Την ιστορική σημασία της συμφωνίας για την ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας αναλύει ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Άγγελος Συρίγος:
Η υπογραφή της συμφωνίας οριοθετήσεως ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας είναι μία σημαντική σελίδα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η Ελλάδα είναι πλέον το 133ο κράτος στον κόσμο που διαθέτει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Αυτό τερματίζει μια πολυετή αποχή της Ελλάδας από άσκηση δικαιωμάτων που της εκχωρεί το δίκαιο της θάλασσας. Σε πολλές περιπτώσεις η κήρυξη ΑΟΖ δεν προηγείται μίας συμφωνίας οριοθετήσεως αλλά προκύπτει εξ αντικειμένου (π.χ. Ισραήλ κατά τη συμφωνία οριοθετήσεως με την Κύπρο το 2010)
Η συμφωνία ακολουθεί το θαλάσσιο όριο για την υφαλοκρηπίδα που είχε χαραχθεί μεταξύ Ελλάδος-Ιταλίας το 1977 (βλ. νόμο 768/1978, Περί κυρώσεως της εν Αθήναις την 24ην Μαΐου 1977 υπογραφείσης Συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιταλικής Δημοκρατίας “περί της οριοθετήσεως των ζωνών της υφαλοκρηπίδας των ανηκουσών εις έκαστον των δύο κρατών”, ΦΕΚ Α’ 101, 21 Ιουνίου 1978).
Ακούστηκε ότι κακώς υιοθετήσαμε το ίδιο όριο με αυτό της υφαλοκρηπίδας του 1977 κι έπρεπε να είχαμε διαπραγματευθεί ένα καλύτερο όριο για την ΑΟΖ. Επισημαίνεται ότι στη διεθνή πρακτική ο κανόνας είναι πως το όριο της ΑΟΖ ακολουθεί προϋπάρχον όριο υφαλοκρηπίδας. Αλλιώς θα αντιμετωπίζαμε μία σχιζοειδή κατάσταση η ΑΟΖ που περιλαμβάνει υφαλοκρηπίδα και θαλάσσια ύδατα να έχει διαφορετικό όριο από την υφαλοκρηπίδα!
Η συμφωνία ακολουθεί τη μέση γραμμή/γραμμή ίσης αποστάσεως. Αυτή είναι και η πάγια ελληνική θέση εδώ και πέντε δεκαετίες. Αντιθέτως η Τουρκία επικαλείται την αόριστη αρχή της ευθυδικίας. Είναι όμως ενδιαφέρον ότι ακόμη και στο μνημόνιο οριοθετήσεως Τουρκίας-Λιβύης τελικώς επέλεξε τη μέση γραμμή. Επομένως η συγκεκριμένη οριοθέτηση Ελλάδας-Ιταλίας προτείνει ως πρότυπο τη συγκεκριμένη μέθοδο οριοθετήσεως.
Η χάραξη της μέσης γραμμής μεταξύ των δύο χωρών είναι απλουστευμένη. Το όριο είναι ήδη επηρεασμένο ελαφρώς λόγω της χρήσεως ευθειών γραμμών βάσεως από την Ιταλία. Κάποια μικρή απώλεια ελληνικής περιοχής στα νησιά Στροφάδες, Οθωνοί και Μακράκι αναπληρώθηκε από την απόδοση περίπου αντίστοιχης περιοχής σε άλλο σημείο της οριοθετήσεως.
Η συμφωνία περνά μηνύματα και στην Τουρκία αλλά και στην Αλβανία με την οποία εκκρεμεί η εφαρμογή μας υπογεγραμμένης συμφωνίας με τη χώρα μας.
Το σημείο 1 της οριοθετήσεως είναι λίγο χαμηλότερα από το τριεθνές όριο Ελλάδας-Ιταλίας-Αλβανίας.
Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι ακόμη γνωστές οι λεπτομέρειες ως προς κάποια αλιευτικά δικαιώματα που δόθηκαν στην Ιταλία και εκτείνονται σε περιοχή της ελληνικής ΑΟΖ δίπλα στα 6 μιλίων χωρικά ύδατα. Σήμερα πάντως οι Ιταλοί ψαρεύουν ανεξέλεγκτα όπου θέλουν στο Αιγαίο πέραν των 6 μιλίων.
Από όσες πληροφορίες έχουν κυκλοφορήσει, είναι σημαντικό ότι η Ιταλία εμμέσως πλην σαφώς στηρίζει το δικαίωμα της Ελλάδος να επεκτείνει είτε τα χωρικά της ύδατα είτε την αλιευτική της ζώνη στα 12 μίλια.
Εν κατακλείδι η οριοθέτηση ΑΟΖ Ιταλίας-Ελλάδας είναι ένα εξαιρετικό πρώτο βήμα. Δεν περιλαμβάνει περιοχές του τουρκο-λιβυκού μνημονίου. Αυτές θα περιληφθούν εάν κατορθώσουμε και υπογράψουμε συμφωνία οριοθετήσεως ΑΟΖ και με την Αίγυπτο. Η προσπάθεια όμως έχει πολλές πρακτικές δυσκολίες.
