“Ή θα είστε ελεύθεροι ή θα είστε ήσυχοι, και τα δύο μαζί δε γίνονται”… ποιος μας χτυπά την καμπάνα;

Αρέσει δεν αρέσει – που δεν αρέσει – η Ελλάδα είναι αδύνατον να ξεφύγει από την ανάγκη αντιμετώπισης του τουρκικού αναθεωρητισμού. «Ή ελευθερία ή ησυχία, πρέπει να διαλέξετε. Ή θα είστε ελεύθεροι ή θα είστε ήσυχοι, και τα δύο μαζί δε γίνονται». Το απόφθεγμα του Θουκυδίδη σε ελεύθερη μετάφραση από τον “Επιτάφιο” του Περικλή, όσες απέλπιδες προσπάθειες κι αν έκανα από τα μαθητικά μου χρόνια να το καταρρίψω, απλά έσπασα τα μούτρα μου.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΑΧΙΝΗ
ΠΗΓΗ: ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ
Η εξήγηση μπορεί να τόσο απλή, άρα προϊόν μεγάλης διανοητικής επεξεργασίας, μίας από τις πέντε κατά τη γνώμη μου κορυφαίες προσωπικότητες του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Ο Θουκυδίδης (ίσως ο πλέον ψυχρός ρεαλιστής και με κανένα τρόπο μαξιμαλιστής της γεωπολιτικής, της γεωστρατηγικής και της Ιστορίας) είχε καταλάβει ότι η ελευθερία δεν αποτελεί ούτε θεϊκή προσφορά, ούτε συστατικό της φύσης, αλλά κατάκτηση του ατόμου, όχι μέσω της ιδιωτείας (idiot: βλάκας), αλλά μέσω των κοινών και του μετέρχεσθαι.

Ο Θουκυδίδης μάλιστα, για να μη νομίσουμε ότι το είπε τυχαία, στο μνημειώδες έργο του “Περικλέους Επιτάφιος”, παρουσιάζοντας τον λόγο που φέρεται να εκφώνησε ο μεγάλος πολιτικός και στρατηγός στο αξίωμα εκείνη την περίοδο Περικλής, το 430 π.Χ., για τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου, το αποσαφηνίζει περαιτέρω με τον λόγο του μεγάλου Αθηναίου του 5ου π.Χ. αιώνα: «Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι».
Συνακόλουθα, αυτό που από την αρχή πρέπει να διευκρινίσω, σύμφωνα με τη δική μου οπτική, είναι πως θεωρώ σε εντελώς “άλλη πίστα” από το πραγματικό πεδίο τα ερωτήματα που είναι στα χείλη πολλών, συμπυκνωμένα: «Λέτε να έχουμε θερμό επεισόδιο με την Τουρκία – λες κι όσα συμβαίνουν μήνες τώρα με τα κυριαρχικά μας δικαιώματα αλλά και τον πυρήνα της κυριαρχίας μας είναι ψυχρά! – (;), είναι δυνατόν να κάνουμε πόλεμο για τα μίλια στα χωρικά, την ΑΟΖ ή την υφαλοκρηπίδα σε τέτοια κατάσταση (;), θα χτυπήσει ο Ερντογάν (;), δηλαδή είναι καλύτερα ή χειρότερα να καθίσουμε στο τραπέζι των συνομιλιών μετά από ένα πολεμικό γεγονός (μάλιστα εκ προοιμίου το θεωρούν οδυνηρή ήττα για εμάς κι ας έδωσαν εσχάτως οι Ένοπλες Δυνάμεις μας πολλάκις εντελώς άλλη εικόνα)».

Αρέσει, δεν αρέσει – που δεν αρέσει – η Ελλάδα είναι αδύνατον να ξεφύγει από την ανάγκη αντιμετώπισης του τουρκικού αναθεωρητισμού, που σήμερα έχει ως αιχμή τον επεκτατισμό και στον πυρήνα του την αλλαγή συνθηκών, όπως της Λωζάνης, και των συνόρων, χερσαίων και θαλασσίων, στην ευρύτερη περιοχή μας.

Αν όμως η Ελλάδα, πολιτικό σύστημα και κοινωνία, αποφασίσει να “δραπετεύσει” από την αντιμετώπιση του τουρκικού αναθεωρητισμού, τότε οφείλουμε ωμά, κυνικά και ρεαλιστικά να καταλάβουμε ότι αυτό τελικά θα σημαίνει εθνικό ακρωτηριασμό, γεωπολιτική “τρύπα” μετατροπής της χώρας σε χώρο και τελικά τη μετατροπή μας στην καλύτερη των περιπτώσεων σε κράτος “δορυφόρο” με “φιλανδοποίηση” της επικράτειάς μας, στη χειρότερη σε κράτος-μαριονέτα…

Είναι παράδοξο ότι η Τουρκία, με την προβολή ισχύος (αμφιλεγόμενη, όπως μας έδειξαν οι Ένοπλες Δυνάμεις μας) και την απειλή πολεμικού γεγονότος, αφενός προχωρά σε μια σειρά κινήσεων αμφισβήτησης της εθνικής μας κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, και αφετέρου μας καλεί σε ένα απευθείας διάλογο “άνευ όρων”, όπως λέει για μια ειρηνική διευθέτηση όλων των ζητημάτων που θέτει, έναντι του μόνου που επίσημα τουλάχιστον και διαχρονικά όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις λένε ότι έχουμε, αυτό της οριοθέτησης ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας.

Αν παρατηρήσετε πιο βαθιά, η Τουρκία συμπεριφέρεται (και δυστυχώς στο ίδιο μήκος κύματος εμφανίζονται πολλοί εταίροι και σύμμαχοί μας) λες και μας καλεί σε έναν διάλογο, υπό το βάρος μιας συντριπτικής ήττας, που σε κάποιο πεδίο (ποιο είναι και δεν το έχω καταλάβει;) έχουμε ήδη υποστεί. Είναι τόσο εμφατική αυτή η στάση της, που η πρόσκλησή της για «διάλογο άνευ όρων», ομοιάζει με απαίτηση για “παράδοση άνευ όρων”, λες και έχουμε ήδη ηττηθεί και ουσιαστικά μας ετοιμάζουν ένας τραπέζι συνομιλιών για καμία “σύναψη συμφώνου ανακωχής-ειρήνης”.

Δεν υποστηρίζω ότι οι καταστάσεις είναι απλές ή εύκολες, ίσα-ίσα που εδώ και δύο χρόνια μιλάμε μέσα από τον 98,4 και την “ΚΡΗΤΗ TV” για την κρισιμότερη περίοδο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, τουλάχιστον από το 1974 και μετά. Υποστηρίζω όμως ότι, ειδικά τώρα, χρειάζεται μια συνολική συνεκτική στρατηγική βάθους, η οποία δεν μπορεί να περιορίζεται απλά και μόνο στην επίκληση του διεθνούς δικαίου, τη χρήση του δυστυχώς και από εμάς αλά καρτ με “μερικές οριοθετήσεις ή επεκτάσεις της αιγιαλίτιδας ζώνης” ή αναζητώντας εμμονικά τη συνδρομή της Ε.Ε. και των ΗΠΑ.

Αλήθεια, έχετε παρακολουθήσει πρωτίστως – και αφού όλες οι πτέρυγες της πολιτικής ελίτ και της διανόησης συμφωνούν πως «αν γίνει τίποτα με την Τουρκία, είναι βέβαιο ότι μόνοι μας θα είμαστε» – κάποια ενέργεια, πολιτική ή δράση αφύπνισης και εγρήγορσης της ελληνικής κοινής γνώμης και πλήρους συνειδητοποίησης της κρισιμότητας που διέρχεται η πατρίδα μας;

Ένα απλό παράδειγμα πόσο κατανοητό μας είναι ως κοινωνία ότι η αιγιαλίτιδα ζώνη, εμπίπτοντας στον σκληρό πυρήνα της κυριαρχίας ενός κράτους, συνιστά, όπως και το έδαφος, επικράτεια και σύνορο; Είναι “λεπτομέρεια” τόσο αμελητέα λοιπόν, όπως και στην Ελλάδα αρκετά εξέχοντα μέλη της ελίτ μάς λένε το «τι 6 ναυτικά μίλια, τι 8 ή 10 ή έως 12 που δίνει δικαίωμα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας! Τι θέλετε να κάνουμε πόλεμο για ένα, δύο ή έξι ακόμη μίλια;».

Είναι οι ίδιοι που, πετώντας την μπάλα στην εξέδρα, ψάχνουν με βάση το μέγεθος των νησιών μας να πείσουν ότι δεν μπορούν να έχουν 100% επήρεια (ελληνικό εφεύρημα αυτό), αποσιωπώντας ότι έχουν αποδεχτεί ακόμη και μηδενική (0) επήρεια ήδη σε συμφωνίες τους για κάποια από αυτά, παρά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, που κατά τ’ άλλα δηλώνουν μύστες και γνώστες του.

Κορυφαίο παράδειγμα η Κρήτη, το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το 5ο της Μεσογείου, εμφανίζεται με μειωμένη επήρεια στην οριοθέτηση με την Αίγυπτο. Όπως γράφτηκε και δε διαψεύστηκε, για να κάνετε τις συγκρίσεις μόνοι σας, «η νήσος Σάσωνα, μικρή νησίδα μπροστά από την Αλβανία, με έκταση 5,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα, χωρίς μόνιμο πληθυσμό, που άνηκε παλιά στα Επτάνησα, έλαβε στην ιταλο-αλβανική συμφωνία για την κοινή τους ΑΟΖ 100% επήρεια!

Δεν είναι, κατά συνέπεια, λογικό να διεκδικεί κανείς πλήρη επήρεια για την Κρήτη, το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου, με έκταση 8.336 τ.χ. (1.463 φορές μεγαλύτερη από τη Σάσωνα); Τα Διαπόντια νησιά με έκταση 17,65 τ.χ. και 1.340 κατοίκους πήραν στη συμφωνία με την Ιταλία από 30% μέχρι 70% επήρεια. Το Κουφονήσι με έκταση 5,25 τ.χ. (σχεδόν όσο η Σάσωνα) και οικονομική δραστηριότητα πήρε στη συμφωνία με την Αίγυπτο 0% (μηδέν)».

Συνακόλουθα, μελλοντικά και η Γαύδος με έκταση 29,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα, σχεδόν έξι φορές παραπάνω από τη Σάσωνα, με 152 κατοίκους και οικονομική δραστηριότητα, επήρεια 100% να την ξεχάσει;

Τι να κάνουμε

Πάνω απ’ όλα όμως, αυτό που χρειάζεται επειγόντως η πατρίδα μας είναι ένα αδιαίρετο τρίπτυχο κεντρικής ιδέας μίας σύγχρονης στρατηγικής βάθους:
– Εθνική Ενότητα, σε επίπεδο ηγεσίας κάθε μορφής και επιπέδου, αλλά και βάσης, του λαού μας δηλαδή.

– Αυθεντικό Πατριωτισμό με αντίληψη της πραγματικότητας και όχι λεκτικούς ακροβατισμούς και κρυμμένα μυστικά πίσω από έννοιες, όρους, νομικισμούς και βερμπαλισμούς, ιστορικά αγαπημένο σπορ είτε “κοσμοπολίτικων κύκλων κλειστών σαλονιών” περί ρεαλισμού και ελληνικού “μαξιμαλισμού” (δηλαδή αν θες τα δικαιώματα που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο, Συνθήκες και Συμβάσεις είσαι μαξιμαλιστής), είτε ακόμη χειρότερα ακραίων εθνικιστικών κύκλων, λεκτικής πολεμο-λαγνείας, που ιστορικά με τον πρώτο “καπνό” και οι μεν και οι δε είτε θα είναι οι πρώτοι που θα αποχαιρετήσουν την πατρίδα, είτε οι πρώτοι που θα εμφανίζονται ως “Κασσάνδρες” που “τα λέγαμε αλλά δε μας άκουγαν”, είτε διόλου απίθανο οι “συνεργάτες” μιας νέας κατάστασης οδυνηρής για τον λαό μας.

– Εθνική Στρατηγική βάθους με μέσο και μακροπρόθεσμες πολιτικές, με υπέρβαση κομματικών επετηρίδων και ιδεοληψιών, ικανή να οδηγήσει τη χώρα συγκροτημένα στις παγκόσμιες ανακατατάξεις και ρευστοποιήσεις που συντελούνται στον 21ο αιώνα.

Παίζοντας με ορολογίες και δηλώσεις εντυπώσεων

Ο καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης 38 χρόνια το φώναζε, αλλά ουδείς τον άκουγε: «Δύο είναι οι απλές, αυτονόητες και απόλυτα εντός του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας πράξεις, ως αρχή του παντός: “Συνολική ανακήρυξη ΑΟΖ και συνολική επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια”».

Οτιδήποτε άλλο, όπως κι αν σερβίρεται με όποιες προφάσεις, “μύθους”, δικαιολογίες και ανακρίβειες (π.χ. 12 ν.μ. στο Αιγαίο την κάνουν κλειστή ελληνική θάλασσα, άρα δε θα αντιδράσουν μόνο οι Τούρκοι, αλλά και οι Ρώσοι και οι ΗΠΑ αποσιωπά τις πρόνοιες της αβλαβούς διέλευσης αλλά των ειδικών διαύλων διέλευσης, που το ίδιο το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας περιέχει), δεν είναι παρά “σαλαμοποίηση” κυριαρχίας και κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Όπως κι αν το αιτιολογούν, οι συμφωνίες με την Ιταλία αλλά πολύ περισσότερο με την Αίγυπτο, αυτή για μερική οριοθέτηση, υπό τον τίτλο του “προσωρινού”, δεν κάνουν κάτι διαφορετικό.

Στο μεταξύ, ενώ το “Oruc Reis” συνεχίζει να “αλωνίζει”, εμείς πανηγυρίζουμε γατί στη θερινή συνέντευξη Τύπου στη Γερμανία η καγκελάριος Μέρκελ φέρεται να δηλώνει, κατά τους τίτλους πολλών ελληνικών ΜΜΕ, ότι «όλες οι χώρες της Ε.Ε. έχουν υποχρέωση να στηρίξουν την Ελλάδα…». Συγνώμη, αλλά σας παρακαλώ πολύ να διαβάσετε προσεκτικά τις αυτούσιες δηλώσεις της κ. Μέρκελ, που μάλλον επιδέχονται περισσότερες από μία αναγνώσεις:

«Όλοι, ως κράτη-μέλη της Ε.Ε., έχουμε ασφαλώς την υποχρέωση να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας τα δικαιώματα και τα θέματα που παρουσιάζουν οι Έλληνες φίλοι μας και επίσης να τους υποστηρίξουμε… όπου έχουν δίκιο». Τονίζεται και το «τα θέματα που παρουσιάζουν» και ιδιαίτερα το… «όπου έχουν δίκαιο».

«Παρά ταύτα, έχω επανειλημμένα προσπαθήσει προκειμένου να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση και αυτό γίνεται εν μέρει μόνο με το να μιλάει κανείς συνεχώς και με τις δύο πλευρές. Οι διαφορές που υπάρχουν εκεί σε ό,τι αφορά τον διαχωρισμό των οικονομικών ζωνών μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μαζί».

Ούτε λέξη για το ποιος κλιμακώνει, ούτε λέξη για το ποιος τορπιλίζει τις όποιες προϋποθέσεις για έναν διάλογο. Α, και φυσικά ο Μπορέλ μάς είπε μετά το άτυπο συμβούλιο των ΥΠ.ΕΞ. της Ε.Ε., μαζί με τον Γερμανό Μάας, ότι θα φτιαχτεί μελλοντικά ένας κατάλογος προς εξέταση κυρώσεων αν χρειαστεί για την Τουρκία (!). Ενδεχομένως, ίσως και όχι στη Σύνοδο την επίσημη του Σεπτεμβρίου (“μια ζωή τα ίδια λόγια να μου λες”, που λέει και το άσμα).

Μήπως τότε και μόνο τότε, όταν έχουν διαφύγει τον κίνδυνο έκθεσης στην τουρκική λίρα, γερμανικές και ολλανδικές τράπεζες και επιχειρήσεις; Όταν έχουν εξοφληθεί οι Ισπανοί, που φτιάχνουν τα ελικοπτεροφόρα για την Τουρκία, και οι Ιταλοί για τα στρατιωτικά λογισμικά ή η ευρωπαϊκή τριεθνής AIRBUS (Γαλλία – Γερμανία – Ισπανία) τα ειδικά διαμορφωμένα ως μεταγωγικά αεροσκάφη τους, που χρησιμοποιεί σε Λιβύη και Συρία η Τουρκία;

Αλλά, ενώ επικαλούμαι τον Θεόδωρο Καρυώτη για την ΑΟΖ, την αιγιαλίτιδα και την υφαλοκρηπίδα (που σημειωτέον υπάρχει ειδικά αυτή εξ υπαρχής και αυτοδίκαια για μια χώρα), στην Ελληνική Βουλή κυρώνουν οριοθετήσεις, χωρίς καν γραμμές βάσης, κλείσιμο κόλπων και χαράξεις. Μη βιαστείτε να πείτε πάλι λεπτομέρειες, άμα πολιτικά συμφωνούν δύο κράτη.

Το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας, στο “Παράρτημα Ι Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της θάλασσας και συμφωνία σχετικά με την εφαρμογή του μέρους ΧΙ της εν λόγω σύμβασης”, είναι σαφές και αναλυτικό: «Η ΑΟΖ, η αιγιαλίτιδα ζώνη, οι κόλποι και οι γραμμές βάσης έχουν μια συγκεκριμένη σειρά στη χάραξή τους για να έχουν μέγιστο αποτέλεσμα».

Το κλείσιμο των κόλπων σημαίνει ότι μετατρέπονταν οι κόλποι σε “εσωτερικά ύδατα”, όπου η κυριαρχία του κράτους είναι απόλυτη!!! Οι κόλποι γίνονται ένα είδος “μη ξηρού εδάφους”. Οι άκρες των κόλπων συνδέονται με ευθείες που ονομάζονται γραμμές βάσης, υπάρχουν 4 είδη, που μάλιστα περιγράφονται στα άρθρα 7, 9 και 10 του εν λόγω Παραρτήματος. Όταν αυτά γίνουν, ανακοινώνονται και αναρτώνται στον ΟΗΕ.

Η σημασία των κόλπων και των γραμμών βάσης δεν αφορά μόνο στην “εδαφική” επέκταση ενός κράτους, αλλά και στο γεγονός ότι η χάραξη της ΑΟΖ και της αιγιαλίτιδας ζώνης, εφόσον έχουν διασφαλιστεί οι κόλποι και οι γραμμές βάσης, ξεκινά από τις τελευταίες και όχι από τις “εσωτερικές παραλίες” των κόλπων. Κατά συνέπεια, όταν κανείς συμφωνεί σε ΑΟΖ πριν κλείσει τους κόλπους, έχει ήδη απολέσει τμήματά της, που θα προέκυπταν αν η ΑΟΖ ξεκινούσε από τις γραμμές βάσης.

Αντί επιλόγου

Ξαναθέτω λοιπόν αντί άλλου επιλόγου το αξεπέραστο, τουλάχιστον από εμένα, επιχείρημα το Θουκυδίδη: «Ή ελευθερία ή ησυχία, πρέπει να διαλέξετε. Ή θα είστε ελεύθεροι ή θα είστε ήσυχοι, και τα δύο μαζί δε γίνονται».

Επειδή, τέλος, πολλά λέγονται στον “αέρα”, σας παραθέτω αυτούσιο το επίμαχο τμήμα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως έχει κυρωθεί και ενσωματωθεί και από την Ε.Ε. και αποτελεί πλέον κοινοτικό κεκτημένο δευτερογενούς νομοθεσίας. Διαβάστε μόνοι σας τα πάντα για όρια της χωρικής θάλασσας (αιγιαλίτιδα ζώνη), τις πρόνοιές του για τους υφάλους, τις γραμμές βάσης, τα εσωτερικά ύδατα, τα ποτάμια, τις ευθείες γραμμές βάσης, σκοπέλους, κόλπους, λιμάνια, συντεταγμένες και ναυτικούς χάρτες.

Αλλά κυρίως διαβάστε στο τέλος του Παραρτήματος τις πρόνοιές του για την «αβλαβή διέλευση» και τους ειδικούς διαύλους ναυσιπλοΐας, ώστε να καταλάβετε τη “μυθολογία” ότι, αν η Ελλάδα πάει έως τα 12 ναυτικά μίλια την αιγιαλίτιδα ζώνη στο Αιγαίο, την κάνει κλειστή θάλασσα, κάτι που θα προκαλέσει τη σφοδρή αντίδραση όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά και χωρών όπως η Ρωσία και οι ΗΠΑ.

Εκτός κι αν ο έλεγχος για το λαθρεμπόριο, τα παράνομα φορτία ναρκωτικών ή και όπλων από τις ελληνικές Αρχές, δηλαδή από χώρα-μέλος της Ε.Ε., στα χωρικά της ύδατα έως 12 ναυτικά μίλια, είναι πράξη που δημιουργεί αντίδραση επειδή θα εφαρμόζει τη νομιμότητα.

Αλήθεια, όσοι αποκρούουν την επέκταση έως τα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο και σε όλο το εύρος της Κρήτης κι όχι μόνο νότια, μπορούν να μας πουν σήμερα, που είμαστε στα 6 ναυτικά μίλια χωρικά, αυτά είναι “κλειστά” για τη διεθνή ναυσιπλοΐα;