«ΘΑ ΣΚΙΣΟΥΜΕ ΤΑ ΠΤΥΧΙΑ ΜΑΣ Ή ΘΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΝΟΜΠΕΛ ΧΗΜΕΙΑΣ»! Ο ΕΜΠΕΙΡΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΤΟΥ ΑΠΘ Ν. ΚΑΡΝΑΒΟΣ «ΚΑΤΕΔΑΦΙΖΕΙ» ΛΕΞΗ ΠΡΟΣ ΛΕΞΗ ΤΟ ΑΦΗΓΗΜΑ ΤΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΣΙΛΙΚΟΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΡΕΟΝ ΣΤΕΛΝΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΛΑΓΟΥΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟΥΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΘΥΜΑΤΩΝ

Κοινοποίηση:
karnavos

Ο Νίκος Κάρναβος, αναφέρθηκε μιλώντας σε κυριακάτικη εφημερίδα, στη σημερινή κατάσταση που επικρατεί στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται πλέον τα προσόντα και η αξιοκρατία. Με μια φράση που προκαλεί αίσθηση, δήλωσε: «Θα σκίσουμε τα πτυχία μας», εκφράζοντας την αγανάκτησή του για την απαξίωση της γνώσης και της επαγγελματικής κατάρτισης στο δημόσιο βίο, δίνοντας απαντήσεις σε αυτούς που αμφισβητούν κατά το δοκούν την γνωστική επάρκεια πραγματογνωμόνων ανάλογα με το τι τους συμφέρει.

Δύο χρόνια μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στην Τέμπη, που κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, η συζήτηση γύρω από τα αίτια παραμένει ανοιχτή και αμφιλεγόμενη. Οι καθυστερήσεις στις έρευνες και οι αντικρουόμενες απόψεις που διακρίνονται από επιστημονικούς και θεσμικούς φορείς έχουν τη σύγχυση της κοινής γνώμης, ενώ η υπόθεση εξακολουθεί να βρίσκεται μακριά από μια καθαρή, τεκμηριωμένη απάντηση.

 Ο χημικός μηχανικός του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ο τεχνικός σύμβουλος-πραγματογνώμονας οικογενειών των θυμάτων, Νίκος Κάρναβος, μίλησε για το ζήτημα, εκφράζοντας ευθέως τις επιφυλάξεις και τις ενστάσεις του για τις μεθόδους που ακολουθήθηκαν μέχρι σήμερα.

Ο κ. Ο Κάρναβος εμφανίστηκε κάθετος ως προς την εγκυρότητα και τη χρησιμότητα του πορίσματος που προέρχεται από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης, τονίζοντας πως δεν μπήκε στη διαδικασία να διαβάσει. Όπως ανέφερε, αγνοεί το κύρος του συγκεκριμένου ιδρύματος και δεν αντιλαμβάνεται τον λόγο για τον οποίο χρειάστηκε να γίνει αναζήτηση λύσεων εκτός συνόρων, την ώρα που στην Ελλάδα υπάρχουν αναγνωρισμένα επιστημονικά ιδρύματα και εξειδικευμένοι επιστήμονες. Ειδικά ανέφερε τον «Δημόκριτο», διερωτώμενος γιατί δύο χρόνια μετά συζητείται ακόμη αν θα έπαιρνε ρόλο στη διερεύνηση. Άφησε δε αιχμές για πρόχειρη προσέγγιση του ζητήματος, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι τα ξένα πανεπιστήμια ίσως επιλέχθηκαν μέσω… Google.

 Όσον αφορά το άλλο πόρισμα, αυτό του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του καθηγητή Καρώνη, σημείωσε πως δεν έχει δει ακόμα το φως της δημοσιότητας, επομένως δεν μπορεί να τοποθετηθεί με σαφήνεια μέχρι να υπάρξει επίσημη δημοσιοποίηση. Ωστόσο, ανέφερε πως φαίνεται να υπάρχει σημαντική καθυστέρηση και σε αυτή την περίπτωση, η οποία δυσχεραίνει περαιτέρω την αντικειμενική αποτίμηση των αιτίων της τραγωδίας.
 Το κρίσιμο ερώτημα που τέθηκε, αφορά την πηγή της πυρόσφαιρας που δημιουργήθηκε μετά τη σύγκρουση των τρένων. Ο κ. Ο Κάρναβος ήταν απολύτως σαφής: τα έλαια σιλικόνης δεν μπορούν, με βάση τα επιστημονικά δεδομένα, να προκαλέσουν τέτοια πυρόσφαιρα υπό τις συνθήκες που επικρατούσαν τη στιγμή του δυστυχήματος. Εξήγησε ότι η ανάφλεξη αυτών των υλικών απαιτεί πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις –συγκεκριμένες θερμοκρασίες, παρουσία τόξων και σταγονιδίων σε κατάλληλη διάταξη–οι οποίες δεν φαίνεται να υπάρχει η ώρα της σύγκρουσης. Άρα, σύμφωνα με τον ίδιο, το σενάριο αυτό δεν μπορεί να αποτελεί τεκμηριωμένη εξήγηση του φαινομένου που είδαμε.
 Οι τοποθετήσεις του κ. Κάρναβου φέρνουν εκ νέου στην επιφάνεια ερωτήματα για την καθυστέρηση των ερευνών, την επιλογή μεθόδων και επιστημονικών φορέων, και κυρίως για την ανάγκη να υπάρξει επιτέλους μία ξεκάθαρη, διαφανής και αξιόπιστη απάντηση για τα αίτια του δυστυχήματος, με σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων και τις οικογένειές τους που ακόμη αναζητούν δικαίωση.

Ο χημικός μηχανικός του ΑΠΘ και ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων του δυστυχήματος στην Τέμπη, Νίκος Κάρναβος, τοποθετήθηκε με σαφήνεια και αυστηρότητα σχετικά με τις αιτίες της πυρόσφαιρας και τις ερμηνείες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Δύο χρόνια μετά την τραγωδία, η έλλειψη τεκμηριωμένων πορισμάτων και η δημόσια παραπληροφόρηση από ειδικούς τίτλους αλλά χωρίς επιστημονική ακρίβεια οδηγούν, σύμφωνα με τον ίδιο, σε ένα επικίνδυνο θολό τοπίο.

Ξεκινώντας από το κρίσιμο τεχνικό σκέλος, ο κ. Ο Κάρναβος τόνισε ότι το ρεύμα διακόπηκε μόλις στα 0,54 δευτερόλεπτα μετά τη σύγκρουση. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρόλαβαν να αναπτυχθούν θερμοκρασίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ανάφλεξη του εξοπλισμού. Επιπλέον, ανέφερε ότι από την επιτόπια αυτοψία και την τεκμηρίωση μέσω φωτογραφιών δεν προκύπτει κανένα στοιχείο που να υποδεικνύει μια τέτοια θερμική εξέλιξη.

Ένα από τα σημαντικά σημεία που υπογράμμισε την εσφαλμένη χρήση της ορολογίας. Τα έλαια σιλικόνης, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς, δεν θεωρούνται εύλεκτα ή εκρηκτικά υλικά. Ωστόσο, αρκετοί εμφανιζόμενοι ως ειδικοί στα μέσα ενημέρωσης χρηστών λανθασμένους όρους, παραπλανώντας την κοινή γνώμη. Όπως εξήγησε, υπάρχει σαφής επιστημονική ορολογία για το τι συνιστά εύφλεκτο και τι εκρηκτικό υλικό – και τα έλαια σιλικόνης δεν εντάσσονται σε καμία από τις δύο κατηγορίες υπό τις συνθήκες του δυστυχήματος.

Αναλύοντας περαιτέρω τις φυσικές ουσίες των υλικών, ανέφερε ότι το φρέον έχει σημείο ανάφλεξης τους 700°C και το έλαιο σιλικόνης γύρω στους 300°C. Παρ’ όλα αυτά, ούτε το ένα ούτε το άλλο χαρακτηρίζονται ως εύφλεκτα στις συνθήκες που καταγράφηκαν. Το φρένο θεωρείται εκρηκτικό μόνο επειδή είναι αέριο υπό πίεση. Αν είχε εκραγεί, θα είχε δημιουργηθεί κρουστικό κύμα – πράγμα που δεν συνέβη, κάτι που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε τέτοια έκρηξη. Αντίθετα, όπως εξήγησε, αυτό που παρατηρήθηκε ήταν η ανάφλεξη ενός νέφους ατμών.

Σχολιάζοντας την πορεία της υπόθεσης προς το δικαστήριο, ο κ. Ο Κάρναβος ανέφερε ότι γίνεται προσπάθεια να επικρατήσει η σύγχυση σχετικά με το αίτιο της ανάφλεξης. Ορισμένοι, είπε, παρουσιάζονται χωρίς καμία τεκμηρίωση και προχωρούν σε «περιγραφικές πραγματογνωμοσύνες» που θυμίζουν περισσότερο εκθέσεις ιδεών παρασκευασμάτων. Ενδεικτικά, κατήγγειλε πως κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ανάφλεξη προήλθε από χτύπημα στον μετασχηματιστή των 25.000 volt, χωρίς όμως να έχουν αποδείξεις. Όπως είπε χαρακτηριστικά, ένα τέτοιο ηλεκτρικό τόξο που είχε αφήσει ίχνη – όπως αφήνει η ηλεκτροκόλληση. Ωστόσο, δεν εντοπίστηκαν πουθενά ίχνη ηλεκτρικής εκκένωσης, γεγονός που αποδομεί τους συγκεκριμένους ισχυρισμούς.

Κατά την εκτίμησή του, τα τόξα που παρατηρήθηκαν προήλθαν από τα εναέρια σύρματα και όχι από τον μετασχηματιστή, ο οποίος ήταν τοποθετημένος στο κάτω μέρος της αμαξοστοιχίας και επιπλέον προστατευμένος με ειδικό σκελετό. Ο ίδιος επέκρινε τη σύγχυση που προκαλείται όταν εξομοιώνονται οι στατικοί μετασχηματιστές της ΔΕΗ με τους μετασχηματιστές κινητών μέσων όπως τα τρένα, τονίζοντας ότι πρόκειται για διαφορετικές κατασκευές με ξεχωριστές προδιαγραφές, μηχανισμούς ασφαλείας και τρόπο λειτουργίας. Όταν το ρεύμα διακοπεί, εξήγησε, οι μετασχηματιστές αυτής της κατηγορίας σταματούν άμεσα τη λειτουργία τους μέσω ενσωματωμένων συστημάτων προστασίας.

Σε πιο δικτικό ύφος, ο κ. Ο Κάρναβος δήλωσε πως «θα σκίσουμε τα πτυχία μας ή θα πρέπει να πάρουμε τον Νόμπελ Χημείας που ανακαλύπτουμε ότι τα έλαια σιλικόνης μπορούν να αναφλεγούν υπό αυτές τις συνθήκες». Με αυτή τη φράση καυτηριάζει την ελαφρότητα και την έλλειψη επιστημονικής βάσης με την οποία κάποιοι προσπαθούν να ερμηνεύσουν το τραγικό συμβάν.

Τέλος, υπογράμμισε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ανακύκλωση ανακριβειών, με συζητήσεις που περιστρέφονται γύρω από τα δύο ή δέκα τόνους υδρογονανθράκων. Η ουσία, όπως σημείωσε, είναι ότι υπήρξε πυρόσφαιρα και υπήρχε καύσιμο σε επαρκή ποσότητα ώστε να έχουμε 27 ανθρώπους αποτεφρωμένους. Το ερώτημα δεν είναι ανύπαρκτος υδρογονάνθρακες, αλλά ποια ήταν η πραγματική αιτία και το καύσιμο που δημιούργησε την πυρόσφαιρα – και αυτό, κατά τον ίδιο, δεν έχει απαντηθεί με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο μέχρι σήμερα.

Ο χημικός μηχανικός και τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων του δυστυχήματος στην Τέμπη, Νίκος Κάρναβος, καταγγέλλει με έντονο τρόπο την προσπάθεια μετατροπής μιας καθαρά επιστημονικής διερεύνησης σε ένα επικοινωνιακό παιχνίδι εντυπώσεων. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, η δημόσια συζήτηση έχει εκτραπεί από την ουσία και την τεκμηρίωση, και εξελίσσεται σε τηλεοπτικό ριάλιτι πάνω στις ζωές 57 αδικοχαμένων ανθρώπων. Εξηγεί ότι έχει γίνει στόχος προσωπικών επιθέσεων, ειρωνείας και χλευασμού, με κάποιους να τον αποκαλούν «καρνάβαλο», αντί να μπουν στη διαδικασία να απαντήσουν με επιχειρήματα και επιστημονικά δεδομένα.

Ο κ. Ο Κάρναβος επιμένει πως ο μόνος δρόμος είναι η τεκμηρίωση και η επιστήμη. Η αναζήτηση της αλήθειας δεν γίνεται με προσβολές και εντυπώσεις, αλλά με γεγονότα και αποδείξεις. Ξεκαθαρίζει πως δεν απασχολεί η αποδοχή ή όχι των αποψεών του από το κοινό ή τους αντιδίκους, γιατί, όπως λέει, «η επιστήμη είναι αλήθεια, είτε συμφωνείτε είτε όχι». Στον αντίποδα των προσβλητικών σχολίων, υπενθυμίζει ότι η ευθύνη όλων είναι απέναντι στους ανθρώπους που χάθηκαν και στις οικογένειές τους, και όχι απέναντι σε πολιτικά ή επικοινωνιακά συμφέροντα.

Σε πλήρη ερώτηση για το αν θα φτάσουμε τελικά στη διαλεύκανση των αιτίων του δυστυχήματος, ο κ. Κάρναβος απαντά με συγκρατημένη αισιοδοξία. Πιστεύει ότι, έστω και αν χρειαστούν χρόνια, η αλήθεια θα αναδειχθεί. Υπογραμμίζει ότι ο δρόμος προς το δικαστήριο είναι αναπόφευκτος, και εκεί θα δοθεί η ουσιαστική αντιπαράθεση, με βάση τα στοιχεία και τις τεχνικές αναλύσεις. Τονίζει ότι ακόμη κι αν ο εφέτης ανακριτής έχει παραμερίσει τα πορίσματα των ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, οι ίδιοι θα κληθούν στο δικαστήριο να καταθέσουν τα ευρήματά τους και να τα υπερασπιστούν με βάση την επιστημονική τους εργασία.

Εκφράζει όμως και έναν σοβαρό προβληματισμό: η αξιοπιστία της διαδικασίας τίθεται υπό αμφισβήτηση όταν καλούνται να γνωμοδοτήσουν άτομα που δεν έχουν καμία σχέση με το αντικείμενο. Αυτό, όπως λέει, υποβαθμίζει την αξία της έρευνας και ενισχύει την εικόνα μιας προσπάθειας συγκάλυψης ή αποπροσανατολισμού. Η επιστήμη, καταλήγει, δεν μπορεί να γίνει λάστιχο στα μέτρα των πολιτικών σκοπιμοτήτων ή των δημοσίων σχέσεων – και αργά ή γρήγορα, τα δεδομένα θα μιλήσουν από μόνα τους.

ΚΟΙΝΟΠΟΗΣΗ:

1 Comment

Leave a Response