Νέα προειδοποίηση προς την Τουρκία για τις εξορυκτικές της δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται ότι θα απευθύνουν οι εκπρόσωποι των 28 κρατών-μελών της ΕΕ, σε προσχέδιο δήλωσης που συντάσσεται και θα εκδοθεί αύριο από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων (Υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων), σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που ενημέρωσαν τον Τύπο στο Λουξεμβούργο.
Οι υπουργοί Εξωτερικών των 28 χωρών αναμένεται να εκφράσουν «σοβαρές ανησυχίες» για τη δραστηριότητα της Άγκυρας και θα δεσμευτούν να «απαντήσουν κατάλληλα σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κυπριακή Δημοκρατία».
Η ΕΕ θα επαναλάβει ότι καταδικάζει «τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο». Όπως μεταδίδει το ΚΥΠΕ, θα αναφέρουν ότι «η Τουρκία συνεχίζει να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την ΕΕ».
Οι 28 επαναλαμβάνουν ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν σταματήσει και δεν υπάρχουν άλλα κεφάλαια που εξετάζονται για άνοιγμα ή κλείσιμο και θα προειδοποιούν ότι «δεν προβλέπεται να υπάρξει περαιτέρω εργασία προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης ΕΕ – Τουρκίας».
Το ανακοινωθέν, σημειωτέον, είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης, κι έτσι οι τελικές διατυπώσεις θα μπορούσαν να αλλάξουν μέχρι την έκδοσή του.
Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, τα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ φαίνεται ότι ετοιμάζουν αυτή τη φορά μια νέα «καμπάνα» προς την Τουρκία για την παράνομη δραστηριότητα του “Πορθητή” στην κυπριακή ΑΟΖ. Οι υπουργοί Εξωτερικών συζήτησαν σήμερα, Δευτέρα και θα παρουσιάσουν τις προτάσεις τους στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. Το Συμβούλιο σε επίπεδο υπουργών θα δείξει προς τα που θα πάνε τα πράγματα στη Σύνοδο Κορυφής.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, υπάρχουν σοβαρές ελπίδες οι υπουργοί Εξωτερικών να θέσουν την Άγκυρα ενώπιον ενός είδους τελεσιγράφου και να μην περιοριστούν σε φραστική υποστήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ουσιαστικά να κινηθούν στη γραμμή της Κοινή Διακήρυξης των εφτά χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου.
Η πραγματικότητα είναι ότι λίγο οι διπλωματικές προσπάθειες της Λευκωσίας και της Αθήνας, λίγο η προκλητικότητα του Ερντογάν όχι μόνο προς μια χώρα-μέλος, αλλά συνολικά προς την ΕΕ και βέβαια προς το Διεθνές Δίκαιο, φαίνεται να έχει προετοιμάσει το έδαφος για μία καλή απόφαση. Η παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ τείνει να αντιμετωπιστεί ως ευρωπαϊκό ζήτημα, κάτι που έτσι κι αλλιώς είναι.
Εάν η απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών και βέβαια η απόφαση της Συνόδου Κορυφής προβλέπει τη λήψη αντιμέτρων, αυτή θα προσδώσει μία νέα διάσταση στην τουρκική παρανομία. Από διπλωματικής απόψεως, όμως, η υπόθεση δεν είναι περίπατος. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις χώρες που διαφωνούν με την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, με πρώτη και καλύτερη τη Βρετανία, η οποία, ωστόσο, είναι πολιτικά αδύναμη, δεδομένου ότι με το ένα πόδι είναι έξω από την ΕΕ.
Η ειρωνία της υπόθεσης είναι ότι το Λονδίνο προ καιρού άσκησε πίεση στην Αθήνα να καταδικάσει έντονα τη Ρωσία. Πρωταγωνίστησε, εξάλλου, και στην επιβολή κυρώσεων για το Ουκρανικό. Τώρα, το Φόρεϊν Όφις κάνει επίδειξη της διαβόητης υποκρισίας του. Αν και είναι παρακινδυνευμένο να προβλέψει κανείς την απόφαση της Συνόδου Κορυφής, το πιθανότερο είναι ότι θα αποφασιστούν κάποιου είδους μέτρα, αλλά αυτά θα είναι… μαλακά. Στόχος θα είναι ναι μεν η ΕΕ να δείξει πως δεν μένει άπραγη, αλλά ταυτόχρονα θα αφήσει ορθάνοιχτη την πόρτα στον Ερντογάν να προβεί σε διορθωτική κίνηση, κάτι που δεν αναμένεται, αν κρίνει κανείς από τη μέχρι τώρα στάση του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μέτρα θα σχετίζονται με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, κάτι που στη συγκεκριμένη φάση μοιάζει με… ανέκδοτο. Πιθανόν να υπάρξει διασύνδεση της τουρκικής γεώτρησης με το άνοιγμα κεφαλαίων στο πλαίσιο των ήδη παγωμένων ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Άγκυρας.
Από την πλευρά της, η Κυπριακή Δημοκρατία «είναι σε πλήρη ετοιμότητα, στον απόηχο των πληροφοριών ότι ξεκίνησε η γεώτρηση των Τούρκων στην κυπριακή ΑΟΖ», όπως υπογράμμισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Πρόδρομος Προδρόμου. Για μία ακόμα φορά, η Λευκωσία αρνείται να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει την γεώτρηση. Ο Προδρόμου, όμως, υιοθέτησε τη φράση «θαλάσσια εισβολή».
Η διατύπωση αυτή μόνο τυχαία δεν είναι. «Είναι ενός είδους επέμβαση. Αν θέλετε να το πούμε εισβολή είναι εισβολή στην θάλασσα. Το πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία, όντως απομονωμένη από τους ενεργειακούς σχεδιασμούς, αυτοαπομονώθηκε γιατί δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν έχει προσχωρήσει στην Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, μία συνθήκη που από το 1982 διέπει το Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτοσχεδιάζει και αυθαιρετεί. Αποφασίζει τι είναι δικά της νερά. Την Κυπριακή Δημοκρατία δεν την αναγνωρίζει».
Στην Τουρκία για τα ΜΟΕ ελληνική αντιπροσωπεία
Εν τω μεταξύ, στην Τουρκία μεταβαίνει σήμερα ελληνική αντιπροσωπεία για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Την ώρα που ο πρωθυπουργός συγκάλεσε εκτάκτως ΚΥΣΕΑ, δραματοποιώντας τις εξελίξεις με τη γειτονική χώρα, σαν να μη συμβαίνει τίποτα, οι αξιωματούχοι του υπουργείου Αμυνας, όπως προκύπτει από επίσημη ανακοίνωση, μεταβαίνουν στην Τουρκία «από 17 έως 22 Ιουνίου 2019, προκειμένου να συνεχίσουν τις συζητήσεις τεχνικού επιπέδου με αντίστοιχη τουρκική, για τον προσδιορισμό δραστηριοτήτων και ενεργειών υλοποίησης των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, με σκοπό την πρόληψη και αποφυγή αδικαιολόγητων εστιών έντασης κατά τη διεξαγωγή στρατιωτικών δραστηριοτήτων».
Η ελληνική αντιπροσωπία, αποτελούμενη από περίπου 12 στρατιωτικούς και εμπειρογνώμονες του Πενταγώνου και με επικεφαλής τον Επιτελάρχη ΓΕΕΘΑ υποναύαρχο Δημήτρη Καβουλάκο, θα παραμείνει μέχρι και την ερχόμενη Παρασκευή 21 Ιουνίου στην τουρκική πρωτεύουσα, όπου και θα έχει έναν μαραθώνιο συζητήσεων με το αντίστοιχο κλιμάκιο του τουρκικού υπουργείου Αμυνας, που πριν από περίπου 20 ημέρες είχε βρεθεί στην Αθήνα.
Η αναχώρηση της ελληνικής αντιπροσωπείας, την επομένη της έκτακτης σύγκλησης του ΚΥΣΕΑ και στη σκιά της πρόσφατης παραίτησης του αντιστράτηγου ε.α. Νίκου Ζαχαριάδη, πρώην πλέον διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής Εθνικής Αμυνας και Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΕΘΑ, ο οποίος προΐστατο κατά τον πρώτο κύκλο συζητήσεων για τα ΜΟΕ, γίνεται μέσα σε κλίμα έντονης αμφισβήτησης ως προς τη σκοπιμότητα της επίσκεψής της στην Τουρκία, αλλά και ανησυχίας ως προς το τελικό αποτέλεσμα. Να σημειώσουμε ότι ο κ. Ζαχαριάδης ήρθε σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Ευάγγελο Αποστολάκη, εκφράζοντας ρητά τη διαφωνία του για τη μετάβαση της ελληνικής αντιπροσωπίας στην Αγκυρα, με το αιτιολογικό ότι οι σχετικές συνομιλίες θα πρέπει να διακοπούν σε αυτή τη φάση και να συνεχιστούν μετά την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης, με ταυτόχρονη σχετική ενημέρωση τόσο της αρμόδιας Επιτροπής Εξωτερικών και Αμυνας της Βουλής όσο και της αντιπολίτευσης.
Ενδεικτικό δε του κλίματος αλλά και της δυστοκίας που υπάρχει στις τάξεις των Ελλήνων επιτελών ως προς τη συμμετοχή τους στη συγκεκριμένη διαδικασία διαλόγου είναι ότι η σύνθεση της αντιπροσωπίας που θα πάρει μέρος στον δεύτερο κύκλο των συζητήσεων για τα ΜΟΕ είναι ελαφρώς αλλαγμένη σε σχέση με τον πρώτο, αφού, πέραν του κ. Ζαχαριάδη, από αυτήν έχουν αποχωρήσει τουλάχιστον δύο ακόμη αξιωματικοί, ένας ταξίαρχος και ένας συνταγματάρχης. Χαρακτηριστική είναι και η στάση ενός τρίτου ανώτατου αξιωματικού, ο οποίος στον πρώτο κύκλο απέφυγε επιμελώς τη συμπερίληψη του εαυτού του στις κοινές φωτογραφίες με τους Τούρκους στρατιωτικούς.
