Ονομάζομαι Ανδρέας Σκαραμαγκάς και είμαι δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, με έδρα τον Πειραιά. Κατά την φονική πυρκαγιά στο Μάτι στις 23 Ιουλίου 2018, θρήνησα την απώλεια δύο πολύ αγαπημένων συγγενών μου, του θείου μου και της σύζύγου του, οι οποίοι έχασαν την ζωή τους προστιθέμενοι στην εκατόμβη των θυμάτων εκείνης της μοιραίας ημέρας.
Έχοντας αυξημένο ενδιαφέρον για την δικαστική πορεία αυτής της υπόθεσης τόσο λόγω της συγγενικής μου σχέσης με τα θύματα όσο και λόγω της επαγγελματικής μου ιδιότητας, παρακολουθούσα με ιδιαίτερη αγωνία τους τελευταίους επτά μήνες τις εξελίξεις στο ποινικό σκέλος της υπόθεσης.
Πριν λίγες ημέρες, πληροφορήθηκα όπως και όλοι οι έλληνες πολίτες, ότι οι εισαγγελικές αρχές αποφάσισαν την άσκηση ποινικής δίωξης σε βαθμό πλημμελήματος κατά είκοσι προσώπων που εμπλέκονται στην τραγωδία, για τα αδικήματα του εμπρησμού εξ αμελείας (άρθρο 266 ΠΚ), της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας κατά συρροή και διά παραλείψεως (άρθρο 302 ΠΚ) και τέλος για σωματικές βλάβες κατά συρροή, δια παραλείψεως και από αμέλεια από υπόχρεους και μη (άρθρο 314 ΠΚ).
Παράλληλα με αυτό όμως, έγινα και αποδέκτης πολλών παραπόνων όχι μόνο από συγγενείς των θυμάτων, αλλά και από άλλους ανθρώπους, που εξέφραζαν την πίκρα τους για τον πλημμεληματικό χαρακτήρα των αδικημάτων και επιπλέον ρωτούσαν με απορία ποια θα ήταν εφεξής η πορεία της υπόθεσης με τα νέα δεδομένα που είχαν διαμορφωθεί.
Επ’ αυτών τυγχάνουν παρατηρητέα τα εξής:
Πράγματι, από την στιγμή που η αμέλεια προσδιορίστηκε ως το κυρίαρχο στοιχείο της υποκειμενικής αιτιότητας, ήταν δεδομένος ο πλημμεληματικός χαρακτήρας της ασκηθείσας ποινικής δίωξης άρα και το χαμηλό όριο των επαπειλούμενων ποινών.
Κατά την άποψη όχι μόνο την δική μου αλλά και όλων των εκλεκτών συναδέλφων μου που έχουν αναμιχθεί στην υπόθεση, η ποινική δίωξη δεν θα έπρεπε να έχει ασκηθεί για αμέλεια αλλά για ενδεχόμενο δόλο, οπότε σε αυτήν την περίπτωση οι ποινές θα ήταν επιπέδου κακουργήματος.
Ο ενδεχόμενος δόλος των εμπλεκόμενων προσώπων εστιάζεται στο αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι προέβλεψαν ως ενδεχόμενο το αποτέλεσμα των πράξεων τους (αλλά και των παραλείψεών τους που εξομοιώνονται με πράξεις λόγω της ιδιαίτερης νομικής υποχρέωσης που είχαν έναντι των παθόντων κατά άρθρο 15 ΠΚ ) και το αποδέχθηκαν ή θεώρησαν ότι δεν θα συμβεί.
Τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα;
Καταρχήν πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το γεγονός ότι ακόμα και αν σήμερα τροποποιηθούν επί το αυστηρότερον οι ως άνω διατάξεις, δεν μπορούν να τύχουν εφαρμογής καθώς τόσο ο Ποινικός Κώδικας στο άρθρο 2 όσο και το Σύνταγμά μας στο άρθρο 7, απαγορεύουν ρητά την αναδρομική εφαρμογή του δυσμενέστερου ποινικού νόμου.
Το γεγονός επίσης ότι η υπόθεση ανατέθηκε πλέον σε τακτικό ανακριτή, ο οποίος καλείται να διενεργήσει κύρια ανάκριση (κάτι που γίνεται στα κακουργήματα) και όχι προανάκριση (κάτι που συμβαίνει σε περίπτωση πλημμελημάτων), δεν σημαίνει βέβαια ότι αυτομάτως μεταβάλλεται ο χαρακτήρας των αδικημάτων, όμως αποδεικνύει την βαρύτητα και την σοβαρότητα της υπόθεσης, ενώ ο ανακριτής από την πλευρά του, θεωρώ πως έχει την δυνατότητα και την ευχέρεια να μετατρέψει την κατηγορία επί το αυστηρότερο.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που έχει σημασία να γνωρίζει ο κόσμος πέρα από το νομικό χαρακτηρισμό των πράξεων, είναι το γεγονός ότι επειδή στην προκείμενη περίπτωση έχουμε συρροή αδικημάτων, στο τελικό στάδιο της επιμέτρησης της ποινής, μπορούν να επιβληθούν ποινές κατά πολύ υψηλότερες, βαρύτερες και αυστηρότερες από αυτές που κατ’ αρχήν προβλέπουν τα επιμέρους άρθρα του ποινικού κώδικα.
Ας ελπίσουμε ότι οι πρόδηλα κακουργηματικού χαρακτήρα πράξεις (και παραλείψεις) θα έχουν ανάλογη και αντίστοιχη αντιμετώπιση τόσο σε επίπεδο ποινικής δίωξης όσο και (κυρίως) ποινών.
πηγή: dikastiko.gr
