Ο διαχωρισμός της τεκτονικής πλάκας της Σομαλίας και της μεγαλύτερης τεκτονικής πλάκας της Νουβίας θα χωρίσει ουσιαστικά τη δεύτερη μεγαλύτερη ήπειρο του κόσμου στα δύο, ένα φαινόμενο που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, όταν η Νότια Αμερική και η Αφρική χωρίστηκαν σε διαφορετικές ηπείρους.
Οι πλάκες απομακρύνονται κάθε χρόνο μερικά χιλιοστά
Τα συμπεράσματα βασίζονται σε μια μελέτη του 2004 σχετικά με τον διαχωρισμό της τεκτονικής πλάκας της Σομαλίας και της μεγαλύτερης τεκτονικής πλάκας της Νουβίας. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Earth and Planetary Science Letters, διαπίστωσε ότι οι πλάκες χωρίζονται μερικά χιλιοστά το χρόνο.
Ένας νέος (και έκτος) ωκεανός βρίσκεται «στα πρόθυρα σχηματισμού» καθώς η Αφρική χωρίζεται στα δύο. Η μελέτη προειδοποιεί για γεωλογικές αλλαγές στη Γη λόγω της σύγκρουσης των τεκτονικών πλακών του πλανήτη. Η τεκτονική των πλακών παίζει βασικό ρόλο στο σχηματισμό της Γης, καθώς και στην εμφάνιση των ηπείρων και των ωκεανών μετά τη διάσπαση της Παγγαίας.
Περισσότερα από τα δύο τρίτα του πλανήτη γη αποτελούνται από νερό και είναι γενικά αποδεκτό ότι ο παγκόσμιος ωκεανός χωρίζεται σε πέντε: Ειρηνικός, Ατλαντικός και Ινδικός, ενώ στη συνέχεια προστέθηκαν οι δύο των πόλων της Γης, ο Αρκτικός και ο Ανταρκτικός Ωκεανός. Ωκεανοί που εμφανίστηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια και οι οποίοι φαίνεται ότι θα διαρκέσουν για πάντα μετά τη διαίρεση της ηπείρου Παγγαία. Ωστόσο, οι ειδικοί εξηγούν ότι διάφορα γεωλογικά γεγονότα που σχετίζονται με την τεκτονική των πλακών θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη δημιουργία του έκτου ωκεανού του κόσμου μας, σε συνδυασμό με τη διάσπαση της Αφρικής, η οποία φαίνεται να χωρίζεται στα δύο.
Οι τεκτονικές πλάκες συγκρούονται συνεχώς με φυσικό τρόπο. Αυτό οφείλεται στις κινήσεις που προκαλούνται από τις εσωτερικές γεωλογικές δυνάμεις της Γης. Για παράδειγμα, η θερμότητα από τον πυρήνα της Γης δημιουργεί συμβατικά ρεύματα στον μανδύα, τα οποία μετακινούν τις πλάκες προς διαφορετικές κατευθύνσεις και τις αναγκάζουν να απομακρυνθούν ή να συγκρουστούν μετωπικά. Αυτές οι κινήσεις και οι συγκρούσεις αποτελούν την κινητήρια δύναμη της τεκτονικής των πλακών και έχουν συνέπειες όπως ο σχηματισμός βουνών, η δημιουργία ωκεάνιων τάφρων και η δημιουργία σεισμών και ηφαιστειακής δραστηριότητας στις ζώνες καταβύθισης.
Προοδευτικός διαχωρισμός της Αφρικής
Η μεγάλη Ρηξιγενής Κοιλάδα, ένα εκτεταμένο γεωλογικό ρήγμα που διασχίζει την Ανατολική Αφρική από την Αιθιοπία έως τη Μοζαμβίκη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ένα ρήγμα μήκους 60 χιλιομέτρων σχηματίστηκε στην Αιθιοπία ως αποτέλεσμα ενός μεγάλου τεκτονικού γεγονότος. Τεράστια ρήγματα στην επιφάνεια της Γης έχουν επίσης παρατηρηθεί στην Κένυα και την Αιθιοπία, υποδεικνύοντας τον προοδευτικό διαχωρισμό της Αφρικής όπως την ξέρουμε.
Το ρήγμα προκλήθηκε από την απόκλιση της τεκτονικής πλάκας της Νουβίας, η οποία βρίσκεται στα δυτικά της αφρικανικής ηπείρου, και της τεκτονικής πλάκας της Σομαλίας, η οποία βρίσκεται στα ανατολικά. Σύμφωνα με διάφορες μελέτες, οι πλάκες διαχωρίζονται με ρυθμό μερικών χιλιοστών ανά έτος, λόγω της τεκτονικής δραστηριότητας στην περιοχή.
Η μεγάλη Ρηξιγενής Κοιλάδα είναι μια περιοχή όπου ο φλοιός της γης τεντώνεται, μια κατάσταση που ευνοεί τον σχηματισμό ρωγμών και συνεπώς τη βύθιση όγκων γης. Ταυτόχρονα, οι περιοχές αυτές είναι ιδιαίτερα ενεργές από γεωλογικής άποψης, με ηφαιστειακή δραστηριότητα όπως το όρος Νιραγκόνγκο ή το όρος Κιλιμάντζαρο, καθώς και συχνές σεισμικές δονήσεις που συμβαίνουν ως απόδειξη της τεκτονικής κίνησης.
Η διαδικασία αυτή θα δημιουργήσει έναν νέο ωκεανό και θα διαχωρίσει την περιοχή του Κέρας της Αφρικής από την υπόλοιπη ήπειρο, αφού η πλάκα της Σομαλίας θα διαχωριστεί πλήρως από τη σημερινή Αφρική και θα επιτρέψει την είσοδο νερού από τον Ινδικό Ωκεανό. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η διαδικασία αυτή θα συμβεί σε περίπου πέντε έως δέκα εκατομμύρια χρόνια.
Αυτό δεν είναι πρωτοφανές, καθώς κάτι παρόμοιο συνέβη όταν σχηματίστηκε η τάφρος των Μαριαννών. Αν και δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς συνέβη, οι ειδικοί λένε ότι η πλάκα του Ειρηνικού ωθήθηκε κάτω από την πλάκα των Φιλιππίνων σε μια διαδικασία καταβύθισης και αυτή η σύγκρουση δημιούργησε αυτή την υποθαλάσσια τάφρο, το βαθύτερο σημείο του φλοιού της Γης και σε βάθος μεγαλύτερο από 10.000 μέτρα κάτω από τη θάλασσα.
Δεν είναι επίσης η μόνη περίπτωση γεωλογικών αλλαγών που θα μπορούσαν να συμβούν στον κόσμο όπως τον ξέρουμε. Η Ινδία είναι κοντά στη δική της διάσπαση και θα μπορούσε να χωριστεί στα δύο, λόγω σύγκρουσης τεκτονικών πλακών, με την ινδική ηπειρωτική πλάκα και την ευρασιατική πλάκα να εμπλέκονται. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το φαινόμενο αυτό: ένας εξέχων σχηματισμός βουνών στο Θιβέτ, η αναδίπλωση της ινδικής πλάκας ή η ρήξη ή η «αποκόλληση» της πλάκας, η οποία θα οδηγούσε στην εμφάνιση μιας νέας μικρής ηπείρου στη Γη. Αλλά εκατομμύρια χρόνια από τώρα, σύμφωνα με τους ειδικούς.
