Σε τεντωμένο σχοινί βαδίζει ο διαγωνισμός ύψους 1,1 δισ. ευρώ του ΔΕΔΔΗΕ για τους «έξυπνους» μετρητές. Η ελβετική Landis+Gyr, που τέθηκε εκτός του διαγωνισμού τον περασμένο Δεκέμβριο, δηλώνει αποφασισμένη να κερδίσει μέσω των ελληνικών και των ευρωπαϊκών δικαστηρίων την επιστροφή της στη διαδικασία, στην οποία μάλιστα θεωρούνταν ένα από τα φαβορί.
Η δικαστική εμπλοκή αναμένεται να οδηγήσει έναν από τους πιο εμβληματικούς διαγωνισμούς του διαχειριστή σε καθυστερήσεις πολλών μηνών, ενώ τυχόν δικαίωση των Ελβετών θα ρίξει αυτόματα σκιά στον τρόπο επιλογής των εταιριών που πέρασαν στην επόμενη φάση. Είναι άλλωστε νωπές οι μνήμες από την προηγούμενη οργανωμένη απόπειρα του διαχειριστή να εγκαταστήσει στην χώρα «έξυπνους» μετρητές. Ηταν το 2014, όταν ο τότε διαγωνισμός είχε μπλοκάρει ύστερα από προσφυγές επί προσφυγών των διαγωνιζόμενων εταιριών.
Με το βλέμμα στραμμένο στις δικαστικές αίθουσες, λοιπόν, τέσσερα σχήματα εκ των επτά που συμμετείχαν στην πρώτη φάση ετοιμάζονται να κονταροχτυπηθούν για το τεράστιο έργο της εγκατάστασης περίπου 7.500.000 μετρητών μέσα στην επόμενη δεκαετία. Αμερικανοί, Γάλλοι, Σλοβένοι και Ελληνες θα κληθούν από τον ΔΕΔΔΗΕ να καταθέσουν τις τελικές τους προτάσεις, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι έχουν έρθει ήδη σε επαφή με κάποιους από τους ισχυρούς ελληνικούς ομίλους στην αγορά της ενέργειας για να συμμαχήσουν ατύπως ή και επίσημα. Δεν αποκλείεται μάλιστα τα σχήματα να γίνουν πέντε, αν δικαιωθεί η Landis+Gyr.
Συγκεκριμένα, στην τελική ευθεία μπαίνουν:
-Η ισπανική θυγατρική της κορυφαίας αμερικανικής εταιρίας κατασκευής μετρητών Itron Spain SLU, από κοινού με την επίσης ισπανική ZIV Aplicaciones y Tecnologia SL (modems και παρεμφερής εξοπλισμός). Η Itron διαθέτει εργοστάσιο κατασκευής στην Ευρώπη με μεγάλα έργα αναφοράς σε Γαλλία, Σουηδία, Γερμανία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο.
-Η ρουμανική θυγατρική της -επίσης αμερικανικής- εταιρίας παραγωγής μετρητών Elster Rometrics SRL (μέλος του διεθνούς ομίλου Honeywell), μαζί με τις Intracom SA Telecom Solutions και Elster Gmbh. Η Elster διατηρεί εργοστάσιο στη Σλοβενία.
-Η γνωστή στον χώρο σλοβενική εταιρία κατασκευής μετρητών Iskraemeco d.d., από κοινού με τη γαλλική Oracle France SAS. Η Iskraemeco διαθέτει γραμμές παραγωγής στην Ευρώπη και έχει πάνω από 100.000.000 μετρητές εγκατεστημένους σε Ευρώπη, Ασία, Μέση Ανατολή, Αφρική και Λατινική Αμερική.
-Η ελληνική Protasis A.E., από κοινού με τη γαλλική Sagemcom Energy & Telecom SAS, τον μεγαλύτερο προμηθευτή της γαλλικής Enedis. Η παραγωγή της βρίσκεται στην Ευρώπη.
Οσον αφορά τους «κομμένους», πέρα από τη Landis+Gyr, αποκλείστηκαν από τη δεύτερη φάση το σχήμα της ιταλικής Gridspertise Srl (την οποία έχει ιδρύσει η Enel) από κοινού με την Bitron Poland Sp Z.oo, όπως και η δανέζικη Netcompany Intrasoft SA (είχε εξαγοράσει το 2021 την Intrasoft), μαζί με τις Ningbo Sanxing Electric (Σουηδία) ΑΒ, Foxytech Sp Z.oo (Πολωνία) και Vodafone Panafon Hellenic Telecommunications Company SA.
Το παρασκήνιο με τον αποκλεισμό των Ελβετών, οι οποίοι διατηρούν μονάδα παραγωγής στην Ελλάδα
Ο αποκλεισμός, πάντως, της Landis+Gyr προκάλεσε έκπληξη, δεδομένου μάλιστα ότι αποτελεί τον μοναδικό από τους διαγωνιζομένους που διατηρεί μονάδα παραγωγής στην Ελλάδα. Το εργοστάσιο βρίσκεται στην Κόρινθο, απασχολεί περίπου 900 εργαζομένους και αποτελεί το κέντρο παραγωγής «έξυπνων» μετρητών για όλη την Ευρώπη, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, με τις εξαγωγές να αντιπροσωπεύουν το 98% της παραγωγής.
Ο ΔΕΔΔΗΕ ισχυρίζεται ότι η Landis+Gyr παρέλειψε να δηλώσει τη Landis+Gyr Α.Ε. στην Κόρινθο ως υπεργολάβο για την κατασκευή των μετρητών στην αίτηση συμμετοχής στο διαγωνισμό και δεν συμπλήρωσε την Ενότητα Δ’ του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Εντύπου Σύμβασης.
Τον ισχυρισμό απορρίπτει η ελβετική εταιρία, τονίζοντας ότι ακολούθησε τις οδηγίες του ΔΕΔΔΗΕ, σύμφωνα με τις οποίες η Ενότητα Δ’ πρέπει να συμπληρώνεται για φορείς στη δυναμικότητα των οποίων «δεν βασίζεται», ο προσφέρων, αλλά τους αξιοποιεί ως υπεργολάβους. Η Landis+Gyr AG συμπλήρωσε την Ενότητα Γ’ (Πληροφορίες σχετικά με την εξάρτηση από τη δυναμικότητα άλλων φορέων) για τη Landis+Gyr A.Ε., καθώς η Landis+Gyr A.Ε. (δηλαδή, η ελληνική θυγατρική που είναι το εργοστάσιο στην Κόρινθο) αποτελεί φορέα στην παραγωγική δυναμικότητα του οποίου βασίζεται η Landis+Gyr AG, προκειμένου να πληροί τα κριτήρια επιλογής που περιλαμβάνουν και την υποχρέωση να παράγονται στην Ε.Ε. οι «έξυπνοι» μετρητές.
Επίσης, αναφέρει ότι η Landis+Gyr A.Ε. δηλώνεται ως ο φορέας παραγωγής των μετρητών τουλάχιστον τέσσερις φορές σε άλλα βασικά σημεία της αίτησης του διαγωνισμού: στη συνοδευτική επιστολή, στην υπεύθυνη δήλωση παραγωγικής δυναμικότητας στην Κόρινθο, στη δήλωση δέσμευσης για εξάρτηση τεχνικής και επαγγελματικής δυναμικότητας και στο ενιαίο ευρωπαϊκό έντυπο σύμβασης. Υποστηρίζει ότι, ακόμη κι αν υπήρχε κάποια ασάφεια, ο ΔΕΔΔΗΕ, βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, υποχρεούται να ζητήσει διευκρινίσεις από την εταιρία, κάτι που δεν έγινε ποτέ.
Η διοίκηση της ελβετικής εταιρίας έχει ήδη προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας αναστολή του διαγωνισμού και ακύρωση της απόφασης με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, ενώ ο επικεφαλής της Landis+Gyr προανήγγειλε προσφυγή και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για τον αποκλεισμό της από τον διαγωνισμό του ΔΕΔΔΗΕ. Κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνέντευξης Τύπου, ο διευθύνων σύμβουλος της Landis+Gyr Group Werner Lieberherr και ο διευθύνων σύμβουλος της Landis+Gyr στην Ελλάδα Αριστείδης Παπάς χαρακτήρισαν άδικη και παράνομη την απόφαση αποκλεισμού τους από τον διαγωνισμό, και υποστήριξαν ότι η επιχειρηματολογία στην οποία βασίστηκε αυτή δεν ευσταθεί, καθώς προσδιόρισαν το ελληνικό εργοστάσιο ως φορέα παραγωγής των μετρητών τουλάχιστον τέσσερις φορές στην αίτηση του διαγωνισμού. «Δεν είχαμε δίκαιη μεταχείριση στη διαδικασία προεπιλογής του διαγωνισμού του ΔΕΔΔΗΕ. Αν συμμετάσχουμε στη διαδικασία και χάσουμε, τότε θα σεβαστούμε το αποτέλεσμα, αλλά δεν αποδεχόμαστε τον αποκλεισμό μας από το στάδιο της προεπιλογής» υπογράμμισε ο κ. Lieberherr.
Τι προβλέπει το Σχέδιο Ανάπτυξης του Δικτύου
Σύμφωνα με το Σχέδιο Ανάπτυξης του Δικτύου (ΣΑΔ) 2022-2026, το έργο προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2030, με βάση και τις δεσμεύσεις του ΔΕΔΔΗΕ προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για τον περιορισμό των μη τεχνικών απωλειών στο δίκτυο, όπως οι ρευματοκλοπές. Το σχέδιο περιλαμβάνει την εγκατάσταση 5.200.000 μονοφασικών και 2.100.000 τριφασικών «έξυπνων» μετρητών σε πελάτες χαμηλής τάσης, που θα αντικαταστήσουν τα παρωχημένα ρολόγια της ΔΕΗ.
Ποια η διαφορά των μονοφασικψν από των τριφασικών μετρητών;