Έφυγε πριν λίγες ημέρες σε ηλικία 94 ετών ο Γκαστόν Γκλοκ Gaston Glock), ιδρυτής της ομώνυμης βιομηχανίας. Γεννημένος στην Αυστρία και μηχανικός στο επάγγελμα, ήταν μέλος μιας σπάνιας γενιάς εφευρετών-επιχειρηματιών, όπως ο John Browning και ο Bill Ruger. Τέτοιοι άνδρες, όχι μόνο σχεδίασαν επιτυχημένα όπλα, αλλά και εταιρείες που τα έκαναν πραγματικότητα. Η επιτυχία του είναι αδιαμφισβήτητη, καθώς αφήνει πίσω του μια “αυτοκρατορία” αξίας πέντε δισεκατομμυρίων.
Ένα αντισυμβατικό πνεύμα
Ο ολιγομίλητος Αυστριακός ασχολήθηκε με μία νέα τεχνολογία της εποχής του, τα πλαστικά υλικά. Η βιοτεχνία του έφτιαχνε κουρτινόξυλα και εξαρτήματα, χυτεύοντας σε καλούπια. Μέσω επαφών με το στρατό, κέρδισε ένα συβόλαιο για την κατασκευή ξιφολογχών για τα τυφέκια AUG και πτυοσκάπανων. Τα “ταπεινά” αυτά αντικείμενα ήταν η πρώτη του επαφή με τα “πολυμερικά” υλικά -εκείνα δηλαδή που αποτελούνται από παραπάνω του ενός στοιχεία. Με εμπειρία στη δημιουργία καλουπιών και τη χύτευση πλαστικού, ένωνε τα μεταλλικά εξαρτήματα με τα πλαστικά σε ένα εννιαίο υλικό με μεγάλη αντοχή. Αντικαθιστώντας τις ξύλινες λαβές πχ. σε ένα μαχαίρι, το αποτέλεσμα ήταν ένας μόνιμος δεσμός που έδινε ένα ελαφρότερο, ανθεκτικό και φθηνότερο προϊόν.
Όταν έμαθε ότι ο στρατός αναζητούσε ένα νέο πιστόλι με την προτίμηση να κατασκευάζεται στην Αυστρία, ο μηχανικός άρχισε να σκέφτεται τα πλεονεκτήματα που θα είχε η δημιουργία ενός “σύμμικτου” (πολυμερικού) όπλου. Προσέλαβε άλλους μηχανικούς, μορφώθηκε και πειραματίστηκε και το 1982 τα πρωτότυπα του διαγωνίστηκαν απέναντι στο STEYR GB και κάποια εισαγώμενα μοντέλα (FN. Beretta, SIG). Το συμβατικής τεχνολογία πιστόλι της ιστορικής φίρμας ήταν πολύπλοκο και πολύ ακριβότερο, χωρίς κάποιο λειτουργικό πλεονέκτημα, με αποτέλεσμα η πλάστιγα να γείρει υπέρ του άλλου όπλου από την Αυστρία.
Το πρώτο Glock 17
Το πιστόλι μπήκε σε υπηρεσία ως υπόδειγμα Ρ80 και 25.000 τεμάχια παραγγέλθηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις. Εσωτερικά στην εταιρεία ήταν γνωστό ως “Πατέντα 17” και αυτός ο αριθμός επικράτησε στην πολιτική αγορά.
O Glock είχε την οξυδέρκεια να μαζέψει γύρω του μια ομάδα ειδικών από το σκοπευτικό, αστυνομικό και στρατιωτικό τομέα. Αυτοί υπέδειξαν τα επιθυμητά στοιχεία για ένα νέο σύστημα. Το όπλο λειτουργεί με ένα απλοποιημένο σύστημα οπισθοδρόμησης της κάνης δανεισμένο από το Sig 220. Αποτελείται από μόλις 34 ανταλλακτικά. Δε διαθέτει εξωτερική σφύρα, ούτε κάποιο μοχλό ασφάλειας. Παρόλα αυτά τρείς παθητικές ασφάλειες στον πυροδοτικό μηχανισμό φροντίζουν ότι δεν εκπυρσοκροτεί ακόμη κι αν πέσει από ύψος αρκετών μέτρων. Ο γεμιστήρας διπλής στήλης χωρά 17 φυσίγγια 9Χ19mm, ένα εντυπωσιακό νούμερο ακόμη και 40 χρόνια αργότερα.
Το κλείστρο έχει ένα απλό, τετραγωνισμένο σχήμα και στεγάζει την κάνη με το επανατατικό ελατήριο. Οι ραβδώσεις σχηματίζονται με τη χρήση σφυριών (αντί να κόβονται στο εσωτερικό της κάνης). Όλες οι μεταλλικές επιφάνειες (μέχρι την πλέον πρόσφατη “Πέμπτη Γενιά”) καλύπτονται από ανθρακαζώτοση, μια επεξεργασία που σφραγίζει τους πόρους από τη σκουριά. Έχει το εμπορικό όνομα Tenifer.
Το πρωτοπορειακό όμως στοιχείο ήταν ο πολυμερικός σκελετός. Μεταλλικές ράγες μόνιμα συνδεμένες πάνω στην πλαστική λαβή αποροφούν το σοκ από τις διαρκείς πυροδοτήσεις. Ο Γκάστον Γκλοκ δεν ήταν ο πρώτος που σχεδίασε πλαστικό κορμό. To Heckler & Koch P-9S είχε προηγθεί. Όμως εκείνος κατάλαβε πρώτος τον οικονομικό αντίκτυπο μιας τέτοιας εξέλιξης.
Μια πρωτόγνωρη οικονομία κλίμακας
Η εμπειρία του έλεγε πως η παραγωγή πιστολιών με πλαστικό μπορεί να γίνει πολύ ταχύτερα και οικονομικά. Σε ένα κλασικό σχέδιο, το κόστος εξαρτάται από την τιμή του μετάλλου (αλουμινίου ή ατσαλιού) που χρησιμοποιείται για το σκελετό. Κατόπιν αυξάνεται δραματικά καθώς εκατοντάδες διαδικασίες απαιτούνται για τη σφυρηλάτηση, διαμόρφωση, κοπή, λείανση και βαφή αυτού του μετάλλου. Ένα πιστόλι μπορεί να απαιτεί δεκάδες εργατώρες και διαφορετικά στάδια μέχρι να βρεθεί στα χέρια του τελικού συναρμολογητή και να υποστεί τον πρώτο λειτουργικό έλεγχο.
Αντίθετα ένας σκελετός από καλούπι χυτού πλαστικού μορφοποιείται τέλειος μέσα σε λίγα λεπτά. Όλες οι επιφάνειες, εσοχές, βάσεις, και θέσεις για τα απάρτια σχηματίζονται και αποτυπώνονται ταυτόχρονα. Δεν υπάρχει ανάγκη βαφής ή γυαλίσματος των επιφανειών, ούτε καν λόγος ύπαρξης πλακιδίων. Όλα αυτά μειώνουν το κόστος παραγωγής χωρίς αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργικότητα.
Το αρχικό κόστος επένδυσης για καλούπια χύτευσης τέτοιας ακρίβειας είναι μεγάλο -συχνά αρκετά εκατομμύρια ευρώ. Μετά την αποπληρωμή του όμως, το κόστος κάθε παραγώμενης μονάδας είναι κυριολεκτικά αστείο.
Η στρατηγική ιδιοφυία του Glock
Έχοντας ένα τέτοιο πλεονέκτημα στα χέρια του, ο Gaston Glock τάραξε συθέμελα τις κρατικές προμήθειες πιστολιών. Μπορούσε να προσφέρει το προϊόν του σε τιμές χαμηλότερες από οποιοδήποτε παραδοσιακό κατασκευαστή. Χώρες όπως η Δανία, η Σουηδία οι ΗΠΑ και η Βρετανία άρχισαν να αγοράζουν μαζικά τα Glock 17. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία και άλλων παραλλαγών και μοντέλων. Σήμερα πλέον τα πιστόλια της αυστριακής εταιρείας κατασκευάζονται σε τέσσερα διαφορετικά μεγάθη σκελετού και σε κάθε διαδομένο διαμέτρημα μεταξύ .22LR και 10mm Auto. Κάποια στιγμή ο Χερ Γκλόκ αποφάσισε να καταστήσει την υστεροφημία του αιώνια, δημιουργώντας ένα διαμέτρημα που φέρει το όνομα του. Δυστυχώς το .45 Glock Automatic Pistol (.45 GAP) και τα μοντέλα G37, G38, G39 που το χρησιμοποιούν κατέληξαν εμπορικές αποτυχίες.
Αυτό δεν αφαιρεί τίποτε από την επιτυχία του μηχανικού, ο οποίος άλλαξε τον τρόπο που κατασκευάζονται τα φορητά όπλα. Από το 1982 μέχρι σήμερα από τα εργοστάσια που φέρουν το όνομα του έχουν βγεί πάνω από είκοσι εκατομμύρια μοντέλα και περίπου τα μισά σύγχρονα πιστόλια που κυκλοφορούν στηρίζονται στις δικές του ιδέες. Όσον αφορά τον 21ο αιώνα, η επιρροή του Gaston Glock θα είναι δύσκολο να ξεπεραστεί.
