Πέραν των σούπερ μάρκετ, τα μέτρα κατά της ακρίβειας που έχει λάβει η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης ισχύουν και για τα μικρότερα καταστήματα, δηλαδή για παντοπωλεία, μίνι μάρκετ κ.ά.
Οπως εξήγησε στέλεχος του υπουργείου, στον σχετικό νόμο δεν αναφέρεται πουθενά ότι εξαιρούνται των μέτρων τα παραπάνω είδη καταστημάτων. Συνεπώς, πρέπει να τα εφαρμόζουν. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί το «καλάθι του νοικοκυριού», το οποίο είναι υποχρεωτικό για όλες τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ που κατά την προηγούμενη οικονομική χρήση είχαν τζίρο πάνω από 90 εκατ. ευρώ, ενώ είναι προαιρετικό για όλες τις υπόλοιπες επιχειρήσεις του κλάδου.
Και δεδομένου ότι τα μέτρα κατά της ακρίβειας είναι υποχρεωτικά για όλους, πραγματοποιούνται αντιστοίχως και έλεγχοι για την τήρησή τους σε επιχειρήσεις όλων των μεγεθών.
Οι ίδιες πηγές σημείωσαν χαρακτηριστικά: «Ελέγχονται οι πάντες», προσθέτοντας, ωστόσο, πως λίγες καταγγελίες έχουν γίνει -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- για μικρές επιχειρήσεις. Και αυτές δεν έχουν δείξει κάτι «ιδιαιτέρως προβληματικό», όπως σημείωσαν.
Επιπρόσθετα, εξήγησαν πως αυτό συμβαίνει «…διότι τα μέτρα ρυθμίζονται σε μεγάλο βαθμό από τους προμηθευτές, οι οποίοι έχουν ενιαία πολιτική απέναντι σε όλους. Οπότε είναι δύσκολο να δει κανείς μία διαφορετική εικόνα σε μικρά καταστήματα. Για παράδειγμα, εκπτώσεις που δεν επιτρέπονται, κ.λπ.».
Κάποια πρόστιμα έχουν επιβληθεί σε παντοπωλεία και μίνι μάρκετ, όπως επεσήμαναν οι ίδιες πηγές, αλλά είναι μικρά, κάτω από τις 50.000 ευρώ, και άρα μη ανακοινώσιμα, βάσει νόμου.
Στα μέτρα κατά της ακρίβειας που οφείλουν να εφαρμόζουν επιχειρήσεις όλων των μεγεθών, δηλαδή από μίνι μάρκετ και παντοπωλεία έως αλυσίδες σούπερ μάρκετ, συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
«Μπλόκο» σε ανατιμήσεις
Από την 10η Ιανουαρίου 2024, στα καταναλωτικά προϊόντα των επιχειρήσεων για τα οποία ανακοινώνεται αύξηση τιμής δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε προωθητική ενέργεια κατά τη διάθεσή τους στους καταναλωτές για τρεις μήνες από την ημερομηνία κατά την οποία εφαρμόζεται η αύξηση τιμής.
Το παραπάνω μέτρο εφαρμόζεται και σε νέα προϊόντα που έχουν την ίδια ή παραπλήσια συσκευασία με την ίδια ή διαφορετική ποσότητα (μικρότερη ή μεγαλύτερη), αλλά μεγαλύτερη τιμή μονάδας, προκειμένου να είναι αδύνατη η εφαρμογή ανατιμήσεων μέσω της αλλαγής της ποσότητας που περιέχει η συσκευασία ενός προϊόντος.
Φρένο στις «παροχές»
Οι επιχειρήσεις που προμηθεύουν το λιανεμπόριο μειώνουν την αρχική τιμή (δηλαδή την τιμή προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών), από την 1η Μαρτίου 2024. Η μείωση ισούται κατ’ ελάχιστον με το 30% του αθροίσματος των πιστώσεων, εκπτώσεων ή άλλων παροχών που χορηγήθηκαν στο λιανεμπόριο το 2023 επί της αρχικής τιμής της 31ης Δεκεμβρίου 2023.
Το συγκεκριμένο μέτρο εφαρμόζεται για τις εξής κατηγορίες εκπτώσεων, πιστώσεων και άλλων παροχών που μειώνουν την αρχική τιμή προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών: α) Εκπτώσεις επί τιμολογίου, δηλαδή εκπτώσεις που αναγράφονται στο τιμολόγιο πώλησης των προϊόντων από την επιχείρηση στον λιανοπωλητή και β) πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδονται από την επιχείρηση προς τον λιανοπωλητή.
Τα παραπάνω αφορούν σε καθαριστικά και προϊόντα προσωπικής υγιεινής. Ειδικότερα στις εξής κατηγορίες: απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων (σε σκόνη, υγρό ή ταμπλέτες), απορρυπαντικά ρούχων για πλύσιμο στο χέρι, απορρυπαντικά πλυντηρίου πιάτων (σε σκόνη, υγρό ή ταμπλέτες), απορρυπαντικά για πλύση πιάτων και σκευών στο χέρι, καθαριστικά επιφανειών παντός είδους, χλωρίνες, σαμπουάν και conditioner (μαλακτικά μαλλιών), αφρόλουτρα, σαπούνια σε υγρή μορφή, σαπούνια σε στερεά μορφή, οδοντόκρεμες, βρεφικές και παιδικές πάνες και προϊόντα εμμήνου ρύσεως.
«Καθαρές» τιμές
Οι επιχειρήσεις που παράγουν ή εμπορεύονται νωπά κρέατα, ψάρια, φρούτα και λαχανικά πωλούν τα προϊόντα αυτά σε καθαρές τιμές, δηλαδή χωρίς να χορηγούν εκπτώσεις, πιστώσεις ή άλλες παροχές σε άλλες επιχειρήσεις, που υπερβαίνουν, αθροιστικά, το 3% επί της τιμής πώλησης προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών.
Το μέτρο αφορά σε νωπά φρούτα (μη επεξεργασμένα), νωπά λαχανικά (μη επεξεργασμένα), νωπό μοσχάρι (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής), νωπό χοιρινό (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής), νωπό κοτόπουλο (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής), νωπά ψάρια (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής), νωπό κατσίκι (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής) και νωπό αρνί (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής).
Ο Νόμος 5082/2024 προβλέπει για τους παραβάτες των παραπάνω μέτρων πως το ύψος των προστίμων ισοδυναμεί με το διπλάσιο του μικτού κέρδους που αποκόμισε η επιχείρηση από την παράνομη πρακτική και μπορεί να φτάνει μέχρι και τα 2 εκατομμύρια ευρώ.
