚΜΓ) για την πρόσθετη ανάληψη υποχρέωσης για την παραπάνω πολυετή δαπάνη, με την οποία προκύπτει πρόσθετη αύξηση των δαπανών για τη σύμβαση της τάξης των 202,647 εκατ. ευρώ την περίοδο 2021-2024 (σ.σ. είχαν κάνει ερώτηση και στον ΣΥΡΙΖΑ!).
Η απόφαση για το συνολικό κόστος
Αν και επικοινωνιακά το έργο της ανάπτυξης του εκπαιδευτικού κέντρου «πουλήθηκε» ως δημοσιονομικά φιλικό με την επιβάρυνση κατ’ έτος να είναι 68,5 εκατ. ευρώ, ήτοι 205 εκατ. ευρώ στην τριετία, τελικά στην πράξη αποδεικνύεται δυσβάστακτο και ανέρχεται στα 600 εκατ. ευρώ περίπου, ήτοι σε τριπλάσια επίπεδα από τα αναμενόμενα.
Και εδώ τίθεται το εξής ερώτημα: Ποιος πήρε τα… υπόλοιπα λεφτά;
Και ακόμη μία ερώτηση, ιδιαίτερα κρίσιμη: Έχει αυτή η συμφωνία σχέση με το… predator;
Η σύμβαση έχει δημοσιοποιεί;;;