Η χρονιά ανάμεσα στο 1932 και το 1933 ήταν μάλλον η χειρότερη και πιο τραγική περίοδος στην ιστορία της Ουκρανίας
«Τα χρόνια εκείνα ήταν τρομακτικά. Οι γυναίκες έκοβαν ολόκληρα κομμάτια από τα παιδιά τους, τα έβαζαν σε κατσαρόλες, τα μαγείρευαν και τα έτρωγαν. Η μητέρα μου πήγε σε ένα χωράφι, στο οποίο υπήρχαν μερικά άλογα και έφερε πίσω το κεφάλι ενός αλόγου. Μόλις την είδαν, άλλες πέντε γυναίκες έπεσαν πάνω του και άρχισαν να το δαγκώνουν. Ήταν φριχτό! Οι άνθρωποι πέθαιναν μέσα στον δρόμο. Αν τους τρυπούσες, το αίμα τους ήταν σαν νερό»!
Η γλαφυρή περιγραφή ανήκει στην Νίνα Πόποβιτς, μια γυναίκα από την Ουκρανία που έζησε στη χώρα της την τραγική χρονιά ανάμεσα στο 1932 και το 1933. Η επιβίωση στην Ουκρανία εκείνης της εποχής δεν ήταν κάτι εύκολο: πάνω από 7.000.0000 άνθρωποι πέθαναν μέσα σε συνθήκες τραγικής πείνας με τις μαρτυρίες της εποχής να κάνουν λόγο για ανθρώπους που σέρνονται κυριολεκτικά στο δρόμο και αφήνουν την τελευταία τους πνοή ενώ ψάχνουν για μια μπουκιά ψωμί.
Στον αριθμό των νεκρών συμπεριλαμβάνονται και εκείνοι που εκτελέστηκαν με την κατηγορία του κανιβαλισμού, φαινόμενο που εκείνη την εφιαλτική χρονιά ήταν πάρα πολύ διαδομένο στην Ουκρανία. Και λογικά αν αναλογιστεί κανείς ότι οι άνθρωποι πεινούσαν τόσο πολύ που… έτρωγαν ο ένας τον άλλο.
Ούτε λίγο ούτε πολύ, 2.500 άνθρωποι εκτελέστηκαν με βάση τον νόμο κατά του κανιβαλισμού ενώ το καθεστώς, προκειμένου να τον αντιμετωπίσει, είχε κάνει ολόκληρη προπαγανδιστική καμπάνια με αφίσες, φυλάδια και μηνύματα στους τοίχους, όπου το κεντρικό μοτό ήταν: «Το να τρως τα παιδιά σου είναι μια βάρβαρη πράξη»!
Για πολλούς πρόκειται για το αντίστοιχου του Ολοκαυτώματος στην Ουκρανία, για μια αληθινή γενοκτονία. Η βάρβαρη αυτή περίοδος έχει μείνει στην ιστορία ως «Γολοντομόρ».
Σε αντίθεση ωστόσο με το Ολοκαύτωμα, που έχει φαρδιά πλατιά την υπογραφή του Χίτλερ και άλλες μεγάλες κτηνωδίες στην ιστορία της ανθρωπότητας που συνδέονται με έναν πολιτικό ηγέτη, για το «Γολοντομόρ» οι απόψεις είναι μοιρασμένες όσον αφορά το που ανήκει η υπαιτιότητα για αυτή την γενοκτονία. Πρόκειται άλλωστε για την σταλινική περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης, τμήμα της οποίας ήταν τότε η Ουκρανία. Και όταν μιλάμε για την περίοδο της διακυβέρνησης του Στάλιν έχουμε να κάνουμε με μια περίοδο που -σε αντίθεση με την ξεκάθαρη περίοδο του Χίτλερ στη Γερμανία- είναι ο ορισμός της αμφιλεγόμενης.
Όσοι αποδέχονται το ιστορικό αφήγημα της ταύτισης του Στάλιν με τον Χίτλερ βέβαια έχουν μια πολύ συγκεκριμένη οπτική για το «Γολοντομόρ»: πρόκειται για μια βαρβαρότητα του τότε ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, ο οποίος οδήγησε στο θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων. Σύμφωνα με αυτή την αφήγηση, το «Γολοντομόρ» φέρει την υπογραφή ενός και μόνο ανθρώπου: του Ιωσήφ Στάλιν.
Οι υπερασπιστές του σταλινισμού αρνούνται την παραπάνω εκδοχή. Λένε ότι τα στοιχεία των νεκρών είναι ηθελημένα φουσκωμένα και μάλιστα παρουσιάστηκαν έτσι τόσο από το καθεστώς της ναζιστικής Γερμανίας της εποχής όσο και από τις ΗΠΑ προκειμένου να πληγεί η υπόληψη του Στάλιν σε παγκόσμιο επίπεδο. Ταυτόχρονα, χωρίς να αρνούνται ότι όντως υπήρξαν μαζικοί θάνατοι, τονίζουν πως κύριοι υπαίτιοι ήταν οι κουλάκοι, οι μεσαίοι και ανώτεροι ιδιοκτήτες αγροτικής Γης στην Ουκρανία δηλαδή, που θέλοντας να αντιπαρατεθούν στην διαδικασία της κρατικοποίησης του εδάφους της Ουκρανίας, δημιούργησαν συνθήκες σκληρής πείνας εκμεταλλευόμενοι το προνόμιό τους να κατέχουν Γη.
Όπως συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Πράγματι, οι εκατομμύρια άνθρωποι που πέθαναν στην Ουκρανία εκείνη την περίοδο υπήρξαν τα παράπλευρα θύματα της σύγκρουσης ανάμεσα στους κουλάκους της Ουκρανίας και τον Στάλιν. Όποιος εξωραΐζει την κυνική βαρβαρότητα των πρώτων που προκειμένου να διατηρήσουν την ιδιοκτησία τους δεν είχαν κανένα πρόβλημα να δημιουργήσουν συνθήκες λιμοκτονίας, βλέπει τη μισή αλήθεια για το «Γολοντομόρ». Αλλά και όποιος παραβλέπει τον αντίστοιχο κυνισμό του σταλινικού καθεστώτος που κινούταν από τη φράση «ο σκοπός αγειάζει τα μέσα» επικαλούμενος τις «υπερβολές του αντικομμουνισμού», στην πραγματικότητα εκφράζει μια αντικομμουνιστική θέση: οποιαδήποτε μεθοδολογία δεν θέτει ως προτεραιότητα την αξία της ανθρώπινης ζωής δεν μπορεί να λογίζεται ως κομμουνιστική.
Οι κουλάκοι ακολούθησαν μια πολιτική εναντίωσης στην κρατικοποίηση των χωραφιών εμποδίζοντας συστηματικά τη συγκομιδή των δημητριακών, χαλώντας τις μηχανές, πυρπολώντας χωράφια, σκοτώνοντας ζώα και αρνούμενοι να σπείρουν και να θερίσουν. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι πραγματοποίησαν 1.800 τρομοκρατικές ενέργειες των αγροτών που κλήθηκαν από το σταλινικό καθεστώς να πραγματοποιήσουν την κρατικοποίηση.
Ο απλός λαός της Ουκρανίας ήταν ουσιαστικά το θύμα του εκβιασμού των κουλάκων στον Στάλιν, ενός εκβιασμού ωστόσο που ο Στάλιν ήταν αποφασισμένος να μην αποδεχθεί. Και η απόστασή του ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης από τα καθημερινά προβλήματα του λαού ήταν τόσο έντονη και διακατεχόταν από τέτοια αδιαφορία που σε συνδυασμό με την εμμονή σε πολιτικές επιλογές που με αυτή την αποστασιοποίηση όχι μόνο δεν υλοποιούνται αλλά αντίθετα οδηγούν σε κοινωνικό χαντάκωμα, οδήγησαν σε αυτή τη μαύρη σελίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Όπως και να έχει, η ιστορία του «Γολοντομόρ» είναι ένα από τα πιο ντροπιαστικά γεγονότα στην ιστορία της ανθρωπότητας, από εκείνες τις ιστορίες που κάποτε θα κάνουν το ανθρώπινο είδος να ντρέπεται για αυτά που έχει κάνει…
