Ο ΑΓΙΟΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ ΣΥΝΤΡΙΜΜΙΑ ΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΟΛΥΒΟΛΕΙΟ! ΕΤΣΙ ΣΩΘΗΚΕ ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΡΔΕΣ ΤΟΥ ΑΤΤΙΛΑ! (ΦΩΤΟ)

 Είχε χαθεί η εικόνα Του από το Μανταμάδο για μια εβδομάδα

Ο Άγιος Ταξιάρχης έκανε συντρίμμια το τουρκικό πολυβολείο!

Πως σώθηκε έλληνας στρατιώτης από τις ορδές του Αττίλα

«Είδα την κάννη του πολυβόλου να στρέφεται πάνω μου, και, μη έχοντας που να καλυφθώ, έπεσα με το πρόσωπο στη γη»

«Ταξιάρχη μου, σώσε με!», είπα μέσα μου, τάζοντας στον Ταξιάρχη ένα κριάρι

 Ο θαυματουργός Ταξιάρχη του Μανταμάδου

Ένα συγκλονιστικό θαύμα του Άγιου Ταξιάρχη κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο

Το 1974, το πρωινό εκείνο της επιθέσεως των Τουρκοκυπρίων στη μαρτυρική Κύπρο, όταν μπήκε ο νεωκόρος στο ιερό προσκύνημα του Μανταμάδου για ν’ ανάψει το καντήλι του Ταξιάρχη, είδε κατάπληκτος πως η ολόσωμη εικόνα του έλειπε!

Αυτή η απροσδόκητη εξαφάνιση προκάλεσε σύγχυση στον ευσεβή λαό και κράτησε μια βδομάδα. Ξαφνικά, η εικόνα βρέθηκε πάλι στη θέση της, όπως είχε εξαφανιστεί.

Πέρασε καιρός. Ένα χειμωνιάτικο πρωινό ο νεωκόρος του Μανταμάδου άκουσε ποδοβολητό αλόγου. Βγαίνει έξω και βλέπει ένα νέο, πού μόλις είχε ξεπεζέψει, να σηκώνει στους ώμους του ένα κριάρι.

Μπήκαν μαζί στο ναό, κι ο νέος προχώρησε στην εικόνα του Ταξιάρχη, απίθωσε εκεί το κριάρι και άναψε λαμπάδα ίση με το μπόι του.

 «Αυτός μ’ έσωσε από τους Τούρκους»

Ύστερα γονάτισε, προσκύνησε την εικόνα και χάιδεψε με βουρκωμένα μάτια και τρεμάμενα χείλη το ανάγλυφο πρόσωπο του αρχαγγέλου.

«Είναι ο σωτήρας μου, γυρίζει και λέει συγκινημένος στο νεωκόρο. Αυτός μ’ έσωσε από τους Τούρκους».

– Πες μου, παιδί μου, τι σου συνέβη; ρώτησε μ’ ενδιαφέρον εκείνος, καθώς έβγαιναν από το ναό.

«Στα τελευταία γεγονότα με τους Τούρκους, άρχισε ο νέος, υπηρετούσα τη στρατιωτική μου θητεία στην Κύπρο.

Ήταν περασμένα μεσάνυχτα της 12ης Αυγούστου, όταν μας ξάφνιασαν τα πυρά των Τουρκοκυπρίων. Ήμασταν πάντα σ’ επιφυλακή, γιατί ξέραμε τι ύπουλος εχθρός ήταν απέναντι μας. Μας δυσκόλευαν λίγο οι βολές του πολεμικού τους ναυτικού, αλλά δεν μας έβλαψε καθόλου ή αεροπορία τους. Σε λίγες ώρες ελέγχαμε την κατάσταση και προχωρήσαμε στην αντεπίθεση. Λες κι είχαμε στα πόδια μας φτερά. Τους πήραμε φαλάγγι και τους κυνηγήσαμε. Λίγο ακόμα και θα τους ρίχναμε στη θάλασσα.

Ενώ τρέχαμε ακράτητοι από ενθουσιασμό και σχεδόν ακάλυπτοι, βλέπω ξαφνικά μπροστά μου, σε πέντε μέτρα απόσταση, να ξεπροβάλλει ένας ακανόνιστος όγκος. Σταμάτησα απότομα, και τότε… μέσα στο σύθαμπο της αυγής διέκρινα ένα τουρκικό πολυβολείο.

«Ταξιάρχη μου, σώσε με!»

Είδα την κάννη του πολυβόλου να στρέφεται πάνω μου, και, μη έχοντας που να καλυφθώ, έπεσα με το πρόσωπο στη γη, σκεπάζοντας καλά με το κράνος το κεφάλι μου.

«Ταξιάρχη μου, σώσε με!», είπα μέσα μου, κι αμέσως ήρθε στο νου μου ο πατέρας μου, πού σώθηκε θαυματουργικά από βέβαιο θάνατο στο αλβανικό μέτωπο, τάζοντας στον Ταξιάρχη ένα κριάρι. «Ταξιάρχη μου σώσε με!», μουρμούρισα πάλι, κάνοντας κι εγώ το ίδιο τάμα.

Την ίδια στιγμή ένας εκκωφαντικός κρότος πήρε σχεδόν την ακοή μου. «Με χτύπησαν», σκέφτηκα, κι έφερα στο νου μου τ’ αγαπημένα μου πρόσωπα… Ύστερα ένιωσα να μ’ ακουμπούν, να με ψάχνουν, να με σηκώνουν. Ήταν οι δικοί μας. «Χτύπησες; Πώς είσαι;», άκουσα αμυδρά τη φωνή τους. Ψάχτηκα, μα δεν βρήκα τραύμα. Τότε θυμήθηκα το πολυβολείο. Κοίταξα προς τα κει, αλλά δεν είδα τίποτα.

«Εδώ ακριβώς», φώναξα, «υπήρχε τουρκικό πολυβολείο». Πήγαμε κοντά, ερευνήσαμε, μα δεν το βρήκαμε.

Στη θέση που ορθωνόταν πριν το πολυβολείο, υπήρχαν τώρα μόνο συντρίμμια και μια τεράστια τρύπα. Φαίνεται πώς στην κρίσιμη για μένα στιγμή, κάποια οβίδα πλοίου ή κάποιος όλμος έκανε συντρίμμια το επικίνδυνο πολυβολείο, ενώ συγχρόνως κάποια ανώτερη δύναμη με φύλαξε τελείως αβλαβή κι απ’ τα πυρά κι από την έκρηξη».

Ο νεωκόρος, πού μέχρι τώρα παρακολουθούσε συγκινημένος, πήρε το λόγο:

– Ναι, παιδί μου, ήταν ο Ταξιάρχης. Αυτός σ’ έσωσε. Τότε, με τα επεισόδια της Κύπρου, είχε χαθεί από δω η εικόνα του για μια εβδομάδα.

Ο νέος ταράχθηκε. Αγκάλιασε με το βλέμμα του την εικόνα του αρχαγγέλου και τα μάτια του βούρκωσαν. Ήταν ένα ακόμη «ευχαριστώ» για την ανέλπιστη σωτηρία του.

Αρχάγγελος Μιχαήλ Τρυπιώτης – Η εκκλησία του «Πας-Μαχαλλά»

Πολύ περήφανοι ήταν πάντοτε οι Τρυπιώτες τόσο για την ενορία τους όσο και για την εκκλησία τους. Ακόμα και για την καμπάνα της εκκλησίας γράφουν στα blogs στο διαδίκτυο και παινεύονται ότι η παλιά, η χειροκίνητη που υπήρχε μέχρι τη δεκαετία του ’80, κτυπούσε πιο γλυκά από αυτήν της γειτονικής εκκλησιάς – του Άη Σάββα!

Η ενορία του Τρυπιώτη ήταν μία από τις κυριότερες πολυκατοικημένες συνοικίες της Λευκωσίας. «Ένα τμήμα της λέγεται “ρηάτικο” (ρηγάτο), επειδή παλαιότερα ήταν εκεί το μέγαρο κάποιου ρήγα ή κάποιας ρήγαινας, από τα χρόνια της Φρα-γκοκρατίας. Όταν ήλθαν οι Τούρκοι στη Λευκωσία, αυτήν τη συνοικία την ονόμασαν “Μπας Μαχαλέ”», σημειώνει η Αθηνά Ταρσούλη (λογοτέχνιδα, λαογράφος και ζωγράφος, 1887-1975), στο δίτομο έργο της «Κύπρος». Στο βιβλίο της Άννας Μαραγκού «Λευκωσία, η ιστορία της πόλης» (έκδοση 2009) αναφέρεται ότι «εδώ κατοικούσαν οι προύχοντες, οι έμποροι και οι αστοί της πρωτεύουσας και κεντρικό σημείο της γειτονιάς τους ήταν η εκκλησία».

Δεν είναι τυχαίο που ο Οικονόμος Ιάκωβος Λοΐζου, ο σημερινός ιερέας του ναού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Τρυπιώτη, βλέπει με χαρά τους πιστούς να δημιουργούν το αδιαχώρητο κάθε Κυριακή στη Θεία Λειτουργία. «Έρχονται ακόμα και από τα Λειβάδια της Λάρνακας –παλιοί ενορίτες, αλλά και πιστοί που απλώς άκουσαν για το ναό μας– για να λειτουργηθούν εδώ», μας είπε, καθώς πιάσαμε κουβέντα μπροστά από το παγκάρι του ναού. Χαίρεται διότι οι ενορίτες του είναι πάρα πολύ δεμένοι μεταξύ τους, αλλά σημειώνει ότι και ο ίδιος προσπαθεί να κρατά τους Τρυπιώτες ενωμένους. Στα δέκα και κάτι χρόνια που υπηρετεί στην εκκλησία, εκτός από το να λειτουργεί, συστήνει ανθρώπους: «Ανδρέα ο Κώστας, Κώστα ο Ανδρέας!» Και από το σημείο αυτό ξεκινούν γνωριμίες. Την επόμενη Κυριακή, μετά τη Λειτουργία, ο Κώστας ψάχνει τον Ανδρέα και η γνωριμία φέρνει φιλίες και οι φιλίες την ενότητα.

Πρώην καθηγητής Θρησκευτικών και Ελληνικών και λυκειάρχης στα Δωδεκάνησα, Πατμιώτης στην καταγωγή, ο Οικονόμος Ιάκωβος (συγγενής του Μητροπολίτη Πάφου Ιάκωβου Αντζουλάτου που καταγόταν από την Πάτμο, ο οποίος είχε χειροτονηθεί στις 7 Μαρτίου 1910), από τότε που έφτασε στην Κύπρο, σπανίως απουσιάζει από το ναό. Ανοίγει από τις 6:30 το πρωί μέχρι τις 12:00 το μεσημέρι και ξανανοίγει γύρω στις 4:00 το απόγευμα. Ακόμα και σήμερα, που οι περισσότεροι από τους χίλιους περίπου κάτοικους του Τρυπιώτη είναι αλλοδαποί, κάθε στιγμή στο ναό μπαίνουν προσκυνητές να ανάψουν ένα κερί, να προσκυνήσουν τα λείψανα του Αγίου Ρηγίνου Επισκόπου Σκοπέλου και να προσευχηθούν κάτω από τη θαυματουργική εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ (του 1634, έργο του αγιογράφου Παύλου). Κι όμως, στο ναό υπάρχει πάντοτε ηρεμία. Το επιβλητικό εικονοστάσι, το μεγαλύτερο στην εντός των τειχών Λευκωσία (σκαλίστηκε το 1812 και επιχρυσώθηκε το 1816), το λιγοστό φως που εισέρχεται στο κτίριο και οι επιβλητικές πέτρες των τοίχων και των κολώνων προκαλούν στον επισκέπτη κατάνυξη, αλλά και δέος.

Μοναστήρι

Η Αθηνά Ταρσούλη παρατηρεί ότι «σε παλιά χαρτιά αναφέρεται πως το 1292 υπήρχε μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Μιχαήλ, όπου ανάμεσα στον περίβολό του βρισκόταν η εκκλησία του Αγίου Σωτήρα του νεκροταφείου».

Φυλλάδιο που διανέμεται από το ναό αναφέρει ότι το θεμέλιο λίθο του ναού έθεσε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γερμανός στις 3 Μαΐου 1695. Η εκκλησία συμπληρώθηκε σε καταπληκτικά σύντομο χρόνο: στις 25 Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Αυτά μας λέει η μαρμάρινη κτητωρική επιγραφή σκαλισμένη από κάποιον Παγκράτιο ιεροδιάκονο, που είναι εντοιχισμένη ψηλά στα δεξιά, πάνω από την κύρια είσοδο. Η εκκλησία κτίστηκε με δωρεά των χριστιανών ενοριτών και του ιερέα Ιάκωβου.

Στο βιβλίο «Λευκωσία, η ιστορία της πόλης» αναφέρεται ότι «οι νοτάδες του Τρυπιώτη φιλοξένησαν τους πρόσφυγες που έφθασαν στη Λευκωσία μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ενώ στους ίδιους χώρους φιλοξενήθηκε και ο Έλληνας ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός (1849-1896) όταν επισκέφθηκε τη Λευκωσία. Η Αθηνά Ταρσούλη γράφει ότι ο Βιζυηνός ήταν προστατευόμενος του τότε Αρχιεπισκόπου Κύπρου Σωφρόνιου Β΄ (1865-1909).

Σημαντικές πληροφορίες για την εκκλησία δίνει η Αγνή Μ. Μιχαηλίδη στο βιβλίο της «Χώρα, η παλιά Λευκωσία» (έκδοση 1977), όπου αναφέρει ότι «σ’ αυτή την εκκλησία συγκροτήθηκε το 1668 η Κυπριακή Σύνοδος, που κηρύχθηκε εναντίον των Καλβινιστών [δόγμα που ανέπτυξε ο Γάλλος θεολόγος Καλβίνος (1509-1564). Στον καλβινισμό βασίζεται κατά κύριο λόγο η Πρεσβυτεριανή και η Μεταρρυθμιστική Εκκλησία. Ο καλβινισμός δεν δέχεται τη μυστηριακή φύση των τελετών της Eκκλησίας].

Η μαστοράντζα των τσαγγάρηδων τελούσε στην εκκλησία αυτή, από τον καιρό της Τουρκοκρατίας ως τα 1900 περίπου, τη γιορτή του προστάτη τους, του Απόστολου Ανδρέα. Η μεγάλη εικόνα του Αγίου, δώρο της μαστοράντζας το 1888, μνημονεύει ακόμα τους δωρητές».

 Από τη Φρυγία στη Λευκωσία

Ο ναός πανηγυρίζει στις 6 Σεπτεμβρίου, εορτή «του εν Χώναις θαύματος» (ή Κολασσαΐς) του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, που έδωσε και την προσωνυμία «Τρυπιώτης» στην εκκλησία.

Όπως αναφέρεται, σ’ αυτό το μέρος της Φρυγίας (δυτική Μικρά Ασία) υπήρχε ναός αφιερωμένος στον Αρχάγγελο Μιχαήλ δίπλα από τον οποίο υπήρχε αγίασμα. Κάποτε εγκαταστάθηκε και υπηρετούσε το ναό κάποιος που ονομαζόταν Άρχιππος. Έμεινε υπηρέτης στο ναό και ζούσε ζωή ασκητική. Όταν είδαν αυτό το πράγμα οι ειδωλολάτρες, έπιασαν τον Άρχιππο και τον χτύπησαν δυνατά. Έπειτα, όρμησαν να καταστρέψουν το ναό, όμως άλλων τα χέρια έμειναν παράλυτα και άλλους τους σταμάτησε φράγμα φωτιάς. Όμως το πείσμα και ο θυμός τούς ώθησε να κάνουν εκτροπή του κοντινού ποταμού για να παρασύρει το ναό και να πνίξουν τον Άρχιππο, όμως ο ποταμός γύρισε προς τα πίσω! Τότε σκέφθηκαν να ενώσουν και άλλους δύο ποταμούς. Όμως ο Αρχάγγελος Μιχαήλ παρουσιάστηκε στον Άρχιππο και, αφού τον έβγαλε έξω από το ναό, έκανε το σημείο του σταυρού και οι ποταμοί στάθηκαν σαν τείχος. Πρόσταξε, έπειτα, να χωνευθούν και πράγματι, κατά παράδοξο τρόπο, έως σήμερα στο μέρος εκείνο τα νερά των ποταμών χωνεύονται. Και γι’ αυτό, το μέρος ονομάστηκε Χώναι. Από την τρύπα που άνοιξε και στην οποία χωνεύονται οι ποταμοί προήλθε η προσωνυμία «Τρυπιώτης».

Στο βιβλίο της Αγνής Μ. Μιχαηλίδη αναφέρεται και η πιθανότητα το όνομα του ναού να προέρχεται από ένα καταστραμμένο μοναστήρι κοντά στο Τσέρι που ονομαζόταν Τρύπι και από το οποίο, κατά την παράδοση, μεταφέρθηκε η εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που υπάρχει σήμερα στο ναό.

Όμως ο ναός, γιορτάζει και στις 8 Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τους Αρχάγγελους Μιχαήλ και Γαβριήλ και τα υπόλοιπα Ασώματα και Ουράνια Αγγελικά Τάγματα.

Κυπριακό περιοδικό «Πρωτεύουσα»