Η επιδημία του κορωνοϊού απειλεί να φέρει τα Συστήματα Υγείας και τις ίδιες τις οικονομίες πολλών χωρών στο χείλος της κατάρρευσης. Τι γίνεται όμως όταν σε μία χώρα αυτά τα δύο έχουν ήδη καταρρεύσει; Τη στιγμή που τα Υπουργεία Υγείας των περισσότερων κρατών ανησυχούν για τον αριθμό των αναπνευστήρων και των μασκών, τα νοσοκομεία της Βενεζουέλας προσπαθούν να κρατήσουν τα φώτα ανοιχτά. Κυριολεκτικά.
Ο φόβος ότι η λατινοαμερικάνικη χώρα των 32 εκατομμυρίων κατοίκων θα γίνει η νέα Ιταλία (ενδεχομένως και σε πιο φονικές διαστάσεις) αν ο Covid-19 βρει πρόσφορο έδαφος να εκδηλωθεί μαζικά, αντικατοπτρίζεται στην κάκιστη κατάσταση των νοσοκομείων, αλλά και στις άθλιες συνθήκες υγιεινής πολλών νοικοκυριών, τα οποία στερούνται ακόμα και τα στοιχειώδη για να ανταποκριθούν σε μια κατάσταση πανδημίας.
Μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προειδοποιούν ότι λίγες χώρες στον κόσμο είναι τόσο ανοχύρωτες υγειονομικά για να αντιμετωπίσουν την απειλή του νέου κορωνοϊού. Σε μια έρευνα της τοπικής οργάνωσης γιατρών (NGO Medicos Unidos) προέκυψε ότι μόνο το 25% των νοσοκομείων διαθέτουν καθαρό τρεχούμενο νερό. Τα 2/3 έχουν τεράστιες ελλείψεις σε γάντια, μάσκες, γυαλιά και σαπούνια, δεν γίνεται καν κουβέντα για αναπνευστήρες, που θεωρούνται το έξτρα όπλο που κάνει τη διαφορά. Ακόμα και το ρεύμα στα νοσοκομεία δεν είναι δεδομένη συνθήκη σε 24ωρη βάση. Μια άλλη έρευνα αποκάλυψε ότι το 2019 πέθαναν στη χώρα 164 άνθρωποι από επιπλοκές που προέκυψαν από τις διακοπές ηλεκτροδότησης.
Εν μέσω ανθρωπιστικής κρίσης, με ασθένειες όπως η ελονοσία, η διφθερίτιδα και η ιλαρά να θερίζουν λόγω έλλειψης εμβολίων, η κατάσταση προδιαγράφεται δυσοίωνη, αν όχι ζοφερή για τη Βενεζουέλα.
«Tο Σύστημα Υγείας είναι εντελώς αδύναμο και ανίκανο να ανταποκριθεί σε βασικές ανάγκες, όπως μια γρίπη, ή έναν προβληματικό τοκετό. Πόσο μάλλον σε μια επιδημική κατάσταση», λέει ο Χοσέ Φέλιξ Ολέτα, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Υγείας της χώρας τη διετία 1997-99.
Όλα αυτά δεν εκπλήσσουν όταν μιλάμε για μια διαλυμένη οικονομία, που από το 2013 έχει χάσει πάνω από το 65% του ΑΕΠ της, λόγω της κακοδιαχείρισης, των κοινωνικών συγκρούσεων και του εμπάργκο που της έχει επιβληθεί από τη δύση (δηλαδή από τις ΗΠΑ). Η οικονομία της χώρας στηρίζεται παραδοσιακά στην παραγωγή πετρελαίου (διαθέτει αποδεδειγμένα τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου παγκοσμίως), αλλά στην κατακόρυφη πτώση της ετήσιας παραγωγής έρχεται να προστεθεί τώρα η μεγάλη κρίση στην πετρελαϊκή αγορά για να επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Από τις αρχές του έτους οι διεθνείς τιμές του «μαύρου χρυσού» καταγράφουν πτώση που πλησιάζει το 50%.
Στην πρωτεύουσα της χώρας, το Καράκας, η κατάσταση είναι σε γενικές γραμμές υποφερτή, αλλά σε πολλά νοικοκυριά άλλων επαρχιών υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε βασικά είδη διατροφής (όπως το μαγειρικό λάδι), φάρμακα, χαρτί υγείας, ακόμα και σε καθαρό νερό. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν καν όλες τις ώρες της ημέρας την… πολυτέλεια της πλύσης των χεριών, που σύμφωνα με τους ειδικούς είναι η προμετωπίδα της προστασίας απέναντι στον Covid-19.
Κι όμως, κόντρα σε όλα αυτά η Βενεζουέλα είναι από τις χώρες που δεν έχουν μέχρι στιγμής ούτε ένα θύμα από τον νέο κορωνοϊό, σύμφωνα τουλάχιστον με τα επίσημα στοιχεία που δίνει η χώρα. Ειδικοί της Υγείας υποπτεύονται ότι πίσω από τα νούμερα των 84 κρουσμάτων και 0 θανάτων υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να βρίσκεται το καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο, αίσθηση που υποδαύλισαν οι πρόσφατες καταγγελίες του μεγάλο αντιπολιτευτικού πόλου (και αναγνωρισμένου ηγέτη της Βενεζουέλας από τις ΗΠΑ), Χουάν Γκουάιδο. Ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης έκανε λόγο για πάνω από 200 κρούσματα όταν τα επίσημα στοιχεία έδιναν 42 και προειδοποίησε ότι επίκειται ανθρωπιστική καταστροφή, αν οι ένοπλες δυνάμεις δεν αφήσουν τις διεθνείς ιατρικές οργανώσεις να εισέλθουν στη χώρα.
Ο Μαδούρο πάντως, που παραμένει κατ’ ουσίαν ο αδιαφιλονίκητος κυβερνήτης έχοντας τη στήριξη του στρατού, έλαβε έγκαιρα μέτρα απομόνωσης, γνωρίζοντας ότι δεν μπορεί να ποντάρει ούτε στο ελάχιστο στο σύστημα υγείας του. Στις 16 Μαρτίου ανακοινώθηκε ότι βρέθηκαν 16 νέα θετικά κρούσματα στον κορωνοϊό, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό σε 33 και από την επομένη η κυβέρνηση έθεσε σε καθεστώς καραντίνας τη χώρα. Ήταν η πρώτη της Λατινικής Αμερικής που έλαβε τέτοια μέτρα και μοναδική έως τις 21 Μαρτίου (όταν και η Βολιβία ακολούθησε τα χνάρια της). Στους δρόμους χρησιμοποιούνται ακόμα και οδοφράγματα για να απομονώσουν τους πολίτες, ενώ ο Νικολάς Μαδούρο κάλεσε το λαό να καταφύγει στη δημιουργία αυτοσχέδιων μασκών, δείχνοντας μάλιστα αυτοπροσώπως σε διάγγελμά του τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να τις φορά ο κόσμος. Και εισακούστηκε σε εντυπωσιακό βαθμό, οι αυτοσχέδιες μάσκες φυτρώνουν σαν τα… μανιτάρια στη χώρα.
Τα σύνορα με τις γειτονικές Βραζιλία και Κολομβία έκλεισαν έγκαιρα μετά από πρωτοβουλία των δύο αυτών χωρών, λόγω του φόβου ότι το μεταναστευτικό ρεύμα από τη Βενεζουέλα (από το 2015 έχουν εγκαταλείψει τη χώρα 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι) θα αποτελούσε υγειονομικό κίνδυνο εξαιτίας της μεταφοράς μεταδοτικών ασθενειών.
Η κυβέρνηση έχει ζητήσει βοήθεια από Κούβα, Κίνα και Ρωσία για τη χορήγηση φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού, ενώ σε μια απέλπιδα κίνηση, περισσότερο εντυπώσεων και όχι ουσίας, αξίωσε από το «δαιμονοποιημένο» στη χώρα ΔΝΤ δάνειο 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων! Προφανώς βρήκε κλειστές τις πόρτες του εδρεύοντα στην Ουάσινγκτον οργανισμού, με τους οικονομικούς αναλυτές να εκτιμούν ότι η απόπειρα αυτή του Μαδούρο είχε ως αποκλειστικό στόχο να ενισχύσει τη θέση του ως μοναδικού επίσημου συνομιλητή της χώρας με διεθνείς οργανισμούς.
Επιπλέον αναφέρθηκε ότι χρησιμοποιήθηκε ένα καινοτόμο μέτρο για να γίνει μια σχετική προσέγγιση κρουσμάτων. Ο υπουργός επικοινωνιών και πληροφορίων, Χόρχε Ροντρίγκες, δήλωσε ότι 10 εκατομμύρια άνθρωποι απάντησαν σε μια «έρευνα συμπτωμάτων» που διενεργήθηκε ηλεκτρονικά, προκειμένου να επιταχυνθεί η ανίχνευση ύποπτων περιπτώσεων. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί πάνω από 16.000 άτομα, τα οποία θα υποβληθούν σε τεστ τις επόμενες ημέρες. Αυτό θα γίνει με τη βοήθεια της Ρωσίας, που το βράδυ της Δευτέρας έστειλε 10.000 τεστ για τον κορωνοϊό στη Βενεζουέλα, όπως ανακοίνωσε ο Μαδούρο.
Το βέβαιο είναι ότι η κρίση του κορωνοϊού δεν θα δοκιμάσει μόνο τις αντοχές των υποδομών της χώρας, αλλά και τις αντίστοιχες του καθεστώτος Μαδούρο, η παράταση «ζωής» του οποίου θα κριθεί εν πολλοίς από τους χειρισμούς του στη νέα μεγάλη δοκιμασία του έθνους.
