ΩΡΑ 00:01-21-4-1967, ΕΚΕΙΝΗΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ. ΑΠΟ ΤΟ “ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ” ΤΟΥ ΣΤ.ΠΑΤΤΑΚΟΥ. -“ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΒΙΑΣΑΝ ΤΗΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ” – “ΜΑ ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΒΙΑΣΕΙΣ ΜΙΑ ΠΟΡΝΗ;” . 52 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ. “ΤΑ ΑΡΜΑΤΑ ΕΞΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ…”

Τα τανκς στους δρόμους…

Το 1991 εκδόθηκε το «Απόρρητο Ημερολόγιο» του Στυλιανού Παττακού -όπως υποστηρίζει ο Παττακός χωρίς την έγκρισή του- στο οποίο περιγράφεται βήμα προς βήμα το χρονικό της νύχτας 20 προς 21 Απριλίου 1967:

«*Παρασκευή 21 00:01.04.1967: Ο Ταξίαρχος (ΤΘ) Στ. Παττακός, Διοικητής του ΚΕΤ (Κέντρου Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων), καλεί εις το γραφείον του τον Υποδιοικητήν, Συνταγματάρχην (ΤΘ) Κωνσταντίνον Μαυροειδήν, και τον Επόπτην Ασφαλείας, Επίλαρχον (ΤΘ) Ηλίαν Θεοδωρόπουλον, και διατάσσει αυτούς όπως θέσουν το Κέντρον εις ενισχυμένον συναγερμόν, βάσει του σχεδίου “ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ”.

*Παρασκευή 2101:19-01:35.04.1967: Ομιλών εις συγκέντρωσιν Αξιωματικών, Δοκίμων Αξιωματικών και Μονίμων Υπαξιωματικών, ανακοινοί εις αυτούς ότι «αι Ένοπλοι Δυνάμεις της Πατρίδος μας απεφάσισαν να θέσουν τέρμα εις το χάος εις το οποίον ωδηγείτο η Πατρίς υπό της φαύλου πολιτικής ηγεσίας της!

*Παρασκευή 21 01:35.04.1967: Επανελθών εις το γραφείον του, ενημερούται υπό του Συνταγματάρχού (ΠΒ) Οδυσσέως Τσιλιοπούλου, συνδέσμου μετά του Γ. Παπαδοπούλου. Ακολούθως προσκαλούνται οι αξιωματικοί του ΚΕΤ…λαμβάνουν έκαστος έγγραφον την διαταγήν αποστολής των, και αναχωρούν προπαρασκευαζόμενοι προς εκτέλεσίν της.

*Παρασκευή 21 01:45.04.1967: Προσέλευσις Συνταγματάρχου Γεωργίου Παπαδοπούλου, Συνταγματάρχου Νικολάου Μακαρέζου και Αντισυνταγματάρχου Μιχαήλ Ρουφογάλη, οι οποίοι και ενημερούνται επί της καταστάσεως της Μονάδος.

*Παρασκευή 21 02:00.04.1967: Τα άρματα μάχης εξέρχονται του Κέντρου.

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΞΕΚΙΝΑ!

*Παρασκευή 21 02:00.04.1967: Ο Συνταγματάρχης Νικόλαος Μακαρέζος επιβαίνων μετά του Ιλάρχου Διοικητού του Σχηματισμού, επί του πρώτου άρματος κινείται προς Πεντάγωνον. Ο Συνταγματάρχης Ιωάννης Λαδάς, έχει ήδη διατάξει την κίνησιν κλιμακίων της ΕΣΑ (“Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας”) προς σύλληψιν συγκεκριμένων πολιτικών και στρατιωτικών προσώπων. Βάσει του σχεδίου «ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ» εξέρχονται των στρατοπέδων όλαι αι μονάδαι του Λεκανοπεδίου Αττικής.

*Παρασκευή 21 02:20.04.1967: Αναχωρούν εκ του ΚΕΤ οι Ταξίαρχος Στ. Παττακός, Συνταγματάρχης Γ. Παπαδόπουλος, Συνταγματάρχης Οδ. Τσιλιόπουλος και Αντισυνταγματάρχης Μ. Ρουφογάλης με κατεύθυνσιν το Γενικόν Επιτελείον Στρατού. Αφικνούμενοι μετ’ ολίγον κατευθύνονται προς το Γραφείον Α/ΓΕΣ, όστις δηλοί ότι «αναλαμβάνει από της στιγμής αυτής την ηγεσίαν της Επαναστάσεως».

Καταλαμβάνονται τα Ανάκτορα, τα κυβερνητικά κτίρια, η Βουλή, ο ΟΤΕ και οι ραδιοφωνικοί θάλαμοι του ΕΙΡ (“Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας”) εις το Ζάππειον. Διακόπτονται αι τηλεφωνικαί επικοινωνίαι.

*Παρασκευή 21 03:30.04.1967: Αι Επαναστατικαί Δυνάμεις έχουν θέσει υπό τον έλεγχόν των, το κέντρον της πόλεως των Αθηνών».

«Ιδεολογικόν υπόβαθρον της επαναστάσεως»

Στο βιβλίο του  «21 Απριλίου 1967 – 8 Οκτωβρίου 1973 Ημέραι και Έργα», ο πραγματικά διόλου μετανιωμένος Παττακός αναφέρεται στο ιδεολογικό υπόβαθρο της «επαναστάσεως» της 21ης Απριλίου: « Ήμεις οί έπαναστατήσαντες τήν “Ω” ώραν της 21ης Απριλίου 1967 -02.30- άπηυθύναμεν, τήν έπομένην της ορκωμοσίας μας, διά τού Πρωθυπουργού Κόλλια Κωνσταντίνου – τότε Εισαγγελέως τού Αρείου Πάγου – Διάγγελμα πρός τόν ‘Ελληνικόν Λαόν, τό όποΐον έχει καταχωρηθη εις τάς σελίδας 161-163 τού 1ου βιβλίου μου. ‘Εκ τού περιεχομένου του προκύπτει τό ΐδεολογικόν ύπόβαθρον της έπαναστάσεώς μας, ήτοι:

1. Έστρατεύθημεν διά νά έκτελέσωμεν τό πρός τήν Πατρίδα καθήκον μας, δηλ. τήν σωτηρίαν της έκ βεβαίας καταστροφής, τήν οποίαν όλοι οί αρμόδιοι έβλεπον έπερχομένην, ήθελον τήν έπέμβασιν, αλλά δέν τήν άπετόλμων.

2. Έπεδιώξαμεν νά καταστήσωμεν τήν Πατρίδα μας ίσχυράν καί σεβαστήν εις φίλους καί εχθρούς καί έπράξαμεν πρός τούτο, ό,τι ήτο έφικτόν.

3. Έπεδιώξαμεν νά συμβάλωμεν εις τήν κατάργησιν της πενίας, βοηθοΰντες ιδιαιτέρως τόν αναξιοπαθούντα άδελφόν μας “Ελληνα νά απόκτηση τά αναγκαία δια τήν εύημερίαν του αγαθά, εν ειρήνη, ελευθερία, αξιοπρέπεια. Καί έπετύχομεν…

4. Έπεδιώξαμεν νά καταργήσωμεν τήν φαυλοκρατίαν. Καί επετεύχθη… τότε. Υπήρξε Κράτος νόμου, Κράτος τάξεως, Κράτος ευπρεπές. Καί ασφάλεια…

5. Έπεδιώξαμεν νά έξυγιάνωμεν τόν Δημόσιον βίον. Έλειτούργησεν ύπο-δειγματικώς, όλόκληρον τό Κράτος, μέ ρυθμόν ωρολογίου.

6. Έπεδιώξαμεν νά ένώσωμεν ψυχικοπνευματικοκοινωνικώς, όλόκληρον τόν Έλληνικόν Λαόν, τόν κατακερματισμένον υπό των δολίων κομματοπατέρων του είς κατηγορίας δεξιών, αριστερών, κεντρώων καί άλληλοσπαρασσομένων φατρι­ών. Επετεύχθη συναδέλφωσις, συνελληνισμός.

7. Έκηρύξαμεν τήν συναδέλφωσιν: «Άπό της στιγμής ταύτης δέν υπάρχουν Δεξιοί, Κεντρώοι, Αριστεροί… Υπάρχουν μόνον “Ελληνες, οί όποίοι πιστεύουν εις τήν Ελλάδα, είς ενα ευγενές, άνώτερον καί άνθρώπινον ιδεώδες της αλη­θούς Δημοκρατίας καί όχι της δημοκρατίας του πεζοδρομίου, τού όχλου καί της αναρχίας.»[1]

8. Έκηρύξαμεν τήν ριζικήν άλλαγήν διά τήν πρόοδον, τήν δικαιοσύνην, τήν ίσοπολιτείαν, τήν εύημερίαν, τήν δικαίαν κατανομήν του εθνικού εισοδήματος, τήν ήθικήν καί ύλικήν έξύψωσιν του συνόλου τών πολιτών καί ιδιαιτέρως: α) τών Αγροτών, β) τών Εργατών καί γ) τών λοιπών πενεστέρων τάξεων. Τό έφηρμόσαμεν.

9. Έβεβαιώσαμεν τόν Έλληνικόν Λαόν ότι μετά τήν παγίωσιν ομαλού ρυθ­μού ζωής, τήν πρόοδον τών ανωτέρω επιδιώξεων καί τήν δημιουργίαν καταλλή­λων πρός τούτοις συνθηκών, τό ταχύτερον δυνατόν θά όδηγήσωμεν τήν Πατρί­δα μας εις τόν ΚοινοΒουλευτισμόν επί υγιούς Βάσεως, ως θά καθορίζηται υπό τού Νέου Συντάγματος, τό όποϊον θά έγκριθη διά Δημοψηφίσματος υπό τού Ελληνικού Λαού. Το επράξαμεν».

Γρηγόριος Σπαντιδάκης

Ο Γρηγόριος Σπαντιδάκης (1909-1996) ήταν αξιωματικός του στρατού, αρχηγός του ΓΕΣ (1965-1967) και επίσης ένας από τους πρωτεργάτες της Χούντας. Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο και σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, στη Σχολή πολέμου, στη Σχολή Εθνικής Άμυνας και στη σχολή πολέμου του ΝΑΤΟ. Στις 5 Αυγούστου 1931 αποφοίτησε από την ΣΣΕ, και ονομάστηκε ανθυπίλαρχος. Συμμετείχε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο 1940-41, καθώς και στον αγώνα εναντίον των Γερμανών τον Απρίλιο του 1941, όπου και τραυματίστηκε. Στην Κατοχή έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ως μέλος της Οργάνωσης «ΟΜΗΡΟΣ». Έλαβε μέρος και στον Εμφύλιο, ενώ διετέλεσε διοικητής του Α΄ Σώματος Στρατού. Κατά την εποχή της εκδήλωσης του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου κατείχε τη θέση του αρχηγού του ΓΕΣ. Ο Σπαντιδάκης, πιστός στον βασιλιά Κωνσταντίνο Β΄, σχεδίαζε ο ίδιος πραξικόπημα, το οποίο θα εισηγείτο στον βασιλιά, μη γνωρίζοντας όμως ότι κατώτεροι αξιωματικοί ετοίμαζαν άλλο. Ο ίδιος είχε δηλώσει, μετά την δικτατορία, ερωτηθείς σε συνέντευξη που παρεχώρησε σε δημοσιογράφο, ότι «Το σχέδιό μας προέβλεπε τον σχηματισμόν από τον βασιλέα μιας κυβερνήσεως Εθνικής ενότητος από μη πολιτικούς, με αυστηρά περιορισμένο χρονικό διάστημα, δύο μέχρι έξι μήνες το πολύ. Αυτή η κυβέρνηση θα είχε την πλήρη υποστήριξη του στρατού». Με την επιβολή της Χούντας το 1967 διορίστηκε Αντιπρόεδρος της πρώτης δικτατορικής κυβερνήσεως Κόλλια και Υπουργός Εθνικής Αμύνης, αλλά στις 13 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου, ακολουθώντας τον Βασιλιά στη Ρώμη, αντικαταστάθηκε. Τον Αύγουστο του 1975 καταδικάστηκε από το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών σε ισόβια κάθειρξη για εσχάτη προδοσία και στάση, λόγω συμμετοχής του στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, με όλες τις σχετικές συνέπειες από την καταδίκη αυτή.

Η αιτία της «επανάστασης» σύμφωνα με την απολογία Σπαντιδάκη

Το «Γενικόν Δελτίον Πληροφοριών» της 8ης Μαρτίου ’67, με την υπογραφή του Πανουργιά Διευθυντή του 2ου Ε.Γ, υπόμνημα το οποίο διάβασε ο Σπαντιδάκης ενώπιον του δικαστηρίου στη δίκη του 1975, αποκάλυπτε τον εμφανή «κομμουνιστικό κίνδυνο», όπως σχολιάζεται, για τη χώρα, για αυτό και οι Συνταγματάρχες θα έπρεπε να αντιδράσουν. Το μήνυμα του Πανουργιά μεταξύ άλλων ανέφερε: «Περιήλθον ημίν αι κάτωθι πληροφορίαι, αι οποίαι τίθενται υπ’ όψιν. Μαχητικά στελέ­χη του κομμουνισμού αφικνούνται εκ των ε­παρχιών εις πρωτεύουσαν και διαμένουν εις οικίας κομμουνιστών. Η συγκεντρωθησομένη δύναμις προς κινητοποίησιν υπολογίζεται εν συνόλω εις 150.000 και δέον να περατωθή η συγκέντρωσις μέχρι της 6ης Μαρτίου ’67,  διέρχονται γνωστοί κομμουνισταί, λαμβάνουν οδηγίας από τον κομμουνιστήν Μυριανθόπουλον, ίνα παρουσιαστούν εις τας συνοικιακάς κομματικάς οργανώσεις και λάβουν λεπτομερείς οδηγίας. ΔΣΚΝ σημαίνει Δημοκρατικόν Συνδικαλιστικόν Κίνημα Ναυτεργατών και κατευθύνε­ται υπό του Αμπατιέλλου. Κατ’ αυτών, των πληροφοριών των δηλαδή, του 90%, αι οποίαι είναι ακριβείς, ελήφθη απόφασις εξουδετερώσεως της αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλέως συνδυαζόμενη με την ανωτέρω κινητοποίησιν. Συνεχώς παρα­κολουθούνται αι κινήσεις του δι’ ανιχνευτών πέριξ των καταλυμάτων του. Ρώσος με ειδική εντολή αφίχθη εις Αθήνα -Σοβιετικήν Πρεσβείαν- ως, εις βάσιν της διαμορφούμενης καταστάσεως, να δώση οδηγίες εις ΕΔΑ, γραμμήν περί ακολουθητέας πολιτικής και δράσεως. Η ΕΔΑ από τοΰδε ουδέν γνωρίζει τι πρέπει να πράξη, απλώς είναι επιφυλακτι­κή. Προετοιμάζουν ανατινάξεις στρατιωτι­κών εγκαταστάσεων. Εις την περιοχήν Πα­τρών θα αποβιβάσουν όπλα από Ρωσικά πλοία ομού και κομμουνιστοσυμμορίτας ως Ρώσους ναΰτας. Ρωσικός στόλος εξερχόμε­νος εκ Δαρδανελλίων θα αποβίβαση μαχητι­κά στελέχη κομμουνιστοσυμμοριτών εις την περιοχήν Πατρών. Ο εν αποστρατεία Συ­νταγματάρχης Λαδάς Ευθύμιος κινείται προς οργάνωσιν ενόπλου ομάδος. Έχει επαφάς με τον εν αποστρατεία Αντιπτέραρχον Μαργαρίτην και κάποιον Νικολαΐδην ανάπηρον. Αγνωστος ο σκοπός της οργανώσεως». Στη συνέχεια της απολογίας του θέλησε να αποστασιοποιηθεί κάπως από τον πρωτεργάτη Παπαδόπουλο, μιλώντας για μια «αρχομανία» που τον διακατέχει και για ψυχρές σχέσεις μεταξύ τους, αγνοώντας τα πραγματικά σχέδια του δικτάτορα: «Αι προθέσεις του Συνταγματάρχου Παπα­δοπούλου δεν μου είχαν γίνει αντιληπτοί ευ­θύς εξ αρχής. Δηλαδή, ήρχισα και εγώ να πι­στεύω εις την αρχή, ότι τα κίνητρα ήσαν κα­θαρώς Εθνικά. Βεβαίως, επαναλαμβάνω ότι η ενέργεια των ήτο Πραξικόπημα. Πάντως δεν μου εδίδοντο ενδείξεις κατά τας πρώτας ημέρας ότι τα κίνητρα των, ήσαν κίνητρα αρχομανίας, καταλήψεως της εξουσίας. Συν τω χρόνω, όμως, ήρχισα να το αντιλαμβάνομαι αυτό, από διάφορα περιστατικά: Τον Συνταγματάρχην Παπαδόπουλον όντα τότε Υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως τον επισκέπτοντο εις το Γράφείον του Αξιωματικοί. Μίαν ημέραν μάλιστα, τον εφώναξα και του είπα: “Κύριε Παπαδόπουλε, τι δουλειά έ­χουν οι αξιωματικοί εις το Γραφείον σας, α­φού είσθε Υπουργός Προεδρίας της Κυβερ­νήσεως;”. Μου απήντησε, ότι πηγαίνουν ως συνάδελφοι και κατά συνέπειαν δεν ημπο­ρούσε να τους διώξη. Πέραν αυτού από τον κ. Τοτόμην με τον οποίον είχα γνωρισθή όταν ήμουν Διοικητής του Α’ Σώματος Στρατού και αυτός Διευθυντής του εργοστασίου Αζώ­του, εις την Πτολεμαΐδα, ότε μου εζήτησε να καθαρίσω το εργοστάσιο από τους Κομμουνιστάς, μου εδόθη η πληροφορία ότι εις ένα σπίτι, εις την Εκάλη, πλησίον εις το «Ντιάνα», δεν μου καθώρισε επακριβώς, γίνονται συγκεντρώσεις αξιωματικών υπό την Προεδρίαν του Παπαδοπούλου. Ταυτοχρόνως, έ­φθαναν μέχρις εμού ακαθόριστοι ψίθυροι, μη σαφείς ότι ο Παπαδόπουλος έχει κλιμα­κώσει την προσπάθειάν του διά την κατάληψιν της εξουσίας».