Αλεξανδρινό, το λουλούδι των Χριστουγέννων

Αλεξανδρινό, το εντυπωσιακό φυτό με τα πανέμορφα κόκκινα βελούδινα φύλλα που συναντάμε παντού την περίοδο των Χριστουγέννων. Πρόκειται για ένα εξωτικό φυτό που κατάγεται από τα τροπικά δάση του Μεξικού και είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο με την ονομασία ποϊνσέτια (poinsettia).

Αυτό οφείλεται στον Αμερικανό πρέσβη στο Μεξικό J.R. Poinsett που διέδωσε το λουλούδι του αλεξανδρινού στις Ηνωμένες Πολιτείες και σταδιακά έγινε το φυτό σύμβολο των Χριστουγέννων σε ολόκληρο τον κόσμο. Αν και αναπόσπαστο κομμάτι του εορταστικού στολισμού σε σπίτια και καταστήματα, η ομορφιά του αλεξανδρινού δε σταματάει εκεί, καθώς μπορούμε να το διατηρήσουμε όλο τον χρόνο ως φυτό εξωτερικού χώρου. Ας δούμε, αναλυτικά, τι φροντίδα χρειάζεται το αλεξανδρινό για να το απολαμβάνουμε λαμπερό και όμορφο την περίοδο των γιορτών, πώς κοκκινίζουν τα φύλλα του, μαζί με συμβουλές για να το διατηρήσουμε όλο τον χρόνο και να το στολίσουμε ξανά τα επόμενα Χριστούγεννα.

1. Τι θέση επιλέγουμε για το αλεξανδρινό τις γιορτινές μέρες; Τα αλεξανδρινά που προμηθευόμαστε σε γλάστρα από φυτώρια και ανθοπωλεία είναι γεμάτα ζωντάνια και έντονα χρώματα. Φροντίζουμε να τα τοποθετούμε σε φωτεινό χώρο μέσα στο σπίτι μας, σε σημείο που να μη δέχονται απευθείας τις ακτίνες του ήλιου. Το άμεσο ηλιακό φως μπορεί να δημιουργήσει καψίματα και να ξεθωριάσει τα φύλλα του αλεξανδρινού. Για να κρατήσουμε έντονο το κόκκινο χρώμα του αλεξανδρινού αποφεύγουμε τις πολύ σκιερές θέσεις που σταδιακά κάνουν τα φύλλα του αλεξανδρινού να χάνουν τη ζωντάνια στον χρωματισμό τους. Διατηρούμε το αλεξανδρινό μακριά από ψυχρά ρεύματα και παγωνιά για να διατηρηθεί σε καλή κατάσταση με πράσινο φύλλωμα και πλούσια ανθοφορία. Ειδικά την εορταστική περίοδο, εξασφαλίσουμε θέση μακριά από τα παγωμένα τζάμια, γιατί μπορεί να ρίξει τα φύλλα του. Επίσης, είναι σημαντικό να έχουμε την γλάστρα του αλεξανδρινού μακριά από θερμαντικά σώματα όπως τζάκι και καλοριφέρ για να αποφύγουμε το στρίψιμο των φύλλων του.

2. Πώς φροντίζουμε το αλεξανδρινό μετά τα Χριστούγεννα; Μετά την εορταστική περίοδο, μπορούμε να διατηρήσουμε το αλεξανδρινό ως καλλωπιστικό φυτό εξωτερικού χώρου. Την εποχή της άνοιξης, μεταφυτεύουμε το αλεξανδρινό σε μεγαλύτερη γλάστρα στο μπαλκόνι μας ή απευθείας στο χώμα του κήπου μας. Ειδικά σε νότιες περιοχές με ήπιο χειμώνα, το αλεξανδρινό μπορεί να μείνει έξω όλη τη διάρκεια του χρόνου χωρίς να αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα. Για τη μεταφύτευση του αλεξανδρινού σε μεγαλύτερη γλάστρα, επιλέγουμε γλάστρα που διαθέτει τρύπες στη βάση και χρησιμοποιούμε ελαφρύ φυτόχωμα που να εξασφαλίζει καλή αποστράγγιση κατά το πότισμα. Για να απομακρύνεται καλύτερα το νερό, τοποθετούμε μια στρώση βότσαλου ή χαλικιού στη βάση της γλάστρας. Όταν φυτεύουμε το αλεξανδρινό σε εξωτερικό περιβάλλον, προτιμάμε σημεία με δυτικό ή ανατολικό προσανατολισμό, κυρίως ημισκιερά, προφυλαγμένα από δυνατούς ανέμους που μπορεί να σπάσουν τους βλαστούς. Με την κατάλληλη φροντίδα, το αλεξανδρινό που φυτεύουμε στον κήπο αναπτύσσεται και γίνεται ένα όμορφο δέντρο που φτάνει σε ύψος τριων μέτρων. Το αλεξανδρινό αναπτύσσεται και γίνεται ένα όμορφο δέντρο

3. Κάθε πότε ποτίζουμε το αλεξανδρινό; Το αλεξανδρινό θέλει συχνό πότισμα και αρκετό νερό για να έχει ικανοποιητική ανάπτυξη και πλούσια ανθοφορία. Κατά την περίοδο των εορτών, που το διατηρούμε σε εσωτερικό χώρο, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με το πότισμά του. Ποτίζουμε συνήθως κάθε 4-5 μέρες τη γλάστρα με το αλεξανδρινό και επαναλαμβάνουμε το πότισμα μόνο όταν στεγνώσει το χώμα στη γλάστρα, καθώς η υπερβολική υγρασία μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στις ρίζες του. Την περίοδο της άνοιξης που έχουμε μεταφυτεύσει το αλεξανδρινό, ποτίζουμε συχνότερα, περίπου 2 φορές τη βδομάδα, για να αναπτύξει καλό ριζικό σύστημα. Την περίοδο του καλοκαιριού που επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες και συνθήκες καύσωνα ποτίζουμε κάθε 2 μέρες, ενώ το φθινόπωρο το πότισμα γίνεται 1-2 φορές την εβδομάδα ανάλογα και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν.

4. Πόσο συχνά βάζουμε λίπασμα στο αλεξανδρινό; Την περίοδο του χειμώνα που διατηρούμε το αλεξανδρινό σε εσωτερικό χώρο για τις γιορτές, αποφεύγουμε να βάζουμε λίπασμα καθώς μπορεί να εμφανιστούν προβλήματα όπως φυλλόπτωση ή μάρανση των φύλλων. Για τα αλεξανδρινά που διατηρούμε σε γλάστρα, προσθέτουμε ειδικό υγρό λίπασμα για ανθοφόρα φυτά, μια φορά το μήνα από τον Μάρτιο μέχρι και τον Οκτώβριο, για να διατηρήσει ζωηρότητα στη βλάστηση και καταπράσινο φύλλωμα. Αν έχουμε φυτέψει αλεξανδρινό στον κήπο, προσθέτουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα στις αρχές της άνοιξης και στις αρχές του φθινοπώρου.

5. Πώς κοκκινίζουν ξανά τα φύλλα του αλεξανδρινού; Για να κοκκινήσουν ξανά τα φύλλα του αλεξανδρινού το επόμενο φθινόπωρο, θα χρειαστεί να το διατηρήσουμε αρκετές ώρες στο σκοτάδι. Συγκεκριμένα, το αλεξανδρινό ως φυτό μικρής φωτοπεριόδου χρειάζεται μικρή έκθεση στον ήλιο, οπότε το καλύπτουμε καθημερινά για 12-14 ώρες με ένα σκούρο ύφασμα ή με ένα μαύρο νάιλον την περίοδο του Οκτωβρίου και του Νοεμβρίου, φροντίζοντας ώστε το φυτό να έχει επαρκή αερισμό. Καλύπτοντας το αλεξανδρινό, τα φύλλα του σταδιακά θα αρχίσουν να κοκκινίζουν. Μετά από λίγες εβδομάδες, στα τέλη του φθινοπώρου, τα φύλλα του αλεξανδρινού θα αποκτήσουν το επιθυμητό λαμπερό κόκκινο χρώμα για να το στολίσουμε ξανά στο σαλόνι μας για να διατηρηθεί πανέμορφο και εντυπωσιακό στις γιορτές των επόμενων Χριστουγέννων.

6. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν το αλεξανδρινό; Το αλεξανδρινό προσβάλλεται από τα έντομα του αλευρώδη που μοιάζoυν με λευκά κουνουπάκια ή μυγάκια να πετάνε γύρω από τα φύλλα του και από τον ψευδόκοκκο (βαμβακάδα) που εμφανίζεται με τη μορφή βαμβακιού στους βλαστούς και κάτω από τα φύλλα. Επίσης, το αλεξανδρινό μπορεί να προσβληθεί και από τον τετράνυχο που ξεραίνει τα φύλλα του την περίοδο του καλοκαιριού. Για την προστασία του αλεξανδρινού από τα έντομα και τον τετράνυχο, ψεκάζουμε με βιολογικά εντομοκτόνα που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα, όπως τα άλατα καλίου, ο θερινός πολτός και η φυσική πυρεθρίνη. Εναλλακτικά, σε προληπτικό επίπεδο, μπορούμε να ψεκάσουμε με αυτοσχέδιο σπιτικό διάλυμα που φτιάχνουμε ρίχνοντας 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι σε ένα λίτρο νερό. Το αλεξανδρινό προσβάλλεται από την μυκητολογική ασθένεια του βοτρύτη, καθώς και από ασθένειες που προκαλούν σάπισμα στη ρίζα σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας. Για την αντιμετώπιση των ασθενειών με βιολογικό τρόπο, ψεκάζουμε το φύλλωμα του φυτού με σκευάσματα χαλκού και ποτίζουμε τη ρίζα του με διάλυμα θειικού χαλκού (γαλαζόπετρας).

7. Ποια είναι τα συχνότερα προβλήματα του αλεξανδρινού; Το αλεξανδρινό είναι σχετικά ευαίσθητο, ιδιαίτερα όταν το διατηρούμε σε εσωτερικό χώρο την περίοδο του χειμώνα. Έτσι μπορεί να παρατηρήσουμε πολλά προβλήματα όπως πτώση και στρίψιμο φύλλων, κιτρίνισμα των φύλλων και ξήρανση των φύλλων. Ας δούμε αναλυτικά πως αντιμετωπίζουμε τα πιο συνηθισμένα προβλήματα για να διατηρήσουμε το αλεξανδρινό μας λαμπερό και υγιές. – Γιατί καρουλιάζουν και πέφτουν τα φύλλα του αλεξανδρινού; Τα φύλλα του αλεξανδρινού καρουλιάζουν και πέφτουν όταν βρίσκονται σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, σε σκοτεινά σημεία μέσα στο σπίτι μας. Επίσης, τα φύλλα του αλεξανδρινού μπορεί να στρίψουν και να πέσουν όταν βρίσκονται εκτεθειμένα σε χαμηλές θερμοκρασίες ή σε πολύ υψηλές σε περίπτωση που βρίσκονται κοντά σε θερμαντικά σώματα ή όταν έχουμε ξηρό περιβάλλον στο σπίτι λόγω χρήσης αφυγραντήρα. – Γιατί κιτρινίζουν τα φύλλα του αλεξανδρινού; Τα φύλλα του αλεξανδρινού συχνά κιτρινίζουν όταν ποτίζουμε πολύ συχνά ή όταν δεν απομακρύνεται το νερό μετά το πότισμα. Επίσης, το κιτρίνισμα των φύλλων εμφανίζεται και όταν την γλάστρα του αλεξανδρινού την καλύπτουμε με κάποιο διακοσμητικό χαρτί ή ύφασμα και δεν φεύγει το νερό που περισσεύει. Το κιτρίνισμα στα φύλλα του αλεξανδρινού μπορεί να παρατηρηθεί και λόγω έλλειψης θρεπτικών στοιχείων, οπότε θα χρειαστεί να προσθέσουμε λίπασμα αζώτου ή λίπασμα σιδήρου για να τονώσουμε το φυτό. Γιατί κιτρινίζουν τα φύλλα στα φυτά και πώς το αντιμετωπίζουμε

8. Πότε και με ποιο τρόπο κλαδεύουμε το αλεξανδρινό; Κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα του αλεξανδρινού, είναι στις αρχές της άνοιξης, αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα. Σταδιακά, μετά τις γιορτές, τα κόκκινα φύλλα του αλεξανδρινού αρχίζουν να μαραίνονται και να πέφτουν. Σε αυτή τη φάση, κλαδεύουμε λοιπόν ελαφρά τις κορυφές του αλεξανδρινού για να αναπτυχθεί νέα βλάστηση. Παράλληλα, απομακρύνουμε ξερά και κιτρινισμένα φύλλα για να έχουμε καλύτερο αερισμό του φυλλώματος του αλεξανδρινού και να μην αναπτύσσονται ασθένειες. Για να δημιουργήσουμε πιο πυκνό και συμπαγές φύλλωμα στο αλεξανδρινό μας, πραγματοποιούμε ένα συμπληρωματικό κλάδεμα Μάιο, κόβοντας τις κορυφές των βλαστών του φυτού.

9. Με ποιους τρόπους γίνεται ο πολλαπλασιασμός του αλεξανδρινού; Αν και η τιμή του φυτού αλεξανδρινού δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή, μπορούμε εύκολα να δημιουργήσουμε τα δικά μας καινούρια φυτά αλεξανδρινού, για να στολίσουμε τη γιορτινή περίοδο. Αυτό γίνεται κυρίως με δύο τρόπους: α) φυτεύοντας σπόρο και β) κόβοντας κλαδάκια που ονομάζουμε μοσχεύματα. Ας δούμε αναλυτικά ποια βήματα ακολουθούμε σε κάθε περίπτωση για τον πολλαπλασιασμό του αλεξανδρινού για να φτιάξουμε καινούρια όμορφα φυτά. α) Πολλαπλασιασμός αλεξανδρινού με σπόρο Παίρνουμε τους σπόρους από το αλεξανδρινό όταν αρχίζουν και γίνονται καφέ στα τέλη του χειμώνα και τους αφήνουμε να στεγνώσουν στο χώμα. Στη συνέχεια, μέσα στην άνοιξη φυτεύουμε σε μικρές γλάστρες φυτωρίου 2-3 σπόρους σε κάθε γλαστράκι, σε βάθος 2-3 εκατοστών. Μετά από 1-2 εβδομάδες θα φυτρώσουν οι σπόροι και αφού μεγαλώσουν λίγο τα φυτά και φτάσουν σε ύψος περίπου 10 εκατοστων, κρατάμε το πιο δυνατό φυτό, αφαιρώντας τα υπόλοιπα. Μετά από 2-3 μήνες, το αλεξανδρινό μας θα έχει αναπτυχθεί αρκετά και μπορούμε να το μεταφυτέψουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα. β) Πολλαπλασιασμός αλεξανδρινού με μοσχεύματα Για τον πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα, την περίοδο του καλοκαιριού κόβουμε τμήματα βλαστού (μοσχεύματα) μήκους 15 εκατοστών από την κορυφή του φυτού. Aφού αφαιρέσουμε τα 2/3 των φύλλων από την βάση του μοσχεύματος, τα φυτεύουμε σε γλάστρες φυτωρίου με μίγμα φυτοχώματος γενικής χρήσης και άμμου σε αναλογία 2:1. Για να αυξήσουμε το ποσοστό επιτυχίας του πολλαπλασιασμού, είναι καλό να χρησιμοποιούμε ορμόνη ριζοβολίας στη βάση του μοσχεύματος. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε τα νέα φυτά αλεξανδρινού θα έχουν σχηματίσει πλούσιο ριζικό σύστημα μετά από περίοδο 7-8 εβδομάδων και θα μπορούμε να τα μεταφυτέψουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα

10. Κι ένα μυστικό για το αλεξανδρινό Αν και το γαλακτώδες υγρό που βγαίνει όταν κόβονται οι βλαστοί του αλεξανδρινού ή σχίζονται τα φύλλα του μπορεί να προκαλέσει μία ελαφριά φαγούρα στο δέρμα, το αλεξανδρινό δεν θεωρείται τοξικό και δηλητηριώδες φυτό για τον άνθρωπο και τα ζώα.