Σε μία κίνηση που ελάχιστοι περίμεναν προχώρησε η Τράπεζα της Τουρκίας, που πραγματοποίησε αύξηση του βασικού επιτοκίου δανεισμού κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, στο 10,25%.
Η κίνησή της, αν και έχει καθυστερήσει για αδικαιολόγητα μεγάλο χρονικό διάστημα, προκάλεσε αιφνιδιασμό. Η αγορά δεν περίμενε μια τέτοια κίνηση, καθώς έχει πλέον καταστεί σαφές προ πολλού ότι η κεντρική τράπεζα βρίσκεται υπό τη συνεχή πίεση του Τούρκου προέδρου, που θέλει να διατηρεί σε χαμηλά επίπεδα το κόστος του δανεισμού.
«Μας εξέπληξε σαφώς», σχολίασε ο Περ Χάμαρλουντ, στέλεχος της σκανδιναβικής τράπεζας SEB, ο οποίος τόνισε πως η Τράπεζα της Τουρκίας, επιτέλους, «έπιασε τον ταύρο από τα κέρατα» κάνοντας «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».
Ήταν άμεση η αντίδραση της τουρκικής λίρας, που ενισχύθηκε κατά περίπου 1% έναντι του δολαρίου με την ισοτιμία της να κυμαίνεται στις 7,6020 τουρκικές λίρες ως προς ένα δολάριο. Λίγο αργότερα, όμως, το τουρκικό νόμισμα επέστρεψε σε πτωτική πορεία και υποχώρησε εκ νέου, στις 7,62 τουρκικές λίρες ως προς ένα δολάριο.
Είναι γνωστές οι παρεμβάσεις του Τούρκου προέδρου στο έργο της κεντρικής τράπεζας. Πέρυσι απέπεμψε τον προηγούμενο διοικητή της και δικαιολόγησε την επιλογή του τονίζοντας απροκάλυπτα ότι δεν ήταν υπάκουος και «δεν ακολουθούσε τις οδηγίες του» σε ό,τι αφορά το κόστος του δανεισμού. Υπό τον νέο και πιο πειθήνιο διοικητή, η κεντρική τράπεζα προχώρησε σε αλλεπάλληλες μειώσεις των επιτοκίων καθώς ο Τούρκος πρόεδρος ζητούσε επίμονα μονοψήφιο κόστος δανεισμού. Στόχος του να αναθερμάνει την τουρκική οικονομία και με όχημα τον εκτεταμένο δανεισμό να την επαναφέρει στους παλαιότερους ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης. Το φθηνό χρήμα έχει πράγματι βοηθήσει την τουρκική οικονομία να ανταπεξέλθει στην οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία.
Παράλληλα, όμως, έχει εντείνει τις πιέσεις στην τουρκική λίρα, που από την αρχή του έτους έχει υποχωρήσει κατά περισσότερο από 20% έναντι του δολαρίου επιταχύνοντας, έτσι, τον πληθωρισμό σε επίπεδα γύρω στο 12%. Η εντεινόμενη ανησυχία για την έκβαση της κατάστασης έχει οδηγήσει οικονομολόγους και επενδυτές να ζητούν επίμονα αύξηση των επιτοκίων, προκειμένου να μην επαναληφθεί η νομισματική κρίση στην οποία βυθίστηκε η Τουρκία προ διετίας. Δεδομένου δε ότι η κεντρική τράπεζα έχει θυσιάσει ανησυχητικά μεγάλο μερίδιο των συναλλαγματικών διαθεσίμων για να στηρίξει το νόμισμα, η αύξηση του κόστους δανεισμού έγινε κάποια στιγμή η μοναδική έξοδος.
Σχολιάζοντας την απόφαση της Τράπεζας της Τουρκίας, ο Ερικ Μέγερσον, οικονομολόγος της σουηδικής τράπεζας Handelsbanken, τόνισε πως «ακόμη και μια κεντρική τράπεζα που ελέγχεται από την εξουσία από καιρού εις καιρόν λαμβάνει τη σωστή απόφαση». Ο ίδιος προσέθεσε πως την περασμένη εβδομάδα οι κινήσεις της τουρκικής λίρας ήταν ταχύτατες, ήταν ο παράγοντας που έδωσε στην κεντρική τράπεζα το περιθώριο ελιγμών για να αυξήσει το κόστος του δανεισμού.
