Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων φυλάκιση ακόμη και για μικρές ποινές όπως πλημμελήματα, αύξηση του ανωτάτου ορίου ποινών από 15 σε 20 χρόνια για σοβαρά εγκλήματα, καθώς και αύξηση της ποινής από 8 σε 20 χρόνια σε αδικήματα απόπειρας (π.χ απόπειρα βιασμού).
Πλημμελήματα
Η βασική αλλαγή, όμως που διαπνέει το νομοθέτημα το οποίο θα εισαχθεί προς συζήτηση στις; 16.00 το απόγευμα της Δευτέρας, είναι το γεγονός ότι πλέον και για μικρές πλημμεληματικές ποινές, οι δράστες θα οδηγούνται στις φυλακές.
Συγκεκριμένα:
• Η αναστολή της ποινής για πλημμελήματα μετατρέπεται από κανόνας σε εξαίρεση. Θα μπορεί να χορηγηθεί σε ποινές φυλάκισης έως ένα έτος όταν οι αμετάκλητες προηγούμενες καταδίκες δεν υπερβαίνουν το ένα έτος.
• Για ποινές φυλάκισης έως 2 έτη, προτεραιότητα αποτελεί η έκτιση ποινών με τους εναλλακτικούς τρόπους κοινωφελούς εργασίας ή μετατροπής της ποινής σε χρήμα ή σε κατ’ οίκον έκτιση με ηλεκτρονική επιτήρηση.
• Για ποινές φυλάκισης από 2 έως 3 έτη προβλέπεται έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα του συνόλου ή μέρους της ποινής από 30 ημέρες έως 6 μηνών, κατά την κρίση του δικαστηρίου.
• Για ποινές φυλάκισης άνω των 3 ετών προβλέπεται έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα του συνόλου ή μέρους της ποινής από το 1/5 έως τα 2/5 αυτής, κατά την κρίση του δικαστηρίου.
Οχι αναστολή ;
Εν ολίγοις η αναστολή της ποινής γίνεται πλέον πολύ δύσκολη και οι ποινές άνω των 2 ετών οδηγούν ουσιαστικά στις φυλακές. Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση “με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις στο άρθρο 99 ΠΚ, στο οποίο ενσωματώθηκε κατά περιεχόμενο και η καταργηθείσα
διάταξη του άρθρου 100 ΠΚ αυστηροποιούνται οι προϋποθέσεις αναστολής της ποινής σε ποινές φυλάκισης μέχρι ενός έτους (αντί τριών ετών σύμφωνα με τα ισχύοντα).
Ειδικότερα, στις περιπτώσεις που οι προηγούμενες αμετάκλητες καταδίκες για τελούμενα εγκλήματα (κάθε μορφής υπαιτιότητας) δεν υπερβαίνουν το ένα έτος (αντί τριών ετών σύμφωνα με τα ισχύοντα), το δικαστήριο δύναται, αιτιολογώντας την απόφασή του, να χορηγήσει αναστολή διάρκειας από ένα μέχρι τρία έτη, διαφορετικά έχει τις εξής δυνατότητες:
α) να μετατρέψει την ποινή σε χρηματική σύμφωνα με τους όρους του νεοσύστατου άρθρου 80A ΠΚ ή σε κοινωφελή εργασία σύμφωνα με το άρθρο 104Α ΠΚ,
β) να διατάξει την πραγματική (με φυλάκιση σε σωφρονιστικό κατάστημα) έκτιση μέρους (μέχρι έξι μηνών) της ποινής και την αναστολή του υπολοίπου,
γ) να διατάξει την πραγματική έκτιση της ποινής αν κρίνει πως η χρήση των ανωτέρω
εναλλακτικών δεν επαρκεί για να τον αποτρέψει από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων. Παράλληλα, καταργείται η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα του δικαστηρίου να χορηγήσει
αναστολή στις περιπτώσεις που οι προηγούμενες καταδίκες δεν υπερβαίνουν τα πέντε (5) έτη.
Σε κάθε περίπτωση οι ποινές φυλάκισης που υπερβαίνουν τα τρία έτη εκτίονται εξ ολοκλήρου σε σωφρονιστικό κατάστημα (με δυνατότητα απόλυσης υπό όρους κατά τους ορισμούς του άρθρου 105B ΠΚ) εκτός αν το δικαστήριο κρίνει πως αρκεί η μερική έκτιση μέρους της ποινής μεταξύ του ενός πέμπτου και των δύο πέμπτων αυτής και η αναστολή του υπολοίπου αρκεί για να
αποτρέψει τον κατηγορούμενο από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις κρίθηκαν επιβεβλημένες, προκειμένου να εξυπηρετηθούν αποτελεσματικότερα, μέσα από τη λειτουργία της ποινικής κύρωσης, οι αρχές της γενικής και ειδικής πρόληψης.
Αλλαγές στους Κώδικες: Στα 20 χρόνια
Παράλληλα το νομοσχέδιο προβλέπει αύξηση των ορίων συνολικής αλλά και ανώτατης πρόσκαιρης κάθειρξης στα προ του 2019 επίπεδα τροποποιώντας τα άρθρα 52 και 94 του ΠΚ :
Αυξάνεται δηλαδή το όριο των ποινών πρόσκαιρων καθείρξεων και ορίζεται πια από 5 έως 20 έτη, όταν μέχρι τώρα ήταν έως 15 έτη. Οσον αφορά στην συνολική ποινή (για περισσότερες της μιας επιμέρους ποινές) αυτή επιστρέφει στα 25 έτη. Συγκεκριμένα, για κάθειρξη από 20 έτη που ήταν το μέγιστο όριο πλέον γίνεται 25 και για τα πλημμελήματα από 8 έτη μέγιστο όριο γίνεται δέκα έτη.
Συγκεκριμένα :
• Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης για κακουργήματα από τα 15 στα 20 έτη.
• Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης επί συρροής κακουργημάτων στα 25 έτη (από 20). Αντίστοιχα και επί συρροής πλημμελημάτων στα 10 έτη (από 8).
Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση “η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση, δηλαδή η προσαύξηση του ανωτάτου ορίου πρόσκαιρης κάθειρξης από τα δεκαπέντε (15) στα είκοσι (20) έτη, αποσκοπεί στο να προσδώσει στο δικαστήριο ευρύτερο πεδίο επιβολής ποινής πρόσκαιρης κάθειρξης, στις περιπτώσεις εκείνες των σοβαρών κακουργημάτων μείζονος ποινικής και κοινωνικής απαξίας με προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης, όπου το δικαστήριο με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία κρίνει πως το υφιστάμενο πλαίσιο ποινής (μέχρι 15 έτη), σε συνδυασμό με τη βαρύτητα και την κοινωνική επικινδυνότητα της πράξης αλλά και τις ευεργετικές διατάξεις της υφ’ όρον απόλυσης, δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση των αρχών της γενικής και ειδικής πρόληψης και του σωφρονιστικού χαρακτήρα της ποινής. Εξάλλου, η μέγιστη διάρκεια της πρόσκαιρης κάθειρξης των είκοσι (20) ετών συμπαρασύρει αναλόγως και την ποσόστωση ποινής που απαιτεί η διάταξη του άρθρου 105Β ΠΚ για τη θεμελίωση δικαιώματος υφ’ όρον απόλυσης”.
