Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στα Βαλκάνια εν μέσω διπλωματικών εντάσεων και αμφιλεγόμενων συμφωνιών. Μέσα σε αυτή την ένταση που επικρατεί στην περιοχή οι Αλβανοί της Σερβίας πιέζουν για ένωση με το Κοσσυφοπέδιο και σταδιακή πορεία προς την αυτονομία, χρησιμοποιώντας ένας είδος πολιτικού «αντάρτικου», ενώ παράλληλα κάνουν λόγο για ίδια δικαιώματα με τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου. Η Σερβία καλείται να λάβει ιστορικές αποφάσεις που θα καθορίσουν τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή την στιγμή που η «πυριτιδαποθήκη» των Βαλκανίων είναι έτοιμη να εκραγεί.
Οι πολιτικοί εκπρόσωποι των Αλβανών στους τρεις δήμους της νότιας Σερβίας, Πρέσεβο, Μπουγιάνοβατς και Μέντβεντζα, απαιτούν την συμπερίληψη τους στη διαδικασία διαλόγου και της όποιας πολιτικής συμφωνίας μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας, σύμφωνα με το echedoros. Σε κοινή δήλωση των τριών δήμων απαιτούν στο τελικό έγγραφο της ενδεχόμενης συμφωνίας Κοσσυφοπεδίου- Σερβίας να ενταχθεί και το καθεστώς τους.
Ο δήμαρχος του Μπουγιάνοβατς, Σαΐπ Καμπέρι είπε στο ‘Ράντιο Εβρόπα ε Λίρε’ (Ράδιο Ελεύθερη Ευρώπη) ότι οι Αλβανοί στην Κοιλάδα του Πρέσεβο εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα και σημαντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Δεν μπορεί να υπάρξει σταθερότητα και μακροχρόνια ειρήνη στα Βαλκάνια, όταν εξακολουθούν να υπάρχουν πόροι για την κρίση, αυτοί βρίσκονται στην Κοιλάδα του Πρέσεβο. Πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να έχουμε σχέσεις καλής γειτονίας μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου, ακόμα και αν έχουμε τελική συμφωνία, εάν τα δικαιώματα των Αλβανών εδώ εξακολουθούν να παραβιάζονται», είπε ο Καμπέρι.
Ο Αλεξάνταρ Ποπόφ, διευθυντής του Κέντρου για την Περιφέρεια λέει ότι είναι ρεαλιστικό να περιμένει κανείς στο διάλογο των Βρυξελλών για την επίλυση των ζητημάτων των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου να συμπεριληφθούν και οι Αλβανοί της νότιας Σερβίας.
«Τα δικαιώματα των μειονοτήτων ρυθμίζονται βάσει των διμερών συμφωνιών που έχει η Σερβία με τα Σκόπια, την Κροατία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία, αλλά αυτά τα δικαιώματα σε όλη την Ευρώπη είναι διαφορετικά. Έτσι, εδώ υπάρχει ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Κάθε περιοχή είναι ξεχωριστή περίπτωση», δήλωσε ο Ποπόφ.
Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας, Ίβιτσα Ντάτσιτς, σχολιάζοντας πρόσφατα τη δήλωση των Αλβανών εκπροσώπων της Κοιλάδας του Πρέσεβο, τους είπε να μην παίζουν, υπογραμμίζοντας ότι «κάθε υπομονή έχει το όριο της».
Επίσης, η Ζέτα Κρασνίκι, γνώστης της διαδικασίας του διαλόγου μεταξύ της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου (του Δημοκρατικού Ινστιτούτου Κοσσυφοπεδίου) δήλωσε στο ‘Ράδιο Ελεύθερη Ευρώπη’ ότι οι εκπρόσωποι των πολιτών της Κοιλάδας του Πρέσεβο, έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν τον σεβασμό των δικαιωμάτων τους που απορρέουν από τις διεθνείς συμβάσεις αμοιβαιότητας των δικαιωμάτων αυτών με τη σερβική κοινότητα στο Κόσοβο, συμπεριλαμβανομένων, όπως είπε και της Ευρωπαϊκής Χάρτας περί της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπου εκεί απευθύνονται για την παροχή δικαιωμάτων των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου.
Η Κρασνίκι είπε χαρακτηριστικά:
Η ΕΕ πρέπει να απαιτήσει από τη Σερβία να σεβασθεί τα δικαιώματα της αλβανικής κοινότητας στη Σερβία, και στην πορεία της προς την ΕΕ και του ανοίγματος των νέων κεφαλαίων στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτικών και οικονομικών να συμπεριληφθούν οι Αλβανοί πολίτες της Κοιλάδας του Πρέσεβο».
Οι επικεφαλής των αλβανικών δήμων στην Κοιλάδα του Πρέσεβο, λένε ότι οι Αλβανοί στους δήμους αυτούς συνεχίζουν να έχουν προβλήματα με την εκπαίδευση, αδυναμία στην προμήθεια σχολικών βιβλίων από το Κοσσυφοπέδιο, καθώς και αδυναμία να αναγνωρισθούν τα διπλώματα που έλαβαν στο Κοσσυφοπέδιο, παρά τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας, για την αναγνώριση των διπλωμάτων.
