Εκδόθηκε το 1983 από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία και περιείχε ταξινομημένους πενταψήφιους αριθμούς. Ο κατάλογος των ταχυδρομικών κωδίκων περιλαμβάνει την ταξινόμηση που αντικατέστησε τους μέχρι τότε τριψήφιους ταχυδρομικούς τομείς που αποτελούσαν το παλαιότερο σύστημα ταξινόμησης της αλληλογραφίας.
Σαράντα χρόνια αργότερα τόσο τα ΕΛΤΑ όσο και το σύνολο των εταιρειών ταχυμεταφορών βασίζονται στον κατάλογο του 1983 που αποτελεί τη «βίβλο» του ταχυδρόμου και του κούριερ.
Οταν καταρτίστηκαν οι ταχυδρομικοί κώδικες από τα ΕΛΤΑ, εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των Ελληνικών Ταχυδρομείων, καθώς ακολουθούν μια λογική επιχειρησιακού χαρακτήρα.
Η ανάγκη για ταχεία ταξινόμηση του μεγάλου όγκου αλληλογραφίας και άμεση διανομή του οδήγησε στη δημιουργία των παραπάνω κωδίκων που φυσικά δεν αποτελούν ελληνική εφεύρεση.
Kαταρτίστηκε ένα σύστημα ταξινόμησης της αλληλογραφίας ανά ταχυδρομικές περιοχές με βάση έναν πενταψήφιο κωδικό, ο οποίος προσδιορίζει επιπλέον τις ζώνες διανομής και τα ταχυδρομικά γραφεία που τελικά θα παραλάβουν την αλληλογραφία. Πρακτικά το υφιστάμενο σύστημα δημιουργήθηκε με γνώμονα την αντιστοίχιση του κάθε κώδικα με ένα ταχυδρομικό κατάστημα.
Οι ταχυδρομικοί κώδικες είναι χωρισμένοι σήμερα σε πόλεις Α΄ ζώνης (αφορά πόλεις με περισσότερους από έναν ταχυδρομικούς κώδικες), πόλεις Β΄ ζώνης (πόλεις που εξυπηρετούνται με έναν ταχυδρομικό κώδικα) και εταιρικούς ταχυδρομικούς κώδικες (αφορά εταιρείες που έχουν ταχυδρομικό κώδικα).
Οι ταχυδρομικές περιοχές της Ελλάδος, όπως αυτές καθορίζονται από τα δύο πρώτα ψηφία του ταχυδρομικού κωδικού είναι η βάση πάνω στην οποία στηρίζονται η ταξινόμηση και η διαβίβαση όλων των ταχυδρομικών αντικειμένων.
Τα δύο πρώτα ψηφία του ταχυδρομικού κώδικα αφορούν την ταχυδρομική περιοχή στην οποία ανήκει η διεύθυνση.
Με τα χρόνια, όμως, τα δεδομένα άλλαξαν, καταστήματα έκλεισαν, άλλα άνοιξαν, περιοχές επεκτάθηκαν ή δημιουργήθηκαν, ενώ άλλες ερήμωσαν.
Το γεγονός και μόνο ότι οι ταχυδρομικοί κώδικες δημιουργήθηκαν για την εσωτερική οργάνωση των ΕΛΤΑ επιβεβαιώνει τον απαρχαιωμένο χαρακτήρα τους.
Και αυτό γιατί σαράντα χρόνια μετά η ταχυδρομική αγορά δεν ακούει μόνο στο όνομα ΕΛΤΑ, αλλά περιλαμβάνει και άλλες εταιρείες καθώς επίσης και άλλες υπηρεσίες όπως οι ταχυμεταφορές.
Η άνθηση μάλιστα του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει δώσει ώθηση στην ταχυδρομική αγορά δεμάτων που γεμίζει το χαμένο έδαφος του επιστολικού ταχυδρομείου.
Το περασμένο καλοκαίρι (Ιούλιος 2019) ελήφθη η απόφαση για τη συνολική αναμόρφωση των ταχυδρομικών κωδίκων, με κύριο στόχο τον εκσυγχρονισμό του συστήματος επιδόσεων το οποίο δεν μπορεί να βασίζεται στην εσωτερική οργάνωση μιας μόνο επιχείρησης.
Ακριβέστερη τιμολόγηση
Η αναμόρφωση θα δώσει τη δυνατότητα ακριβέστερης τιμολόγησης των υπηρεσιών ταχυμεταφορών.
Σήμερα συναντάται συχνά το φαινόμενο ένας κώδικας να αντιστοιχεί σε πολύ μεγάλες «εκτάσεις», οι οποίες όμως έχουν σημαντικό αριθμό κτιρίων.
Ετσι δεν μπορεί να γνωρίζει η εταιρεία με βάση τον ταχυδρομικό κώδικα πόσα χιλιόμετρα πρέπει να διανύσει μια επιστολή ή ένα δέμα προκειμένου να φτάσει στον προορισμό της, παρά μόνο κατ’ εκτίμηση. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται έντονα στις αγροτικές περιοχές.
Αποτέλεσμα είναι οι εταιρείες ταχυμεταφορών να μην μπορούν να τιμολογήσουν με απόλυτη βεβαιότητα το κάθε ταχυδρομικό αντικείμενο. Η αναμόρφωση του συστήματος αναμένεται ότι θα δίνει τη δυνατότητα πιο διαφανούς τιμολόγησης μέσω της κωδικοποίησης των περιοχών σύμφωνα με τα υφιστάμενα δεδομένα.
Η μελέτη για την αναμόρφωση του συστήματος έχει ήδη ανατεθεί και τα έως τώρα συμπεράσματα κάνουν λόγο για τέσσερα πιθανά σενάρια. Πληροφορίες αναφέρουν ότι τα σενάρια θα τεθούν εντός του έτους σε δημόσια διαβούλευση, με στόχο οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν παρατηρήσεις και προτάσεις.
Μεταξύ αυτών, εξετάζεται η αύξηση των ψηφίων του νέου συστήματος κωδίκων, ενώ ισχυρό είναι και το ενδεχόμενο προσθήκης δύο αρχικών γραμμάτων, στα βρετανικά πρότυπα. Σε αυτή την περίπτωση πριν από το 5ψήφιο νούμερο θα αναγράφονται τα αρχικά των πόλεων για παράδειγμα.
Βασικός στόχος όλων των σεναρίων είναι να περιοριστεί το εύρος που καλύπτει ο κάθε κώδικας ώστε να μπορεί να αντιπροσωπεύει με μεγαλύτερη ακρίβεια το σημείο επίδοσης της αλληλογραφίας.
Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης θα αποτελέσουν τη βάση προκήρυξης διαγωνισμού για τη δημιουργία ενός πληροφοριακού συστήματος που θα χρηματοδοτηθεί με πόρους του ΕΣΠΑ. Στόχος είναι εντός της επόμενης διετίας το νέο σύστημα να βρίσκεται στην υπηρεσία της ταχυδρομικής αγοράς.
