Ο έρπης ζωστήρας είναι δερματική εκδήλωση του ιού της ανεμοβλογιάς. Μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες. Τείνει να εκδηλώνεται συχνότερα σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.
Μετά την ανάρρωση από την ανεμοβλογιά, ο ιός παραμένει ανενεργός στον οργανισμό. Μπορεί όμως να επανενεργοποιηθεί εκ νέου μήνες ή και χρόνια μετά την αρχική λοίμωξη, χωρίς όμως να είναι γνωστό γιατί συμβαίνει αυτό.
Ένα ποσοστό 20% των ανθρώπων θα εμφανίσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους έρπητα ζωστήρα. Οι ασθενείς που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν υποτροπές είναι οι ασθενείς που πάσχουν από Aids, καρκίνο, λευχαιμία, λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ή έχουν κάνει χημειοθεραπεία. Η συμπτωματολογία διαρκεί περίπου 10 μέρες και το σώμα επανέρχεται πλήρως μετά από 3-4 βδομάδες.
Τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται ο έρπης ζωστήρας είναι:
Φαγούρα
Κακουχία
Αιμωδία
Ερυθρότητα
Οίδημα
Πονοκέφαλος
Πόνος στο σώμα
Υπερευαισθησία στην αφή
Κάψιμο στη μέση, στην πλάτη και στην κοιλιά
Αλλοδυνία (πόνος μετά από ερέθισμα που πριν δεν πονούσε)
Υπεραλγησία (περισσότερος πόνος για το ίδιο ερέθισμα)
Οι σοβαρότατες επιπτώσεις του έρπητα ζωστήρα στην υγεία:
Ο πόνος του έρπητα ζωστήρα, κυρίως σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών, μπορεί να γίνει μακροχρόνιος νευροπαθητικός πόνος και να οδηγήσει σε μια πολύ επώδυνη κατάσταση, που αποκαλείται «μεθερπητική νευραλγία» και η οποία αποτελεί τη βασικότερη αρνητική επίπτωση του έρπητα ζωστήρα στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Στη μεθερπητική νευραλγία, ο πόνος διαρκεί από μερικούς μήνες έως και χρόνια, ενώ η συχνότητα εμφάνισής του είναι μεγαλύτερη στα άτομα ηλικίας άνω των 70 ετών. Στην πλειονότητά τους, οι πάσχοντες δηλώνουν ότι η μεθερπητική νευραλγία επηρεάζει καταλυτικά την καθημερινότητά τους, προκαλώντας αϋπνία, κατάθλιψη και κόπωση. Δραματικά επίσης επηρεάζεται η εργασία και η κοινωνική ζωή των πασχόντων, με λιγότερους από τους μισούς ασθενείς να βρίσκουν ικανοποιητική ανακούφιση από τον χρόνιο πόνο με τη φαρμακευτική αγωγή.
Πέρα όμως από τον χρόνιο πόνο, που μετατρέπει σε βάσανο την καθημερινότητα των ασθενών, ο έρπης ζωστήρας έχει και άλλες σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Και αυτό, γιατί σε ποσοστό που κυμαίνεται από 10-20% των πασχόντων, ο ιός του έρπητα ζωστήρα προσβάλλει τον οφθαλμό, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την όρασή, οδηγώντας ακόμα και σε τύφλωση. Επίσης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ακοής στην προσβεβλημένη πλευρά του σώµατος, σε λοίμωξη του δέρµατος, στην δημιουργία µόνιµων ουλών ή σπανιότερα σε σοβαρή βλάβη σε νεύρα του σώματος που ελέγχουν την κίνηση (μια σοβαρή διαταραχή η οποία αποκαλείται περιφερική κινητική νευροπάθεια).
Αντιμετώπιση του έρπητα ζωστήρα:
Τις περισσότερες φορές, ο έρπης ζωστήρας δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή. Ένας βασικός λόγος είναι ότι συνήθως υπάρχει καθυστέρηση στην διάγνωση, με αποτέλεσμα η φαρμακευτική αγωγή να ξεκινάει μετά τις 72 ώρες από την εκδήλωση του έρπητα ζωστήρα, όταν πλέον είναι πολύ αργά για να σταματήσει την εξέλιξη της νόσου, ενώ παράλληλα, η αποτελεσματικότητα των θεραπειών για τη μείωση του πόνου είναι πολλές φορές περιορισμένη.
Αυτή ακριβώς η ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη, οδήγησε τους επιστήμονες στην ανακάλυψη του εμβολίου για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα. Το εμβόλιο γίνεται σε 1 δόση και προστατεύει τόσο από τον έρπητα ζωστήρα όσο και από τη μεθερπητική νευραλγία.
Διαθέτει πολύ καλό προφίλ ανοχής και ασφάλειας, που έχει τεκμηριωθεί τόσο από κλινικές έρευνες, όσο και από την κλινική πράξη, καθώς το εμβόλιο κυκλοφορεί για πάνω από 10 χρόνια στις ΗΠΑ και άλλες χώρες.
Πριν τον εμβολιασμό, όμως, ο υποψήφιος εμβολιαζόμενος θα πρέπει να συμβουλευτεί τον ιατρό του, για το αν ανήκει στην μικρή κατηγορία των ατόμων στα οποία αντενδείκνυται ο εμβολιασμός, λόγω καταστάσεων που επηρεάζουν σημαντικά το ανοσοποιητικό του σύστημα.
Στην Ελλάδα, το εμβόλιο για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας έχει ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και χορηγείται δωρεάν στα άτομα άνω των 60 ετών, ακόμη και αν έχουν περάσει έρπητα ζωστήρα στο παρελθόν.
