Όταν τα φώτα του Μουντιάλ έσβησαν, το Κατάρ ξεφορτώθηκε τους εργάτες του

Τα φώτα έσβησαν και οι εργαζόμενοι του Μουντιάλ έμειναν χωρίς καμία ελπίδα

Το φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου ήταν ξεχωριστό για πολλούς λόγους. Για πρώτη φορά στην ιστορία του διεξήχθη χειμερινούς μήνες, ενώ ομολογουμένως και από αγωνιστικής πλευράς ήταν ένα από τα πιο εντυπωσιακά των τελευταίων τουλάχιστον ετών με τον Μέσι να «δικαιώνεται» στο τελευταίο Μουντιάλ της καριέρας του.

Τα λαμπερά υπερσύγχρονα γήπεδα έκλεψαν την παράσταση, ωστόσο ήταν κοινό μυστικό ότι πίσω από την εντυπωσιακή εικόνα κρύβονταν αμέτρητες ιστορίες απάνθρωπης εκμετάλλευσης των μεταναστών εργατών που τα έχτισαν και πολλοί θάνατοι. Άνθρωποι φτωχοί από πολλές χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου είχαν καταφύγει τα τελευταία χρόνια στο Κατάρ με την ελπίδα ότι θα βελτιώσουν την ζωή τους δουλεύοντας σκληρά. Κι αν η δουλειά τους ήταν δύσκολη προσπαθώντας να ολοκληρώσουν εγκαίρως τα γήπεδα για το Μουντιάλ τι συνέβη σε όλους αυτούς, όταν τα φώτα των γηπέδων έσβησαν και ο Μέσι έφυγε αγκαλιά με το Παγκόσμιο Κύπελλο;

Διαβάστε επίσης: Τα νούμερα ντροπής του Μουντιάλ του Κατάρ

Ο Guardian, μήνες μετά τα τέλος του Κυπέλλου, στρέφει ξανά τα φώτα πάνω στους ανθρώπους που πίστεψαν πως θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη ζωή τους δουλεύοντας στο Κατάρ και αποκαλύπτει τι τους συνέβη.

Μετά το Μουντιάλ, τι;

Εκατοντάδες μετανάστες είχαν προσληφθεί με συμβάσεις ορισμένου έργου για να εργαστούν ως φύλακες ασφαλείας στα γήπεδα του Μουντιάλ. Μόλις η διοργάνωση ολοκληρώθηκε απολύθηκαν αμέσως παρόλο που το συμβόλαιό τους δεν έληγε ακόμα, ενώ φυσικά δεν τους δόθηκαν ποτέ οι νόμιμες αποζημιώσεις. Τρεις εργάτες… τόλμησαν να τις διεκδικήσουν και το αποτέλεσμα είναι να βρίσκονται μέχρι σήμερα  φυλακισμένοι, τέσσερις μήνες μετά τη σύλληψή τους.

Ο Σακίρ Ούλαχ και ο Ζαφάρ Ικμπάλ από το Πακιστάν και ένας Ινδός υπήκοος, όπως μεταδίδει ο Guardian, φέρεται να καταδικάστηκαν σε έξι μήνες φυλάκιση και χρηματικό πρόστιμο 10.000 ριάλ (περίπου 2.500 ευρώ).

Η υπόθεση, την οποία έφερε στο φως της δημοσιότητας η ομάδα ανθρωπίνων δικαιωμάτων Equidem και επαλήθευσε ο Guardian, αποτελούν ένα συγκλονιστικό υπόμνημα του Παγκοσμίου Κυπέλλου, για το οποίο η FIFA υποσχόταν ότι θα αφήσει μια παρακαταθήκη για καλύτερες εργασιακές συνθήκες στο χώρο του Κόλπου. Το Κατάρ δεν σχολίασε το ρεπορτάζ.

Οι τρεις άνδρες ήταν μεταξύ των εκατοντάδων φρουρών ασφαλείας που απασχολούνταν από τη Stark Security Services, μια τοπική ιδιωτική εταιρία ασφαλείας η οποία είχε αναλάβει τη φύλαξη βασικών σημείων κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου, αλλά απολύθηκαν λίγες ημέρες μετά τον τελικό, παρόλο που η σύμβασή τους έληγε μήνες μετά.

Ο Ούλαχ, ο οποίος ήταν γνωστός μεταξύ των συναδέρφων του του ως chacha (θείος στα ουρντού), περιγράφηκε ως «ήρεμος, ήσυχος άνθρωπος, ωστόσο όταν το θέμα ερχόταν στα δικαιώματά του, δεν σε άφηνε να τον εξαπατήσεις».

Ο διευθυντής του Equidem, Μουσταφά Καντρί, ζητά την άμεση απελευθέρωση των τριών ανδρών που τιμωρήθηκαν επειδή απλά απαίτησαν αυτά που οφείλονται στους ίδιους και στους εκατοντάδες συναδέλφους τους, αφού έληξαν πρόωρα τις συμβάσεις τους.

«Αυτό είναι το πραγματικό κόστος της παράβλεψης από την FIFA των δικαιωμάτων αυτών των ανθρώπων που την βοήθησαν να αποκομίσει τεράστια κέρδη», τονίζει ο Καντρί.

Εκατοντάδες από τους πρώην εργαζόμενους της Stark Security Services αντιμετώπισαν το σοκ της ξαφνικής απόλυσης μήνες πριν λήξει η σύμβασή τους. Την ώρα που ο Λιονέλ Μέσι σήκωνε το Παγκόσμιο Κύπελλο και ο Τζιάνι Ινφαντίνο αποκαλούσε το Μουντιάλ του Κατάρ «το καλύτερο όλων των εποχών», ο Τζάκομπ και ο Πάτρικ (ψεύτικα ονόματα) από την Κένυα λάμβαναν την ανακοίνωση ότι απολύονταν.

Τη μεγαλύτερη διάρκεια της διοργάνωσης την είχαν περάσει ως εργαζόμενοι στην ασφάλεια του Σταδίου 974, το οποίο φιλοξένησε αγώνες της Αργεντινής, της Βραζιλίας, της Γαλλίας και της Πορτογαλίας με τους σταρ του ποδοσφαίρου Μέσι, Εμπαπέ και Ρονάλντο. Λένε ότι η ανακοίνωση ήταν ένα σοκ γι’ αυτούς, επειδή σύμφωνα με το συμβόλαιο τους έπρεπε να εργαστούν για άλλους τρεις μήνες. Στη συνέχεια, τους δόθηκε εντολή να εισπράξουν τον τελευταίο μισθό τους για τις ημέρες που είχαν εργαστεί ως τον Δεκέμβριο και τους ζητήθηκε να εγκαταλείψουν τα καταλύματά τους.

Έτσι, μόλις λίγες μέρες μετά τη λήξη του Πρωταθλήματος βρέθηκαν άνεργοι και άστεγοι. «Όταν σε χρειάζονταν, σου φέρονταν καλά, αλλά τώρα που τελείωσαν μαζί σου, δεν είσαι τίποτα γι’ αυτούς», λέει ο Τζάκομπ.

Και τα χειρότερα ήταν μπροστά: Αφού προσπάθησαν να αμφισβητήσουν την πρόωρη καταγγελία των συμβάσεων, οι δύο άντρες από την Κένυα αρχικά συνελήφθησαν και στη συνέχεια απελάθηκαν μαζί με εκατοντάδες άλλους.

«Λένε ότι ήταν το πιο όμορφο Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά στο τέλος εμείς απλώς χάσαμε τα πάντα», λέει από την πλευρά του ο Πάτρικ.

Τους μήνες πριν από τη διοργάνωση, η Stark Security Services προσέλαβε εκατοντάδες εργαζόμενους ως σεκιούριτι για τα γήπεδα και για σημαντικά σημεία. «Επειδή ήταν η FIFA όλοι σκεφτήκαμε ότι άξιζε να πάμε σε αυτές τις δουλειές», είπε ένας άλλος εργαζόμενος από την Γκάνα.

Ο Guardian μίλησε με εννέα σεκιούριτι που όλοι δούλευαν για την εν λόγω εταιρία και όλοι απολύθηκαν πρόωρα. Τέσσερις από αυτούς απελάθηκαν και οι άλλοι πέντε απολύθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα, αλλά δεν απελάθηκαν. Σύμφωνα με τα συμβόλαια εργασίας τους, τα οποία είδε ο Guardian, θα έπαιρναν 2.700 ριάλ (περίπου 670 ευρώ) για να εργάζονται επτά μέρες την εβδομάδα, ενώ θα είχαν διαμονή και σίτιση.

Και οι εννέα εργαζόμενοι με τους οποίους μίλησαν οι δημοσιογράφοι πίστευαν ότι θα εργάζονταν για έξι μήνες. Τα συμβόλαιά τους ανέγραφαν: «Περίοδος εργασίας: Έξι μήνες από την ημερομηνία της έναρξης».

Σύμφωνα με την αναθεωρημένη εργατική νομοθεσία του Κατάρ που ισχύει από το 2020, οι εργοδότες έχουν το δικαίωμα να τερματίσουν πρόωρα τις συμβάσεις, αλλά είναι υποχρεωμένοι να ενημερώσουν τους εργαζόμενους έναν μήνα πριν.

«Πήγαμε στο Κατάρ για να βγάλουμε χρήματα και να χτίσουμε μια καλύτερη ζωή για την οικογένειά μας, αλλά η εταιρία και οι αρχές μας εξαπάτησαν.  Αισθανθήκαμε τόσο αβοήθητοι», δήλωσε ένας άλλος εργαζόμενος από το Πακιστάν.

Συμβιβασμός και απέλαση

Χωρίς να έχουν πού να μείνουν, κανένα τρόπο να ξεπληρώσουν τα χρέη που είχαν δημιουργήσει για να μπορέσουν να πάνε στο Κατάρ και με ελάχιστες πλέον διαθέσιμες δουλειές στο Κατάρ, οι εκατοντάδες απολυμένοι της Stark Security Services προσπάθησαν να διαπραγματευτούν με την εταιρία και την κυβέρνηση της χώρας.

«Τους είπαμε ότι είμαστε διαθέσιμοι να εργαστούμε. Δεν σας απογοητεύσαμε με κανέναν τρόπο και δεν διαπράξαμε κανένα παράπτωμα. Αν θέλετε να μας απολύσετε, θα πρέπει να μας αποζημιώσετε για τους μήνες που απομένουν», αναφέρουν.

Ωστόσο, η εταιρία τους είπε ότι δεν υπήρχε πλέον δουλειά μετά το τέλος του πρωταθλήματος και σύμφωνα με τους εργαζόμενους διέταξαν το κέντρο εργαζομένων να σταματήσει να τους παρέχει φαγητό. «Έρχονταν συνεχώς στο μέρος που μέναμε και μας απειλούσαν, χτυπούσαν δυνατά στις πόρτες μας, για να μας αναγκάσουν να φύγουμε», λέει ο Τζάκομπ.

Στις 23 Ιανουαρίου περίπου 200 από τους φύλακες μίσθωσαν λεωφορεία για να τους πάνε στην έδρα της εταιρίας που συνδέεται με τη Stark Security, ώστε να διαπραγματευτούν για τα οφειλόμενα. Το προσωπικό της εταιρίας φέρεται να κάλεσε την αστυνομία υποστηρίζοντας πως οι εργαζόμενοι έκλεισαν τον δρόμο. Σύμφωνα με τους εργαζόμενους, μόνοι οι εκπρόσωποί τους μπόρεσαν να βγουν από το λεωφορείο.

Οι εργαζόμενοι φέρεται να μεταφέρθηκαν από την αστυνομία σε κέντρο κράτησης και αργότερα περισσότεροι από 200 απελάθηκαν, χάνοντας ταυτόχρονα κάθε ελπίδα για να πάρουν τα χρήματα που τους οφείλονταν. Τελικά, χωρίς να τους έχουν απομείνει άλλες επιλογές, οι άντρες με τους οποίους μίλησε ο Guardian αποδέχθηκαν τα χρήματα  μόνο για τις ημέρες που είχαν εργαστεί τον Δεκέμβριο. Λένε ότι απελάθηκαν μέσα σε μια εβδομάδα μαζί με τους υπόλοιπους άντρες με τους οποίους είχαν κρατηθεί μαζί. Μόνο ο Σακίρ Ουλάχ έμεινε πίσω μαζί με τους άλλους δύο άντρες.

Το Equidem έχει μιλήσει με 43 από τους εργαζόμενους των οποίων τα συμβόλαια έληξαν πρόωρα και απελάθηκαν. Αυτοί που αναγκάστηκαν να γυρίσουν στις πατρίδες τους δηλώνουν ακόμα σοκαρισμένοι και οργισμένοι. Κάποιοι κατηγορούν το καθεστώς του Κατάρ. «Τίποτα δεν συνέβη χωρίς να το ξέρουν. Θα είχαν σεβαστεί τα δικαιώματά μας, αν η κυβέρνηση είχε ενδιαφερθεί», λέει ο Τζάκομπ.

Ωστόσο, είναι θυμωμένοι και με την  FIFA που κέρδισε δισεκατομμύρια από το Παγκόσμιο Κύπελλο: «Η FIFA έβγαλε πολλά λεφτά από το Παγκόσμιο Κύπελλο και εμείς δικαιούμαστε το μερίδιό μας», αναφέρει ο εργαζόμενος από την Γκάνα.

Ένας εκπρόσωπος της κυβέρνησης του Κατάρ, αρμόδιος για τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, υποστήριξε πως από την έρευνα που έγινε διαπιστώθηκε ότι η Stark Security απέτυχε να συμμορφωθεί με τους εργατικούς νόμους της χώρας και θα τιμωρηθεί.

Επιβεβαίωσε ότι οι εργαζόμενοι είχαν προσληφθεί με εξάμηνες προσωρινές συμβάσεις, αλλά «επιτεύχθηκε γρήγορα μια λύση μεταξύ της εταιρείας και των εργαζομένων της, σύμφωνα με την οποία οι εργαζόμενοι αμείβονταν πλήρως για τις υπηρεσίες τους και οι συμβάσεις τους συνήφθησαν σύμφωνα με τους καθορισμένους όρους».

Δεν επιβεβαίωσε ωστόσο εάν κάποιος από τους εργαζόμενους είχε απελαθεί, αλλά είπε: «Το Κατάρ δεν συλλαμβάνει ούτε απελαύνει εργαζομένους επειδή επιδιώκουν να επιλύσουν τις εργασιακές τους διαφορές. Τα δικαιώματα όλων των ατόμων που εργάζονται στο Κατάρ προστατεύονται μέσω της νόμιμης δίκαιης διαδικασίας».

Η FIFA παρέπεμψε τον Guardian σε μια προηγούμενη δήλωση που έκανε για την υπόθεση, στην οποία είχε πει ότι «επιδιώκει να διευκολύνει τις συζητήσεις στο επίπεδο της χώρας φιλοξενίας και να διερευνήσει τις διαθέσιμες επιλογές για επανόρθωση».

Η Stark Security Services δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό. Η τοπική οργανωτική επιτροπή του Παγκοσμίου Κυπέλλου του Κατάρ αρνήθηκε να σχολιάσει.