Η δυσγευσία, όπως λέγεται η αλλαγή στην αίσθηση της γεύσης, μπορεί να είναι παρενέργεια πολλών συνηθισμένων καταστάσεων. Η μεταλλική γεύση αποτελεί συνηθισμένη εκδήλωση της δυσγευσίας και είναι πιο συχνή απ’ ό,τι θα περίμενε κάποιος.
«Η μεταλλική γεύση στο στόμα μπορεί να έχει ιδιαίτερα σοβαρές έως απλές αιτίες», εξηγεί ο Dr. Donald Ford, διευθυντής στο Τμήμα Οικογενειακής Ιατρικής της Cleveland Clinic στο Οχάιο. «Μπορεί να υποδηλώνει μια σοβαρή νόσο, όπως προβλήματα στους νεφρούς ή στο ήπαρ. Μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη αδιάγνωστου σακχαρώδους διαβήτη ή ακόμα και ορισμένων καρκίνων».
Όταν, όμως, η αιτία της είναι τόσο σοβαρή, τυπικά συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, προσθέτει. Αν εμφανίζεται μεμονωμένα, τότε η αιτία της συνήθως είναι καλοήθεις καταστάσεις, όπως αυτές που ακολουθούν:
Κακή στοματική υγιεινή
Αν δεν βουρτσίζετε καθημερινά τα δόντια σας, η συνέπεια μπορεί να είναι προβλήματα στα δόντια και στα ούλα όπως η ουλίτιδα, η περιοδοντίτιδα και οι μολύνσεις των δοντιών. «Όλα μπορεί να προκαλέσουν μεταλλική γεύση στο στόμα, η οποία υποχωρεί όταν αντιμετωπιστούν», λέει ο Dr. Ford.
Λήψη φαρμακευτικής αγωγής
Μερικά φάρμακα προκαλούν μεταλλική γεύση, επειδή ο οργανισμός απορροφά το φάρμακα και αυτό φτάνει έως το σάλιο. Στα φάρμακα που μπορεί να έχουν αυτή την ανεπιθύμητη ενέργεια συμπεριλαμβάνονται, κατά τον Dr. Ford:
Ορισμένα αντιβιοτικά (π.χ. κλαριθρομυκίνη, μετρονιδαζόλη, τετρακυκλίνες)
Ορισμένα φάρμακα για την υπέρταση
Το λίθιο (χρησιμοποιείται για ορισμένα προβλήματα ψυχικής υγείας)
Η αλλοπουρινόλη (είναι φάρμακο για την ουρική αρθρίτιδα)
Η μεθαζολαμίδη (είναι φάρμακο για το γλαύκωμα)
Η μετφορμίνη (είναι φάρμακο για τον διαβήτη)
Η μεταλλική γεύση μπορεί να οφείλεται και στα φάρμακα που προκαλούν ξηροστομία (π.χ. αντικαταθλιπτικά κ.ά.), επειδή αδρανοποιούν τους γευστικούς κάλυκες στη γλώσσα και έτσι επηρεάζουν την γεύση, προσθέτει.
Διατροφικά συμπληρώματα
Οι πολυβιταμίνες που περιέχουν ορισμένα ιχνοστοιχεία (π.χ. χρώμιο, χαλκό, ψευδάργυρο) επίσης μπορεί να έχουν την ίδια αίσθηση στη γεύση. Το ίδιο και φάρμακα για το κρυολόγημα όπως οι παστίλιες ψευδαργύρου και τα συμπληρώματα ασβεστίου και σιδήρου που λαμβάνουν οι έγκυοι.
Σε περίπτωση που η αιτία είναι τα διατροφικά συμπληρώματα, η δυσάρεστη γεύση συνήθως υποχωρεί καθώς περνούν οι ώρες από την λήψη τους. «Αν δεν βλέπετε ύφεση, ελέγξτε τη δοσολογία και βεβαιωθείτε πως δεν παίρνετε μεγάλη δόση βιταμινών και ιχνοστοιχείων», συνιστά ο ειδικός.
Λοιμώξεις και COVID-19
Μερικές παροδικές λοιμώξεις επίσης μπορεί να αλλάξουν τη γεύση μας και να την κάνουν μεταλλική. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:
Κρυολογήματα
Ιγμορίτιδα
Λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού
Όταν η αιτία της μεταλλικής γεύσης είναι μια λοίμωξη, συνήθως υποχωρεί μόλις περάσει η λοίμωξη. Εξαίρεση σε αυτό αποτελεί η λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός. Η μεταλλική γεύση έχει αναφερθεί ως σύμπτωμα της COVID-19, το οποίο όμως μπορεί να επιμείνει για εβδομάδες ή μήνες σε πολλούς ασθενείς.
Θεραπείες για τον καρκίνο
Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ιδίως για καρκίνους κεφαλής & τραχήλου, μπορεί να παρουσιάσουν πολλές αλλαγές στη γεύση και την όσφρησή τους. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται η μεταλλική γεύση.
Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η λήψη ψευδαργύρου και βιταμίνης D μπορεί να αμβλύνουν το πρόβλημα. Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, αν μπορεί να σας βοηθήσουν.
Εγκυμοσύνη
Η δυσγευσία είναι εξαιρετικά συνηθισμένη στην εγκυμοσύνη. Για μερικές μέλλουσες μητέρες αυτό σημαίνει ότι θέλουν να τρώνε συνέχεια πίκλες και παγωτό. Για άλλες μπορεί να σημαίνει μία ανεξήγητη μεταλλική ή ξινή γεύση.
Ωστόσο «η δυσγευσία συνήθως βρίσκεται στα χειρότερα επίπεδα κατά το πρώτο τρίμηνο της κυήσεως», λέει ο Dr. Ford. «Επομένως, όσο θα προχωρά η εγκυμοσύνη, θα υποχωρούν και τα προβλήματα γεύσης».
Άνοια
Οι γευστικοί κάλυκες της γλώσσας, που είναι υπεύθυνοι για την αίσθηση της γεύσης, εκφυλίζονται με την πάροδο του χρόνου. Στους ασθενείς με άνοια, όμως, η αποδυνάμωσή τους είναι πολύ εντονότερη, λόγω αλλαγών στο κέντρο της γεύσης στον εγκέφαλο. Έτσι, οι πάσχοντες παραπονούνται ότι το φαγητό αρχίζει να έχει διαφορετική γεύση απ’ ό,τι κατά το παρελθόν.
Αλλεργίες
Η μεταλλική γεύση στο στόμα μπορεί να παρενέργεια ορισμένων τροφικών αλλεργιών, κυρίως:
Της αλλεργίας στα οστρακόδερμα
Της αλλεργίας στους ξηρούς καρπούς
Μπορεί επίσης να αποτελεί πρώιμη ένδειξη αναφυλαξίας, που είναι μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση. Οι πάσχοντες από αλλεργίες πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για να γνωρίζουν πως πρέπει να αντιδράσουν, εάν αναπτύξουν αυτή τη γεύση.
Έκθεση σε χημικές ουσίες
Η εισπνοή υψηλών επιπέδων από ορισμένες ουσίες επίσης μπορεί να αλλάξει τη γεύση στο στόμα και να την κάνει μεταλλική. Αυτό μπορεί να συμβεί π.χ. αν κάποιος εισπνεύσει εντομοκτόνα (η μεταλλική γεύση είναι ένδειξη ορισμένων τύπων δηλητηρίασης από εντομοκτόνα).
Μπορεί επίσης να συμβεί με την έκθεση στον μόλυβδο και στον υδράργυρο. Η έκθεση σε αυτά τα μέταλλα μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας, επομένως οι ασθενείς πρέπει να συμβουλεύονται αμέσως έναν γιατρό.
Μόλυβδο μπορεί να περιέχουν ορισμένες βαφές, σκόνη μπογιάς και χώμα μολυσμένο με μολυβδούχες μπογιές. Μπορεί επίσης να υπάρχει σε άλλες πηγές, όπως νερό, αγγεία και ορισμένα καλλυντικά.
Αντίστοιχα, ο υδράργυρος τυπικά σχετίζεται με ψάρια και θαλασσινά των ωκεανών. Μπορεί να βρεθεί και σε οικοδομές και σε παλαιού τύπου θερμόμετρα, επισημαίνει ο Dr. Ford.
Τι μπορείτε να κάνετε
Ο Dr. Ford συνιστά τα εξής για να καταπολεμήσετε την μεταλλική γεύση:
Να διατηρείτε καλή στοματική υγιεινή. Χρειάζεστε καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών, καθαρισμό με οδοντικό νήμα και απαλό καθαρισμό της γλώσσας.
Να πίνετε άφθονα υγρά για να αποφύγετε την ξηροστομία (και αυτή μπορεί να κάνει τη γεύση μεταλλική)
Να αποφεύγετε τα μεταλλικά μαχαιροπίρουνα και τα μεταλλικά ποτήρια και μπουκάλια. Μπορεί να επιδεινώσουν το πρόβλημα
Να ξεπλένετε το στόμα σας με χλιαρό νερό πριν το φαγητό
Μην καπνίζετε, διότι θα επιδεινωθεί το πρόβλημα
Να πιπιλάτε λίγο πάγο
Να μασάτε τσίχλες με μέντα (χωρίς ζάχαρη)
Να τρώτε τρόφιμα που καλύπτουν τη μεταλλική γεύση. Τα εσπεριδοειδή (ιδίως ο χυμός λεμονιού ή λάιμ) και τα ξινά τρόφιμα (π.χ. πίκλες, οτιδήποτε περιέχει ξύδι) μπορεί να σας βοηθήσουν
Ανεξάρτητα από τα προαναφερθέντα, είναι πολύ σημαντικό να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας. «Να μην αμελείτε ποτέ τα επίμονα συμπτώματα», συνιστά ο Dr. Ford. «Αν έχετε μια επίμονη, δυσάρεστη γεύση στο στόμα, μιλήστε με τον οικογενειακό ιατρό σας για να βρείτε μαζί την πιθανή αιτία και να σας πει τι μπορείτε να κάνετε».
