Το προσδόκιμο ζωής του μέσου Ευρωπαίου αυξάνεται όλο και περισσότερο τις τελευταίες δεκαετίες. Όπως επισημαίνει το κοινό κέντρο ερευνών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Ινστιτούτου ανάλυσης εφαρμοσμένων Συστημάτων, για τον μέσο Ευρωπαίο καταγράφεται μία αύξηση κατά δύο χρόνια ανά δεκαετία.
Με αυτόν το ρυθμό, εκτιμάται πως το 2060 ο ένας στους τρεις Ευρωπαίους πολίτες (το 32% του πληθυσμού) θα είναι ηλικίας άνω των 65 ετών. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2015 ήταν 19% και το 1960 ήταν μόλις 13%.
Τα βρέφη που γεννιούνται σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμάται ότι έχουν προσδόκιμο ζωής κατά μέσο όρο τα 81 χρόνια, βρίσκονται δηλαδή 9 χρόνια πάνω από το μέσο όρο που καταγράφεται σε παγκόσμιο επίπεδο (72 χρόνια).
Εκ πρώτης όψεως το γεγονός φαντάζει θετικό, καθώς όλοι μας σίγουρα θέλουμε να ζήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο. Ωστόσο, οι δύο οργανισμοί καταγράφουν και ορισμένες αρνητικές επιπτώσεις της συγκεκριμένης τάσεις αύξησης του προσδόκιμου ζωής. Πρώτον, όσο αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, τόσο περισσότερες είναι και οι περιπτώσεις άνοιας και άλλων εκφυλιστικών παθήσεων του εγκεφάλου. Το γεγονός πως πιθανότατα θα ζήσουμε περισσότερα χρόνια, δεν σημαίνει ότι θα είμαστε και καλά στο μυαλό. Ερευνητές αναφέρουν πως είναι βέβαια σε μεγάλο βαθμό στο χέρι μας να προσπαθούμε να κρατούμε τον εγκέφαλο σε καλή κατάσταση με απλά μέσα, όπως είναι π.χ. τα σταυρόλεξα, τα παιχνίδια στρατηγικής και τα βιντεοπαιχνίδια, όπως πχ. τα ονλάιν παιχνίδια ή οι τέχνες, η συγγραφή κειμένων κλπ.
Δεύτερον, φαίνεται πως η γήρανση δημιουργεί τεράστια δυσαναλογία ανάμεσα στον ενεργό και μη ενεργό πληθυσμό. Ενώ λοιπόν ο ρυθμός εξάρτησης των μη απασχολουμένων από τους εργαζόμενους το 2005 στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν 1,05 (105 οι εργαζόμενοι προς 100 εργαζόμενους), εκτιμάται ως το 2060 ο αριθμός αυτός θα φτάσει το 1,36 (136 μη εργαζόμενοι προς 100 εργαζόμενους), παρότι εκτιμάται επίσης όπως θα υπάρξουν διαφορές από χώρα σε χώρα. Στην Ελλάδα για παράδειγμα τα πράγματα φαίνεται να είναι ακόμα χειρότερα καθώς η αναλογία θα φτάσει το 1,69, ενώ στον αντίποδα βρίσκεται η Σουηδία με δείκτη 1,04.
Στην έκθεση των δύο οργανισμών επισημαίνεται πως η μετανάστευση πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε υψηλά επίπεδα στην Ευρώπη δεν είναι δυστυχώς ικανή να επιβραδύνει σημαντικά τη γήρανση του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε να βελτιώσει ουσιαστικά τη δυσαναλογία ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργαζόμενους. Επισημαίνεται επίσης πως κάποιες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα, είναι πιθανό να έχουν μεγαλύτερη συρρίκνωση του πληθυσμού τους έως το 2060 και μεγαλύτερα επίπεδα γήρανσης του πληθυσμού, καθώς παράλληλα παρατηρείται σημαντική υπογεννητικότητα.
Εκτιμάται ότι μέσα στα επόμενα 40 χρόνια, θα συνεχιστεί με ραγδαίο ρυθμό η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, με περισσότερες γεννήσεις στην Ασία και την Αφρική, αλλά και ροές μεταναστών από τις περιοχές αυτές προς την Ευρώπη. Η κλιματική αλλαγή και η εμπόλεμες συγκρούσεις φαίνεται πώς ενισχύουν τη ροή των μεταναστών προς τη Γηραιά Ήπειρο, στην οποία ο μη ενεργός πληθυσμός θα είναι σημαντικά μεγαλύτερος από τον ενεργό και με αυξημένο ποσοστό περιστατικών άνοιας. Υπό τις παρούσες συνθήκες πάντως, έως το 2060 ο παγκόσμιος πληθυσμός θα έχει φτάσει τα 9,6 δισεκατομμύρια, θα είναι δηλαδή αυξημένος κατά 2 δισεκατομμύρια σε σχέση με το σημερινό πληθυσμό του πλανήτη μας.
