ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΜΕ ΤΑ ΣΑΠΑΚΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΒΗΝΟΥΝ ΟΥΤΕ… ΨΗΣΤΑΡΙΑ – ΟΙ ΜΙΖΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΥΛΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΧΑΝΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΟΥ – ΟΛΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΑΡΤΩΛΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Ρεπορτάζ εφημερίδα Μακελειό

Πολλά και μεγάλα ερωτήματα, γιατί αγοράσαμε τα πυροσβεστικά Air Tractor που χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια από τη χώρα μας στην
αεροπυρόσβεση, γεννώνται με αφορμή τη χθεσινή μέρα του Αγίου Βαρθολομαίου, που ζει η Αττική. Εκεί που φάνηκαν οι τερατώδεις αδυναμίες τους.
Το καρτέλ της μίζας δρα ανεξέλεγκτο με εταιρείες που ερευνώνται για μεγάλα σκάνδαλα ενώ στελέχη τους έχουν πρωτόδικα καταδικαστεί. Αυτοί λοιπόν επιλέχτηκαν από την κυβέρνηση για μισθώσεις ή και προμήθειες πυροσβεστικών αεροσκαφών Air Tractors που είναι κάτι αεροπλανάκια της πλάκας με πολύ μικρές δυνατότητες που η συμβολή τους σε μία κατάσβεση είναι απειροελάχιστη μπροστά στα πανάρχαια καναντέρ. Άραγε, ζητήθηκε ποινικό μητρώο των προμηθευτών πριν πληρώσουμε ή οι μίζες είναι «πάνω από όλους και όλα»;

Όλα άρχισαν το 2015 όταν η Ισπανία συγκλονίστηκε από ένα σκάνδαλο διαφθοράς που αφορούσε στη μίσθωση εναερίων μέσων για δασοπυρόσβεση. Η υπόθεση ξεκίνησε μετά από καταγγελία εργαζομένου στην εταιρεία AVIALSA (σ.σ. η σημερινή Titan Aviation Holding) ο οποίος ανέφερε σειρά παράνομων πράξεων από καρτέλ εταιρειών. Ο αρχικός υπολογισμός ζημίας του Ισπανικού κράτους υπολογιζόταν σε περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα αποκαλύφθηκε ότι μια σειρά εταιρειών πώλησης και μίσθωσης αεροσκαφών, είχαν σχηματίσει καρτέλ προκειμένου, επηρεάζοντας και δωροδοκώντας δημόσιους λειτουργούς και έχοντας άμεση πρόσβαση στο Υπουργείο Εσωτερικών, να «μοιράζουν» τα έργα ώστε να επιτυγχάνουν ανάθεση συμβολαίων πώλησης ή μίσθωσης αεροσκαφών τύπου Air Tractor σε διάφορες εκδόσεις (ΑΤ-502, ΑΤ-802, αμφίβια κ.α.) για παροχή υπηρεσιών εναέριας δασοπυρόσβεσης, χωρίς ανταγωνισμό και ελέγχοντας τις τιμές. Αυτό συνέβαινε για 15 χρόνια.

Η συνολική ζημία του ισπανικού κράτους σύμφωνα με την Οικονομική Εισαγγελία έχει υπολογιστεί σε €151.585.326,22. Η υπόθεση έμεινε γνωστή με το όνομα «το καρτέλ της φωτιάς» ή στα Ισπανικά «Cartel del Fuego».

Μέχρι σήμερα έχουν ασκηθεί διώξεις σε 32 υψηλόβαθμα στελέχη ιδιωτικών επιχειρήσεων πώλησης και μίσθωσης πυροσβεστικών αεροσκαφών καθώς και κυβερνητικών αξιωματούχων και δημόσιων λειτουργών για διαφθορά, ενεργητική και παθητική δωροδοκία, πλαστογραφία, ξέπλυμα  χρήματος, παράβαση κανόνων ανταγωνισμού καθώς και διάφορες φορολογικές παραβάσεις σε προσωπικό αλλά και εταιρικό επίπεδο. Το καρτέλ είχε συγκεκριμένη δομή, στόχους και τρόπο λειτουργίας.

Τα μέλη είχαν τακτικές συναντήσεις κάθε 2-3 μήνες σε ένα ξενοδοχείο μεταξύ της Σεβίλλης και της Βαλένθια. Οι ίδιες επίσης εταιρείες είχαν καταφέρει να είναι αποκλειστικοί αντιπρόσωποι πωλήσεων των εν λόγω αεροσκαφών καθώς και αντιπρόσωποι πωλήσεων των πλωτήρων. Είναι αξιοσημείωτο ότι, παρότι η έρευνα είχε ξεκινήσει από το 2015, η δράση του καρτέλ δεν σταμάτησε παρά την άσκηση διώξεων.

Air Tractors και στην Ελλάδα
Μέχρι το 2019 η Ελλάδα ήταν από τις ελάχιστες χώρες της Μεσογείου, στην οποία δεν είχε διεισδύσει το καρτέλ της φωτιάς. Αυτό ενδεχομένως να οφειλόταν στο ότι η Ελλάδα διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο πυροσβεστικών αεροσκαφών στην Ευρώπη. Η Πολεμική Αεροπορία διαθέτει 17 αεροσκάφη CL-215/CL-415 και 19 αεροσκάφη PZL M-18, δηλαδή 36 συνολικά αεροσκάφη. Εύλογα λοιπόν η Πυροσβεστική Υπηρεσία, επί σειρά ετών, μίσθωνε μόνο ελικόπτερα και μάλιστα με μεγάλη μεταφορική ικανότητα, άνω των 4 τόνων. Στην Ελλάδα οι πρώτες μισθώσεις αεροσκαφών Air Tractors και μάλιστα στην «αμφίβια» εκδοχή τους έγιναν το 2021, όταν στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ήταν Υφυπουργός Πολιτικής
Προστασίας και ∆ιαχείρισης Κρίσεων, Νίκος Χαρδαλιάς και ενώ οι έρευνες, οι διώξεις και οι δίκες βρίσκονταν σε πλήρη εξέλιξη στην Ισπανία από το 2015.

Άραγε ο Χαρδαλιάς δεν το γνώριζε αυτό πριν προχωρήσει σε ανακοινώσεις; Είναι αξιοσημείωτο, ότι στις 15.06.2021 σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στο Κτίριο «Φάρος» στο Μαρούσι, ανακοίνωσε το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ» συνολικού ύψους 1,76 δισ. ευρώ, το οποίο μεταξύ άλλων περιελάβανε και την προμήθεια 36 τέτοιων αεροσκαφών. Τα αεροσκάφη αυτά, άγνωστο με ποιες διαδικασίες προμήθειας, πέταξαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2021.

Τον Σεπτέμβριο του 2021, συστάθηκε το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας και καθήκοντα ανέλαβαν ο Χρήστος Στυλιανίδης ως
υπουργός, με υφυπουργό τον Ευάγγελο Τουρνά. Λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, και συγκεκριμένα στις 29.10.2021, σε  συνέντευξη που παραχώρησε σε ραδιοφωνικό σταθμό, ο Στυλιανίδης δήλωνε χαρακτηριστικά: «έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες μίσθωσης, εξειδικευμένων Air Tractors, Erickson, όχι γενικά και αόριστα».
Ας θυμηθούμε, ότι από το 2014 έως το 2019, ο Χρήστος Στυλιανίδης διετέλεσε Ευρωπαίος Επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και ∆ιαχείρισης Κρίσεων και θεωρείται ο «αρχιτέκτονας» του RescEU, του πανευρωπαϊκού μηχανισμού αντιμετώπισης καταστροφών αλλά και του μηχανισμού χρηματοδότησης κρατών.

Συνεπώς υποθέτουμε, ότι ο Στυλιανίδης, θα πρέπει να ήταν ενήμερος σχετικά με τις έρευνες που γίνονταν στην Ισπανία. Εξάλλου, τη δική του  υπογραφή φέρει η Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) 2019/570 της Επιτροπής της 8ης Απριλίου 2019, όπου καθορίζονται οι ικανότητες μεταφοράς των αεροσκαφών και των ελικοπτέρων. Στην εν λόγω απόφαση, προβλέπεται μεταφορική ικανότητα 3.000 λίτρων, «φωτογραφίζοντας» το αεροσκάφος Air Tractor.

Από τις μισθώσεις Air Tractors στην προμήθεια
Πέρα από τις μισθώσεις όμως, από τον ∆εκέμβριο 2022 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2023, με ταχύτατες διαδικασίες, εγκρίθηκε η χρηματοδότηση του προγράμματος προμήθειας αμφίβιων αεροσκαφών με χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση (στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0»), από το ΕΣΠΑ 2021-2027, από το Π∆Ε και μέσω δανείου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

Και ενώ αυτά συμβαίνουν στη μεγάλη γειτονιά της Μεσογείου, τίποτε δεν εμπόδισε τον πρωτόδικα καταδικασμένο στην Ισπανία επιχειρηματία, πρώην ∆ιευθυντή της AVIALSA, ιδιοκτήτη της Holding Empresarial Avialsa S.L., κ. Vicente Huerta, νυν πρόεδρο της Air Tractor Europe,  αποκλειστικό αντιπρόσωπο των αεροσκαφών Air Tractor για την Ευρώπη, Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή, αποκλειστικό αντιπρόσωπο των πλωτήρων Wipaire που τοποθετούνται στα αεροσκάφη, αποκλειστικό αντιπρόσωπο των αμφιβίων αεροσκαφών Fireboss, να ανακοινώνει περιχαρής  την παραγγελία 31 αμφίβιων αεροσκαφών και 80 πλωτήρων, στο Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2023, όπου παρέστησαν πλήθος υπηρεσιακών παραγόντων του Υπ. Πολιτικής Προστασίας.

Τα ερωτήματα που γεννώνται είναι εύλογα και πολλά. Η ηγεσία των εμπλεκομένων υπουργείων και φορέων που υλοποιούν τις προμήθειες θα πρέπει
να είναι ενήμερη ότι το καλοκαίρι του 2023 εκδόθηκαν οι πρώτες καταδίκες εκπροσώπων εταιρειών του καρτέλ στην Ισπανία.

Χαρακτηριστικό είναι τέλος πως το κόστος ενός αεροσκάφους με πλωτήρες είναι σχεδόν διπλάσιο από το αεροσκάφος χωρίς πλωτήρες. Μέχρι στιγμής από αυτά που έχουν επιχειρήσει στο ελληνικό περιβάλλον με το καθεστώς μίσθωσης, έχουν γίνει τουλάχιστον τρία ατυχήματα αεροσκαφών με πλωτήρες κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων και υδροληψίας από θάλασσα, κάτι που δείχνει ότι είναι ακατάλληλα για το δικό μας περιβάλλον. Προσφέρονται περισσότερο για λίμνες και περιβάλλον χωρίς ανέμους. Τα αντίθετα δηλαδή από όσα ισχύουν στην Ελλάδα. Αλλά το είπαμε και στην αρχή του κειμένου. Πάνω απ’ όλα τα φράγκα…