Όλο και περισσότερους ανθρώπους φαίνεται να επηρεάζει η άνοια, μια εκφυλιστική νόσος, που εξασθενεί τη λειτουργία του εγκεφάλου, επηρεάζοντας τη μνήμη και, κατ’ επέκταση, την ανεξαρτησία και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Μόνο στην Αγγλία, ο αριθμός των διαγνώσεων αυξήθηκε σε 487.432 μέχρι τον Ιούνιο, σημειώνοντας αύξηση 12% από τον Ιανουάριο. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στη γήρανση του πληθυσμού, την αυξημένη ευαισθητοποίηση για τα συμπτώματα, αλλά και την αυξανόμενη επικράτηση των παραγόντων κινδύνου.
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών στον τρόπο ζωής μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Καθώς οι διαγνώσεις αυτής της εξουθενωτικής πάθησης πολλαπλασιάζονται με ταχύτατο ρυθμό, οι ειδικοί τονίζουν τη σημασία λήψης προληπτικών μέτρων.
Μια πρόσφατη κινεζική μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 2.537 εθελοντές ηλικίας 60 ετών και άνω χωρίς άνοια διερεύνησε τον αντίκτυπο του υγιεινού τρόπου ζωής στη γνωστική υγεία. Στα δύο χρόνια της μελέτης, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν σχετικά με τις συνήθειες άσκησης και το ιατρικό ιστορικό τους. Μετρήθηκαν επίσης το ύψος, το βάρος και η αρτηριακή τους πίεση, ενώ ελήφθησαν δείγματα αίματος για να εκτιμηθούν τα επίπεδα σακχάρου και χοληστερόλης στο αίμα τους.
Στη συνέχεια, οι εθελοντές ρωτήθηκαν για 6 παράγοντες του τρόπου ζωής που συνδέονται με την άνοια και παρακολουθήθηκαν για τη διάγνωση της νόσου. Βαθμολογήθηκαν από το 0 έως το 6 με βάση το πόσες υγιεινές συνήθειες είχαν υιοθετήσει:
Άνοια: Το δροσιστικό άρωμα που προστατεύει τη μνήμη – Από ποιο γνωστό φυτό προέρχεται
Άσκηση: Σωματική δραστηριότητα για τουλάχιστον 10 λεπτά καθημερινά ή 3-4 ημέρες την εβδομάδα.
Κατάσταση καπνίσματος: Να μην έχουν καπνίσει ποτέ ή να έχουν κόψει το κάπνισμα.
Κατανάλωση αλκοόλ: Να καταναλώνουν σπάνια αλκοόλ.
Κοινωνική αλληλεπίδραση: Να συμμετέχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες περισσότερες από 3 φορές το μήνα ή να αλληλεπιδρούν με τους γείτονες 3 φορές την εβδομάδα.
Δραστηριότητες αναψυχής: Να διαβάζουν καθημερινά, να κάνουν καθημερινή χρήση του διαδικτύου ή να παίζουν χαρτιά 2 φορές την εβδομάδα.
Ποιότητα ύπνου: Να κοιμούνται εύκολα και να μην ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Οι συμμετέχοντες που συγκέντρωσαν τουλάχιστον 4 βαθμούς είχαν 29% λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν σημάδια γνωστικής έκπτωσης σε διάστημα 2 ετών σε σύγκριση με εκείνους που συγκέντρωσαν 3 ή λιγότερους βαθμούς. Κάθε επιπλέον βαθμός συνδέθηκε με 18% χαμηλότερο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης, πρόδρομο της άνοιας. Οι ερευνητές του Κινεζικού Γενικού Νοσοκομείου PLA του Πεκίνου διαπίστωσαν, επίσης, ότι τα οφέλη φάνηκαν ακόμη πιο έντονα μεταξύ των συμμετεχόντων που είχαν υποστεί καρδιομεταβολικά νοσήματα, όπως εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Affective Disorders, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο ανενεργός τρόπος ζωής (βαθμολογία 3 ή λιγότερο) σχετιζόταν με τριπλάσια αύξηση του κινδύνου πρόωρης γνωστικής έκπτωσης. Οι ερευνητές σημείωσαν ότι σχεδόν το 30% των περιπτώσεων πρώιμης γνωστικής έκπτωσης σε άτομα με καρδιομεταβολικά νοσήματα θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί με έναν ενεργό τρόπο ζωής.
Υπολογίζεται ότι περίπου 900.000 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο και 7 εκατομμύρια στις ΗΠΑ ζουν με άνοια, μια πάθηση με διάφορες εκφάνσεις, που επηρεάζουν τη μνήμη και τη νόηση, η οποία συνδέεται άμεσα με τις συνήθειες του τρόπου ζωής. Μάλιστα, εκτιμάται ότι ενώ ο αριθμός των διαγνωσμένων περιπτώσεων άνοιας στην Αγγλία είναι σε επίπεδο ρεκόρ, αντιπροσωπεύει μόνο το 65% των πραγματικών περιπτώσεων, αφήνοντας πολλούς χωρίς την κατάλληλη φροντίδα και υποστήριξη. Όλα αυτά ενώ η άνοια αποτελεί κύρια αιτία θανάτου, αντιπροσωπεύοντας 1 στους 10 θανάτους. Φυσικά, ο πολλαπλασιασμός των περιπτώσεων δεν περιορίζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εκτιμάται ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ασθενείς με άνοια αναμένεται να τριπλασιαστούν σε 153 εκατομμύρια έως το 2050, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, της κακής διατροφής και της σωματικής αδράνειας.
Το 2020, η Επιτροπή Lancet ανέφερε ότι έως και το 40% των περιπτώσεων άνοιας θα μπορούσε να προληφθεί ή να καθυστερήσει με τη βοήθεια 12 τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2, η σωματική αδράνεια, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα. Οι ειδικοί ελπίζουν ότι αν ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτούς τους παράγοντες κινδύνου, οι άνθρωποι θα λάβουν προληπτικά μέτρα για να μειώσουν τον κίνδυνο.
Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για την άνοια, η φαρμακευτική αγωγή και οι θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της εξέλιξής της και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Ωστόσο, η καλύτερη λύση είναι η υιοθέτηση απλών αλλαγών στον τρόπο ζωής, που μπορούν να προλάβουν εξαρχής το πρόβλημα.
