Τα self test επιστρατεύει η κυβέρνηση για τον έλεγχο της διασποράς του κορονοϊού και στους χώρους εργασίας μετά τα σχολεία. Έτσι, επεκτείνεται η χρήση αυτού του εργαλείου σε σειρά δραστηριοτήτων του ιδιωτικού τομέα, όπως σε λιανεμπόριο, περιλαμβανομένων των σούπερ μάρκετ και καταστημάτων πώλησης τροφίμων και ποτών, στην εστίαση, στις μεταφορές (χερσαίες, θαλάσσιες, αεροπορικές, κλπ), στις υπηρεσίες καθαρισμού, σε κομμωτήρια, κουρεία και κέντρα αισθητικής αλλά και σε υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών και στοιχημάτων, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, στην ενημέρωση της Τετάρτης στην οποία συμμετείχε.
Επίσης, παρουσίασε τις βασικές ρυθμίσεις της Κοινής Υπουργικής Απόφασης των υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας για τα self-test διάγνωσης του κορονοϊού στον ιδιωτικό τομέα που προωθείται προς δημοσίευση, Σημείωσε πως για τις παραπάνω δραστηριότητες τα self test είναι υποχρεωτικά για την προσέλευση των εργαζομένων στους χώρους αυτούς και την παροχή εργασίας με φυσική παρουσία, μία φορά την εβδομάδα.
Η διαδικασία
Το σύστημα θα λειτουργεί ως εξής. Το υπουργείο Εργασίας θα στείλει στην ΗΔΙΚΑ τους ΑΜΚΑ των εργαζομένων που απασχολούνται σε αυτούς τους κλάδους, όπως αυτά είναι καταχωρημένα στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ. Κάθε εβδομάδα το Υπουργείο θα επικαιροποιεί τα στοιχεία των εργαζομένων στέλνοντας στην ΗΔΙΚΑ τις όποιες μεταβολές, δηλαδή νέες προσλήψεις, λύσεις ή λήξεις συμβάσεων εργασίας κ.λπ.
Οι εργαζόμενοι στις δραστηριότητες που αναφέρθηκαν υπάγονται στο μέτρο των υποχρεωτικών self test. Αυτοί προμηθεύονται τα τεστ δωρεάν από το φαρμακείο, με χρήση του ΑΜΚΑ τους. Αν για κάποιο λόγο ο εργαζόμενος επιλέξει αντί για self test να κάνει rapid ή μοριακό τεστ (με δαπάνη δική του ή του εργοδότη του) έχει αυτή τη δυνατότητα. Ο εργαζόμενος δηλώνει το αποτέλεσμα του τεστ στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, με την ακόλουθη διαδικασία:
Οι εργαζόμενοι θα εισέρχονται στην πλατφόρμαhttps://self-testing.gov.gr/ και θα επιλέγουν «Δήλωση Αποτελέσματος self test για εργαζόμενο». Στη συνέχεια θα μεταφέρονται στην πλατφόρμα supportemployees.gov.gr και στη «Δήλωση Αποτελεσμάτων COVID-19 tests» στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ. Εκεί υποβάλλουν το αποτέλεσμα του ελέγχου του τεστ με τη συμπλήρωση του ειδικού εντύπου «Υπεύθυνη Δήλωση εργαζομένων καταγραφής αποτελέσματος COVID-19». Ο κ. Χατζηδάκης εκτίμησε πως όλα θα λειτουργήσουν ομαλά.
Με αρνητικό αποτέλεσμα ο εργαζόμενος θα πηγαίνει κανονικά στην εργασία του, ενώ εάν το self test βγει θετικό ο εργαζόμενος θα πρέπει εντός 24 ωρών να κάνει επαναληπτικό έλεγχο, είτε σε δωρεάν δημόσια δομή (μεταξύ αυτών που είναι αναρτημένες στην πλατφόρμα self-testing.gov.gr), είτε σε ιδιωτική δομή της επιλογής του (με επιβάρυνση δική του ή του εργοδότη του). Μέχρι να βγει το αποτέλεσμα του δεύτερου ελέγχου, ο εργαζόμενος μένει στο σπίτι σε καραντίνα.
Αν και το δεύτερο τεστ βγει θετικό, τότε εκδίδεται βεβαίωση για να μπει ο εργαζόμενος σε καραντίνα, σύμφωνα με το πρωτόκολλο.
Αν το αποτέλεσμα του δεύτερου επαναληπτικού ελέγχου είναι θετικό, εκδίδεται βεβαίωση που αποτελεί δικαιολογητικό για να μπει ο εργαζόμενος σε καραντίνα σύμφωνα με το πρωτόκολλο του ΕΟΔΥ.
Αν το αποτέλεσμα του δεύτερου ελέγχου βγει αρνητικό, πάλι εκδίδεται σχετική βεβαίωση και ο εργαζόμενος πρέπει να προσέλθει στην εργασία του.
Το αποτέλεσμα του επαναληπτικού ελέγχου δηλώνεται υποχρεωτικά στην Πλατφόρμα Δήλωσης Αποτελεσμάτων COVID-19 tests, με τη συμπλήρωση του ειδικού εντύπου «Υπεύθυνη Δήλωση εργαζομένων καταγραφής αποτελέσματος COVID-19 έπειτα από θετικό αποτέλεσμα self test.
Οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να ενημερώσουν τους εργαζομένους τους για την υποχρέωσή τους να κάνουν self-test και τις συνέπειες που θα επέλθουν αν δεν τηρηθεί η υποχρέωση.
Σημειώνεται ότι μέσω της πλατφόρμας της ΗΔΙΚΑ θα ενημερώνονται και οι φαρμακοποιοί για το ποιοι εργαζόμενοι είναι δικαιούχοι των self test.
Τι θα γίνει εάν δεν τηρηθεί αυτή η διαδικασία
Απαντώντας στο ερώτημα «τι θα συμβεί εάν δεν τηρηθεί η διαδικασία αυτή» ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι «Ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να απασχολήσει εργαζόμενο με φυσική παρουσία αν αυτός δεν έχει κάνει το self test και δεν έχει δηλώσει το αποτέλεσμά του. Και πολύ περισσότερο προφανώς, αν ο εργαζόμενος έχει δηλώσει θετικό self test».
Εάν ο εργαζόμενος προσέλθει για να εργαστεί χωρίς να έχει δηλώσει το αποτέλεσμα του self test ο εργοδότης υποχρεούται να μη αποδεχθεί την παροχή της εργασίας και απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών, έως ότου ο εργαζόμενος συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του.
Εάν ο εργοδότης δεν τηρήσει την υποχρέωση ενημέρωσης των εργαζομένων του με κάθε πρόσφορο μέσο (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ηλεκτρονικό μήνυμα, ανακοίνωση κλπ.) για τα υποχρεωτικά self-test, του επιβάλλεται από το ΣΕΠΕ πρόστιμο 300 ευρώ.
Εάν σε έλεγχο του ΣΕΠΕ βρεθεί εργοδότης που απασχολεί εργαζόμενο ο οποίος δεν έχει δηλώσει αποτέλεσμα self test, του επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ ανά εργαζόμενο.
Αν βρεθεί εργοδότης που απασχολεί εργαζόμενο με θετικό self test (είτε στον πρώτο, είτε στον επαναληπτικό έλεγχο), του επιβάλλεται πρόστιμο 1500 ευρώ ανά εργαζόμενο.
Ο κ. Χατζηδάκης είπε ακόμη ότι επειδή η δωρεάν διανομή των self test από τα φαρμακεία ξεκινά τη Δευτέρα 19 Απριλίου, για την πρώτη εβδομάδα εφαρμογής του μέτρου, οι δηλώσεις των αποτελεσμάτων του τεστ μπορούν να γίνονται οποιαδήποτε στιγμή από τη Δευτέρα 19 μέχρι και την Κυριακή 25 Απριλίου.
Κοντοζαμάνης: Για ποιους εργαζόμενους του Δημοσίου είναι υποχρεωτικά
Από την πλευρά του ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης αναφέρθηκε κατά την ενημέρωση στις κατηγορίες υπαλλήλων και εργαζομένων στον δημόσιο τομέα που υποχρεούνται από την προσεχή Δευτέρα να κάνουν το self test και να έχουν τη βεβαίωση του αποτελέσματός του από την πλατφόρμα self-testing.gov.gr. «Ο εφοδιασμός των φαρμακείων και η διάθεση των self test απ’ αυτά εξελίσσεται ομαλά», δήλωσε αρχικά ο Βασίλης Κοντοζαμάνης. «Μέχρι στιγμής 10.155 φαρμακεία έχουν διαθέσει 832.831 self test», είπε ακόμη ο κ. Κοντοζαμάνης και πρόσθεσε: «Όπως έχει τονιστεί η δράση αυτή συμπληρώνει τη στρατηγική μας σε ό,τι αφορά τους διαγνωστικούς ελέγχους ανίχνευσης του κορονοϊού. Μετά τα σχολεία επεκτείνεται και σε άλλους τομείς δραστηριοτήτων τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο Τομέα και το σχέδιο εισέρχεται στο β’ στάδιο υλοποίησης του από τη Δευτέρα (19/4)».
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στα κριτήρια, τα οποία έκριναν την προτεραιότητα των ομάδων λέγοντας: «Πρώτον την ελεγχόμενη και ασφαλή λειτουργία συγκεκριμένων δραστηριοτήτων της οικονομίας και του κράτους και δεύτερον στα διαθέσιμα αποθέματα self test με βάση τις παραδόσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα από τους αναδόχους και τον επαρκή εφοδιασμό των φαρμακείων σε όλη τη χώρα».
«Σε ό,τι αφορά στον δημόσιο τομέα, οι κατηγορίες του δημόσιου τομέα που ο έλεγχος είναι υποχρεωτικός είναι οι εξής: Υπάλληλοι των ΚΕΠ, των ΟΤΑ, οι εργαζόμενοι στο πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι”, οι δικαστικοί λειτουργοί, οι δικαστικοί υπάλληλοι και οι εργαζόμενοι σε υπηρεσίες καθαριότητας. Από Δευτέρα αυτοί οι εργαζόμενοι θα πρέπει να έχουν βεβαίωση του αποτελέσματος του τεστ από την πλατφόρμα self-testing.gov.gr».
Τα τεστ, σύμφωνα με τον κ. Κοντοζαμάνη, θα πρέπει να γίνονται μία φορά την εβδομάδα, ενώ έχουν ισχύ μίας εβδομάδας και όπως με τους μαθητές, τους εργαζόμενους, τους εκπαιδευτικούς, η διαδικασία παραλαβής των τεστ είναι επίσης ίδια, κατόπιν επίδειξης του ΑΜΚΑ. Ίδια είναι και η διαδικασία καταχώρησης. Αξίζει τέλος να σημειωθεί πως σύμφωνα με τον κ. Κοντοζαμάνη, αν ένας υπάλληλος προσέλθει στην εργασία του χωρίς self test, προβλέπεται περικοπή αποδοχών με υπαιτιότητά του.
Μαγιορκίνης: Η πιθανότητα να βγει ψευδώς αρνητικό είναι μικρότερη από 1 στα 1.000
“Είναι εξαιρετικά αξιόπιστο το αρνητικό αποτέλεσμα των self test” ανέφερε ο επίκουρος καθηγητής Ιατρικής του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Γκίκας Μαγιορκίνης, τονίζοντας πως “η πιθανότητα να βγει ένα self test ψευδώς αρνητικό είναι μικρότερη από 1 στα 1.000″.”Τα self test στην παρούσα φάση είναι μία μορφή προσυμπτωματικού ελέγχου, το λεγόμενο screening, το οποίο αποσκοπεί στην έγκυρη διάγνωση με σκοπό την πρόληψη. Με απλά λόγια ελέγχουμε υγιείς ανθρώπους για να εντοπίσουμε μία νόσο σε πρώιμα στάδια, πριν δηλαδή εμφανιστούν συμπτώματα” ανέφερε αρχικά ο κ. Μαγιορκίνης.
Self test: “Παρόμοια” με τα Τεστ ΠΑΠ, τις μαστογραφίες και τα τεστ για τον HIV
“Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιου τύπου προληπτικού ελέγχου ευρείας κλίμακας είναι τα Τεστ ΠΑΠ, οι μαστογραφίες και τα τεστ για τον HIV. Το κοινό όλων αυτών των ελέγχων είναι ότι έχουν ως ρόλο να σαρώσουν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που δεν έχει συμπτώματα και να εντοπίσουν τα άτομα που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα για τη νόσο που μας ενδιαφέρει” είπε ο επίκουρος καθηγητής Ιατρικής του ΕΚΠΑ.
Και συνέχισε: “Ο προσυμπτωματικός έλεγχος ακολουθείται πάντα από πιο ειδικό έλεγχο που έχει τη λογική της τελικής διάγνωσης/επιβεβαίωσης ώστε να εφαρμοστούν τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα. Η πρόληψη είναι βασικό συστατικό του προσυμπτωματικού ελέγχου και το σημαντικότερο στοιχείο στην πρόληψη της COVID-19, το καλύτερό μας «όπλο» αυτή τη στιγμή εκτός από τα εμβόλια, είναι η διακοπή της μετάδοσης.
Yψηλότερη από 99% η ειδικότητα των self test
“Τα βασικά χαρακτηριστικά των self test είναι η ευαισθησία και η ειδικότητα. Η ευαισθησία του τεστ είναι η πιθανότητα να δώσει θετικό αποτέλεσμα εφόσον έχει κάποιος τη νόσο. Για παράδειγμα, η ευαισθησία 80% σημαίνει ότι από τους 100 που έχουν τη νόσο το τεστ θα εντοπίσει τους 80. Η ειδικότητα του τεστ είναι να δώσει αρνητικό αποτέλεσμα εφόσον κάποιος δεν έχει τη νόσο. Για παράδειγμα, η ειδικότητα 99% σημαίνει ότι από τους 100 που δεν έχουν τον ιό, το τεστ θα θεωρήσει ότι όντως οι 99 δεν έχουν μολυνθεί” Ανέφερε ο κ. Μαγιορκίνης.
Και συμπλήρωσε: “Τα συγκεκριμένα self test που διατίθενται χαρακτηρίζονται καταρχήν από την πολύ υψηλή ειδικότητα, υψηλότερη από 99%, έτσι ώστε το ποσοστό των ψευδώς θετικών στον πληθυσμό θα είναι χαμηλό ακόμα και όταν ο ιός δεν είναι τόσο συχνός ανάμεσά μας. Επίσης τα τεστ έχουν αρκετά υψηλή ευαισθησία, υψηλότερη από 80%. Η ευαισθησία των συγκεκριμένων τεστ αυξάνεται αρκετά παραπάνω από 80% και φτάνει ακόμα και το 95%, όσο μεγαλύτερο είναι το φορτίο του ιού στον οργανισμό. Ως εκ τούτου, όσο πιο μεταδοτικός είναι κάποιος τόσο πιο πιθανό είναι να το «πιάσει» το συγκεκριμένο τεστ”.
Η πιθανότητα να βγει ένα self test ψευδώς αρνητικό είναι μικρότερη από 1 στα 1.000
Απαντώντας σε ερώτηση για την πιθανότητα τα τεστ να βγάλουν ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, ο κ. Μαγιορκίνης τόνισε πως “με τα στοιχεία που έχουμε και αν θεωρήσουμε πως ο επιπολασμός αυτή τη στιγμή είναι 1% στον πληθυσμό -που δεν είναι τόσο-, πιθανότητα να βγει ένα self test ψευδώς αρνητικό είναι μικρότερη από 1 στα 1.000. Μιλάμε για πολύ σπάνια γεγονότα, και αυτό αποδεικνύεται από τα επιμέρους στοιχεία των τεστ. Είναι εξαιρετικά αξιόπιστο το αρνητικό αποτέλεσμα των τεστ”.
Self test σε μαθητές και εκπαιδευτικούς: Πόσα έχουν βγει θετικά έως σήμερα
Τα τελευταία στοιχεία σχετικά με τα self test που έχουν διενεργηθεί έως σήμερα, σε μαθητές και εκπαιδευτικούς, έδωσε στη δημοσιότητα ο ΕΟΔΥ. Αναφέρεται συγκεκριμένα ότι από τις 11 Aπριλίου 2021 έως σήμερα, έχουν καταγραφεί στην πλατφόρμα του Self Testing συνολικά 254.157 ηλεκτρονικές δηλώσεις αυτοδιαγνωστικού αποτελέσματος. Από τα 4.201 άτομα που προσήλθαν για επανέλεγχο έως τις 13 Aπριλίου 2021, έχουν καταγραφεί 575 θετικά, ενώ εκκρεμούν 144 αποτελέσματα. Τα Λύκεια όλης της χώρας άνοιξαν τη Δευτέρα και είναι υποχρεωτικά δύο self test την εβδομάδα, τόσο για τους μαθητές όσο και για τους εκπαιδευτικούς, με στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό των ασυμπτωματικών φορέων και την αποφυγή περαιτέρω διασποράς του ιού στην κοινότητα.