Αλλάζουν όλα: Έτσι θα είναι τα να νέα σούπερ μάρκετ των μεγάλων αλυσίδων στην Ελλάδα

Εδώ και περίπου ένα χρόνο υπάρχει μια τεράστια αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά των ανθρώπων από 35 και κάτω που πάνε στο σούπερ μάρκετ. Για την ακρίβεια δεν είναι τεράστια η αλλαγή τους, αλλά είναι μεγαλύτερο το ποσοστό συμμετοχής τους στον τζίρο.

Κι όσο οι παλιότερες γενιές αποχωρούν και αντικαθιστώνται από τις επερχόμενες, τόσο πιο πολύ θα ομογενοποιείται το καταναλωτικό κοινό σε πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις του.

Καλώς ή κακώς, ζούμε σε μια εποχή που υπάρχουν διαφορετικές διατροφικές συνήθειες, αλλά και ανάγκες από τον περιβάλλον. Παλιότερα δεν ήταν τόσο διαδεδομένη η επιστήμη της διατροφολογίας, ούτε ο άνθρωπος αναζητούσε να δώσει λίγη σε διάφορα οργανικά προβλήματα που προέρχονται από τη διατροφή του. Ζούμε στη δεκαετία που μάθαμε τι είναι η γλουτένη, που υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση σε προϊόντα χωρίς ζάχαρη ή με χαμηλά λιπαρά και ήταν παράδοξο που η αγορά συνέχιζε να κινείται με τρόπο που δεν ανταποκρινόταν.

Προϊόντα σαφώς και υπήρχα και αναδύονταν. Όμως δεν υπήρχε η συγκέντρωση τους και η παροχή ευκαιρίας στον καταναλωτή για να διευκολυνθεί στην αναζήτησή του. Φτάσαμε λοιπόν στο τέρμα του 2019 ώστε ο κλάδος των σούπερ μάρκετ να διαβάσει τις απαιτήσεις των νέων ανθρώπων που αποτελούν σταδιακά τη βάση των καταναλωτών και να υπακούσει σε αυτά που ζητούν.

Τα περισσότερα επικεντρώνονται γύρω από τις περιβαλλοντικές ανάγκες. Προϊόντα με λιγότερο πλαστικό, προϊόντα με συστατικά που φέρουν τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση στο περιβάλλον ή και καθόλου, βιολογικά προϊόντα, προϊόντα χωρίς πλαστικό περιτύλιγμα κτλ.

Όλα αυτά υπήρχαν σε μειοψηφία στα σούπερ μάρκετ και ήταν διασκορπισμένα. Πλέον, οι μεγάλες αλυσίδες αποφάσισαν να αλλάξουν τη δομή των καταστημάτων και να δημιουργήσουν διαδρόμους, να ομαδοποιήσουν δηλαδή όλα τα προϊόντα αυτής της μορφής και να τα τοποθετήσουν σε περίοπτη θέση.

Πάνω σε αυτό το στρατηγικό πλάνο τα μεγάλα brands του χώρου έχουν δεσμευτεί για μείωση της σπατάλης των τροφίμων κατά 50% έως το 2025 με αύξηση των δωρεών τροφίμων, 50% μείωση του πλαστικού έως το 2025, κατάργηση των πλαστικών μιάς χρήσης που πωλούνται στα καταστήματα εντός του 2020 καθώς και μείωση του βάρους των πλαστικών.

Σε εποχές που οι νέοι αναζητούν έστω και τις πολύ μικρές συνήθειες για να τις αλλάξουν, αυτή  η κίνηση έχει και οικονομικό όφελος μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, αλλά και ένα ηθικό αντίκτυπο.

Ένα από τα προαπαιτούμενα του νέου καταναλωτή είναι και η ποιότητα των προϊόντων. Δεν τον νοιάζει δηλαδή να πληρώσει μια Χ τιμή που φαινομενικά είναι “αλμυρή”, αν το προϊόν έχει εγγυημένα μια υψηλή ποιότητα. Αυτό προκύπτει από έρευνα του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ),

Παράλληλα, το έτερο παράλογο που δεν είχαν ως σήμερα τα σούπερ μάρκετ αφορά στον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας τους και στην επαφή τους με τον καταναλωτή. Ο πελάτης δεν είναι ένα άμορφο πρόσωπο. Πρέπει το σούπερ μάρκετ να μπορεί να ικανοποιεί τις ανάγκες του καθενός ξεχωριστά.

Πολλά απ΄αυτά λοιπόν έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή τα δικά τους applications που δεν αφορούν μόνο εξατομικευμένες προσφορές και τη δημιουργία προφίλ του πελάτη, αλλά και τη σειρά προτεραιότητας και τη δυνατότητα e-commerce, της ηλεκτρονικής αγοράς των προϊόντων με λίγα λόγια, είτε για delivery στο σπίτι είτε για παραλαβή στο ταμείο. Αυτό είναι κάτι που υπάρχει, όχι όμως σε εκτεταμένο βαθμό και το καταναλωτικό κοινό δεν έχει μπει σε μια διαδικασία να το χρησιμοποιήσει.

Ως προς το εξατομικευμένο προφίλ του πελάτη, αυτό θα επηρεάσει την λειτουργία των προσφορών. Δεν θα μιλάμε για μαζικές προσφορές που μπορεί να αφορούν κάποιους και άλλους όχι. Ο καθένας θα απολαμβάνει τις προσφορές που τον αφορούν, εκμεταλλευόμενος και τους πόντους που θα έχει μαζέψει, αλλά και την σχέση που έχει αναπτύξει με το σούπερ μάρκετ που επισκέπτεται. Ακούγεται σαν μια απαιτητική σχέση, σαν μια δέσμευση, όμως αυτό είναι το παρόν και το προσεχές μέλλον και το εργαλειακό μέσο για την επιβίωση και ανάπτυξη των σούπερ μάρκετ.

Από το 2020 θα αρχίσουν να εισάγονται αυτά τα νέα δεδομένα στην λειτουργία των καταστημάτων και ως το τέλος του 2020 προβλέπεται να έχουμε μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Ένα σούπερ μάρκετ, όχι του μέλλοντος, αλλά του παρόντος που ρέει διαρκώς και απαιτεί διαρκή αναπροσαρμογή.

Μια ακόμα σημαντική μεταρρύθμιση στην οποία ποντάρουν πολλά οι υπεύθυνοι των αλυσίδων, είναι η παροχή δωρεάν wifi μέσα στα καταστήματα, κάτι που έχει σαφή στόχο την μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής μέσα στον χώρο.

Κατόπιν όλων αυτών, μπορούμε να πούμε πως σιγά σιγά γίνεται μια γενναία προσαρμογή στο κομμάτι του retail που αναμφίβολα δημιουργεί και μια θετική εικόνα, όπως πιστοποιείται από τα στοιχεία που έχουν στα χέρια τους επιχειρηματίες του χώρου. «Ο καταναλωτής είναι διατεθειμένος να επιβραβεύσει μια εταιρεία που εφαρμόζει στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης τόσο σε επίπεδο λειτουργίας όσο και σε επίπεδο υπευθυνότητας προϊόντων, εφόσον το καλάθι δεν ξεπερνά τα επιτρεπτά όρια» αναφέρει ο πρόεδρος της Lidl Ελλάς, Ιάκωβος Ανδρεανίδης.

Γενικώς, οι αλυσίδες παραδειγματίζονται από τις μεγάλες αλυσίδες του εξωτερικού, όπως την TESCO, που αποτελεί ένα από τα πρότυπα στον τομέα των υπεραγορών και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και το πλάνο της κατάργησης των ταμείων ή της συνύπαρξής τους με ειδικά μηχανήματα όπου ο καταναλωτής θα σκανάρει το προϊόν μόνος του και θα κάνει άμεσα την πληρωμή στο ταμείο χωρίς μεγάλη αναμονή.

Είναι κι αυτό ένα μέτρο που είχε εφαρμοστεί σε πολύ περιορισμένο βαθμό από την ΑΒ προς τους κατόχους της ΑΒ Plus, αλλά σε ένα καταναλωτικό κοινό που δεν είναι εξοικειωμένο με αυτή τη χρήση. Τα ΑΒ Βασιλόπουλος έχουν ακόμα δύο πρωτοποριακές κινήσεις που άπτονται των δεδομένων της σύγχρονης εποχής, όπου ο καταναλωτής δεν ψάχνει υλικά για να μαγειρέψει κυρίως, αλλά έτοιμες επιλογές, γι΄αυτό θα αυξηθούν οι επιλογές ποιότητας σε έτοιμα φαγητά.

Την ίδια στιγμή η εμπειρία της παρουσίας μέσα στο κατάστημα θα αλλάξει. Εκτός από τους υπαλλήλλους που απλώς τοποθετούν τα προϊόντα στα ράφια και εξυπηρετούν σε πολύ μικρό εύρος αποριών, θα αυξηθούν τα σημεία όπου θα βρίσκει κανείς εξεικευμένους πωλητές, όπως στα τυριά και τα αλλαντικά, των οποίων η ποικιλία θα τονωθεί και θα πλαισιωθεί από έναν γνώστη του αντικειμένου.

Όλα τα παραπάνω έρχονται ως αποτέλεσμα μιας περιόδου ενός έτους κατά την οποία η αγορά έχει ανακάμψει και κατόπιν δεσμεύσεων της κυβέρνησης προς τους επιχειρηματίες των σούπερ μάρκετ, τα στοιχεία δείχνουν μια αύξηση του τζίρου αρχής γενομένης από αυτές τις γιορτές, με το ΑΕΠ να αυξάνεται μεταξύ του 2 και 3%. Κι αυτές οι θετικές εξελίξεις δεν αφορούν μόνο στην ντόπια επιχειρηματικότητα, αλλά και τους λιανέμπορους που συνεργάζονται με τα σούπερ μάρκετ. Λιανέμπορους όχι μόνο ντόπιους, αλλά και από το εξωτερικό.

Σε ανθρώπους που έχουν ζήσει για λίγο στο εξωτερικό, τα παραπάνω φαντάζουν συνηθισμένα. Στην Ελλάδα καθυστέρησαν δικαιολογημένα να συμβούν, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ.