Αλλάζουν όλα στο επίδομα θέρμανσης – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τη ριζική αναθεώρηση του τρόπου υπολογισμού του επιδόματος θέρμανσης ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Οικονομικών.

Τα ποσά του επιδόματος θα υπολογίζονται πλέον με βάση τις πραγματικές ανάγκες θέρμανσης κάθε νοικοκυριού, καθώς θα λαμβάνονται υπόψη οι κλιματολογικές συνθήκες κάθε περιοχής με διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στα όρια των ίδιων Δήμων, Δημοτικών Ενοτήτων και Τοπικών Κοινοτήτων.

Το σύστημα των τεσσάρων γεωγραφικών-κλιματικών ζωνών με βάση το οποίο υπολογιζόταν μέχρι πέρυσι το επίδομα θέρμανσης καταργείται και αντικαθίσταται από ένα άλλο επιστημονικά τεκμηριωμένο σύστημα προσδιορισμού των αναγκών θέρμανσης των περιοχών της χώρας μας.

Κλειδί του νέου αυτού συστήματος είναι η νεότευκτη λέξη «βαθμοημέρα»! Ως «βαθμοημέρα» ορίζεται η κατανάλωση καυσίμου που χρειάζεται ένα νοικοκυριό για να διατηρήσει την θερμοκρασία του σπιτιού του στο επίπεδο της μέσης αποδεκτής θερμοκρασίας των 15,5 βαθμών Κελσίου. Αν μια ημέρα του χειμώνα η θερμοκρασία σε ένα σπίτι είναι στους 5 βαθμούς Κελσίου τότε το νοικοκυριό αυτό χρειάζεται 10,5 βαθμοημέρες για να φέρει το σπίτι του στη μέση θερμοκρασία που λαμβάνεται ως βάση.

Το νέο σύστημα βασίζεται σε μελέτη που εκπόνησε η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία για λογαριασμό του υπουργείου Οικονομικών πριν ξεκινήσει η κρίση του κορονοϊού. Η Ε.Μ.Υ. εντόπισε τις πραγματικές ανάγκες θέρμανσης σε 13.549 σημεία όλης της χώρας με βάση τις «θερμοημέρες». Με βάση αυτή τη μέθοδο, δημιουργείται για κάθε ένα από τα 13.549 σημεία της χώρας μια κλίμακα με τιμές «θερμοημερών». Σε κάθε σκαλί αυτή της κλίμακας αντιστοιχεί ένας συντελεστής «θερμοημερών». Η κλίμακα των συντελεστών αυτών ξεκινά ουσιαστικά από 0,1 και φθάνει μέχρι το 1.

Ο δικαιούχος του επιδόματος θέρμανσης θα μπορεί να μάθει ποιο είναι το ύψος του επιδόματος που δικαιούται πολλαπλασιάζοντας τον συντελεστή αυτόν με το μέγιστο ποσό του επιδόματος θέρμανσης.

Με τον τρόπο αυτό στην Κρήτη η οποία έως σήμερα που λάμβανε το χαμηλότερο επίδομα θέρμανσης το επίδομα μπορεί να διαφοροποιείται από τις πόλεις και τα χωριά κοντά στη θάλασσα σε αυτά που βρίσκονται σε πιο ορεινές περιοχές.

Το ανώτατο όριο

Οπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης – ο οποίος ανέλαβε τη σχετική πρωτοβουλία σε συνεργασία με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία και παρουσίασε το νέο σύστημα μαζί με τον μετεωρολόγο υποδιοικητή της Ε.Μ.Υ. κ. Μανώλη Ανανδρανιστάκη – «τα χρήματα του επιδόματος θέρμανσης θα δίνονται με πολύ μεγαλύτερη δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα, αφού το επίδομα θα βασίζεται στις ώρες θέρμανσης που, κατά μέσο όρο, πραγματικά χρειάζεται σε ετήσια βάση κάθε νοικοκυριό, και θα είναι διαφορετικό ανάλογα με τις ειδικές μετεωρολογικές και κλιματικές συνθήκες που υπάρχουν σε κάθε χωριό και γειτονιά, αφού έχουμε πλέον τις διαφορετικές ανάγκες θέρμανσης σε κάθε – κυριολεκτικά – σημείο της χώρας».

Ο κ. Σκυλακάκης τόνισε επιπλέον ότι το περυσινό ανώτατο όριο του επιδόματος που ήταν τα 350 ευρώ θα αυξηθεί έως και 70% φτάνοντας κοντά στα 600 ευρώ. Πρόσθεσε δε ότι ενδέχεται και το συνολικό κονδύλι που θα διατεθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης να αυξηθεί από τα 84 εκατ. ευρώ κοντά στα 94 εκατ. ευρώ.

Από την άλλη πλευρά, το ελάχιστο ποσό του επιδόματος θα παραμείνει στα 80 ευρώ για τον άγαμο χωρίς παιδιά δικαιούχο και θα προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε εξαρτώμενο τέκνο του δικαιούχου.

Ο κ. Σκυλακάκης διευκρίνισε, επίσης, ότι τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης παραμένουν τα ίδια με πέρυσι.

Αυτό σημαίνει ότι δικαιούχοι είσπραξης του επιδόματος θέρμανσης θα είναι και αυτή τη χειμερινή περίοδο:

α) Αγαμοι φορολογούμενοι ή έγγαμοι σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει οι οποίοι κατά το προηγούμενο έτος είχαν ετήσιο συνολικό εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ και κατείχαν την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους αστική ακίνητη περιουσία (κτίσματα και εντός σχεδίου πόλεως οικόπεδα) συνολικής αντικειμενικής αξίας μέχρι 130.000 ευρώ.

β) Εγγαμοι και συνάψαντες σύμφωνα συμβίωσης φορολογούμενοι οι οποίοι το προηγούμενο έτος είχαν ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ και την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους κατείχαν αστική ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας μέχρι 250.000 ευρώ. Το εισοδηματικό όριο των 20.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 2.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.

γ) Μονογονεϊκές οικογένειες οι οποίες κατά το προηγούμενο έτος είχαν ετήσιο συνολικό εισόδημα μέχρι 22.000 ευρώ και την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους κατείχαν αστική ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας μέχρι 250.000 ευρώ. Το εισοδηματικό όριο των 22.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 2.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο μετά το πρώτο.

Εξαίρεση από το δικαίωμα είσπραξης του επιδόματος θα ισχύει για όσους πληρούν τα παραπάνω βασικά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, αλλά ταυτόχρονα:

α) κατείχαν το 2019 αυτοκίνητα άνω των 1.928 κυβικών εκατοστών, σκάφη άνω των 5 μέτρων και αεροσκάφη,

β) είναι κατά τη διάρκεια του 2020 «φιλοξενούμενοι»

γ) διέθεταν το 2019 Ι.Χ. αυτοκίνητα περισσότερα των δύο ή ποσοστά συνιδιοκτησίας επί Ι.Χ. αυτοκινήτων, τα οποία (ποσοστά) αθροιζόμενα αντιστοιχούν σε περισσότερα των δύο αυτοκίνητα.

Ο καθορισμός των λεπτομερειών του νέου τρόπου υπολογισμού θα γίνει με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί έως το τέλος Νοεμβρίου.

Πώς προσδιορίζονται οι ανάγκες θέρμανσης κάθε περιοχής

Η νέα μεθοδολογία εκτίμησης των αναγκών θέρμανσης, την οποία εφάρμοσε η ΕΜΥ, στηρίζεται στη χρήση των βαθμοημερών (Heating Degree-days). Σύμφωνα με τα πρότυπα, ένα κτίριο χρειάζεται θέρμανση όταν η μέση θερμοκρασία είναι κάτω από τη θερμοκρασία βάσης, που ορίζεται στους 15,5˚C. Για κάθε βαθμό μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας κάτω των 15,5˚C έχουμε μία βαθμοημέρα. Επομένως, αν η μέση θερμοκρασία μίας περιοχής είναι 10˚C, χρειάζονται 5,5 βαθμοημέρες θέρμανσης.

Χρησιμοποιώντας τις μετρήσεις θερμοκρασίας αέρα για 60 μετεωρολογικούς σταθμούς της ΕΜΥ σε χρονικό διάστημα 30 ετών, υπολογίστηκε ο μέσος αριθμός βαθμοημερών ανά έτος και στη συνέχεια, με ψηφιακό μοντέλο εδάφους, μελετήθηκε η συσχέτιση των βαθμοημερών με σειρά γεωφυσικών παραμέτρων (π.χ. γεωγραφικό πλάτος, υψόμετρο, ακτινοβολία, προσανατολισμό, κλίση του εδάφους, απόσταση από τη θάλασσα). Η συσχέτιση ήταν ικανοποιητικά υψηλή (>90%), επιτρέποντας έτσι την εκτίμηση των αναγκών θέρμανσης ανά περιοχή.

Στη συγκεκριμένη ανάλυση η ελληνική επικράτεια χωρίστηκε σε 200.000 τετράγωνα 750 μ. x 750 μ., στα οποία εκτιμήθηκαν οι βαθμοημέρες θέρμανσης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μεθοδολογίας αυτής, στις νότιες παραθαλάσσιες περιοχές οι βαθμοημέρες ξεκινούν από περίπου 210 ετησίως, στις βόρειες ορεινές περιοχές φτάνουν τις 2.600 για υψόμετρο 1.500 μ. και ξεπερνούν τις 3.000 για πολύ ορεινές περιοχές.

Με βάση τα στοιχεία αυτά, το επίδομα θέρμανσης θα είναι διαφορετικό σε κάθε πόλη, χωριό και οικισμό (θα υπάρχουν, δηλαδή, διαφορετικοί συντελεστές με βάση τις «βαθμοημέρες», με συντελεστές που θα είναι τελείως διαφορετικοί ακόμα και μέσα στον ίδιο δήμο. Παράδειγμα: στην Κάρπαθο, σε οικισμό στη θάλασσα είναι 257 και στο βουνό 1.401, ενώ στην Πιερία υπάρχει στον ίδιο δήμο οικισμός με 1.220 βαθμοημέρες και οικισμός με 3.873 βαθμοημέρες).

Το ελάχιστο επίδομα, ανεξαρτήτως βαθμοημερών, θα παραμείνει το ίδιο, ενώ το μέγιστο θα προσαρμόζεται αναλογικά, ξεπερνώντας στους ορεινούς οικισμούς με μεγάλες θερμαντικές ανάγκες κατά πολύ το παλαιό μέγιστο επίδομα.

Η μελέτη της ΕΜ. έγινε χωρίς καμία επιβάρυνση του Δημοσίου και θα αξιοποιηθεί και από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο επόμενο πρόγραμμα «Εξοικονομώ», καθώς και για πολεοδομικούς σκοπούς.

Επιδότηση και για φυσικό αέριο, υγραέριο και καυσόξυλα

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών επιβεβαίωσε, εξάλλου, ότι για φέτος, εκτός του πετρελαίου, θα επιδοτηθούν και οι δαπάνες για φυσικό αέριο και υγραέριο που θα αγοράζονται για τις ανάγκες θέρμανσης. Δεν θα υπάρξει όμως επιδότηση για το ηλεκτρικό ρεύμα σε όσα νοικοκυριά χρησιμοποιούν ηλεκτρικά θερμαντικά σώματα για να ζεστάνουν το χώρο τους, καθώς, όπως είπε, οι πολίτες αυτοί μπορούν να ενταχθούν στο κοινωνικό τιμολόγιο!

Σε ό,τι αφορά τα καυσόξυλα, ο κ. Σκυλακάκης διευκρίνισε ότι δεν θα επιδοτηθεί η κατανάλωσή τους στα μεγάλα αστικά κέντρα για περιβαλλοντικούς λόγους, αλλά θα επιδοτηθεί η χρήση ξύλων και προϊόντων ξύλου (π.χ. pellet) σε ορεινούς δήμους και περιοχές με λιγότερους από 2.500 κατοίκους .

Το επίδομα θα δοθεί και φέτος προκαταβολικά μέσα στον Δεκέμβριο και υπό την προϋπόθεση ότι ο δικαιούχος προμηθεύτηκε ποσότητα καυσίμου ή άλλου μέσου για θέρμανση αξίας διπλάσιας του επιδόματος που δικαιούται. Για την απόδειξη του γεγονότος αυτού θα πρέπει και πάλι να υποβάλλονται ηλεκτρονικά τα τιμολόγια αγοράς του καυσίμου.

Ειδικότερα, για να δικαιούνται επίδομα θέρμανσης όσοι χρησιμοποιούν εναλλακτικά καύσιμα (φυσικό αέριο, υγραέριο και ξύλο και πέλετ στους μικρούς ορεινούς οικισμούς), θα πρέπει να προσκομίσουν αριθμούς τιμολογίων και ΑΦΜ προμηθευτή για αξία τουλάχιστον διπλάσια του επιδόματος. Τα τιμολόγια θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί ηλεκτρονικά (περιλαμβάνεται εδώ και η τραπεζική κατάθεση και ο αγροτικός ταχυδρόμος, για να διευκολύνονται και οι κάτοικοι των μικρών χωριών). Η περίπτωση του φυσικού αερίου που γίνεται με λογαριασμούς θα αντιμετωπιστεί διαφορετικά.

Εν όψει της διεύρυνσης των επιδοτούμενων καυσίμων και συμπερίληψης και άλλων μέσων θέρμανσης, η ΑΑΔΕ θα προσαρμόσει την ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή των αιτήσεων των δικαιούχων ώστε να δέχεται και τιμολόγια για την αγορά καυσοξύλων αλλά και τους λογαριασμούς για φυσικό αέριο.