Απ’ την κορυφή στην πτώχευση μέσα σε δύο χρόνια: Το λουκέτο του ελληνικού σούπερ μάρκετ με τις καλύτερες τιμές

Στα τέλη του 2009, λίγο πριν ξεσπάσει η μεγάλη οικονομική κρίση, η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Ατλάντικ βγάζει προς τα έξω την εικόνα μιας δυναμικής επιχείρησης, έχοντας φτάσει στο πικ της λειτουργίας της. Περίπου 18 μήνες μετά, το καλοκαίρι του 2011, υπάγεται οριστικά και αμετάκλητα στις διατάξεις του πτωχευτικού κώδικα…

Η περίπτωσή της είναι ακόμη μία, από τις πολλές, ανάλογες των τελευταίων 30 χρόνων στην Ελλάδα. Ακόμη μία ιστορία μιας οικογενειακής επιχείρησης που γιγαντώθηκε, ξεπέρασε κάθε προσδοκία, αλλά στο τέλος «γονάτισε» από ένα συνδυασμό λαθεμένων επιλογών και αρνητικού οικονομικού περιβάλλοντος.

Πίσω στο 1979, λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα, ο Περικλής Αποστόλου ανοίγει το πρώτο κατάστημα στην Αργυρούπολη. Έχει μεν όνειρα, αλλά πιθανότατα σε εκείνη την φάση ούτε ο ίδιος μπορούσε να φανταστεί τον τρόπο με τον οποίο θα εξελίσσονταν τα πράγματα.

Η σταδιακή ενασχόληση των παιδιών του, με πρώτο τον γιο του Μανώλη και αργότερα τους Περικλή και Ελπίδα, σηματοδοτεί και την «έκρηξη» των εργασιών που θα έρθει μέσα από διαδοχικές εξαγορές και συγχωνεύσεις. Η «παρθένα» -ακόμη- αγορά, είναι ευνοϊκή για όποιον διαθέτει ρευστό, θράσος και πλάνο. Και η οικογένεια Αποστόλου φαίνεται πως τα έχει και τα τρία.

Μέχρι το 1985 έχει μόλις πέντε καταστήματα. Σύντομα διαθέτει τα διπλάσια, επεκτεινόμενη στην περιοχή του Πειραιά, ενώ ταυτόχρονα ξεκινά να απλώνει «δίχτυα» στην επαρχία, εντάσσοντας μικρές αλυσίδες στο «οπλοστάσιό» της. Μέσα στην δεκαετία του ’90 –και με τα τρία παιδιά να κατέχουν πια ηγετικές θέσεις στον όμιλο- η Ατλάντικ μετατρέπεται σε έναν από τους πλέον βασικούς παίκτες της αγοράς, με χαμηλές τιμές που κάνουν τη διαφορά.

Τα καταστήματα γίνονται 85 και συνεχίζουν να «ξεφυτρώνουν» κι άλλα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, πάντα με τον ίδιο τρόπο. Μέσω εξαγοράς μικρότερων αλυσίδων που κατείχαν σημαντικό μερίδιο των τοπικών κοινωνιών.

Στις αρχές του 2000 η Ατλάντικ μπαίνει στο νέον αιώνα κάνοντας ακόμη ένα γιγαντιαίο «άλμα» καθώς η μετοχή της εισάγεται στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών. Τα οικονομικά στοιχεία της μαρτυρούν ευρωστία καθώς εκείνη την περίοδο η εταιρεία έχει 112 καταστήματα, συνολικής έκτασης 130.000 τετραγωνικών μέτρων και ταυτόχρονα συνεχίζει να «παίζει» επιθετικά το δικό της επεκτατικό παιχνίδι, καθώς την ίδια ώρα εμφανίζονται νέοι, δυνατοί παίκτες στην αγορά.

Η εξασφάλιση ρευστότητας μέσω του χρηματιστηρίου οδηγεί σε νέες επενδύσεις και περαιτέρω επέκταση του δικτύου της, μέσω νέων εξαγορών, αλλά και διείσδυσης σε άλλες αγορές, όπως η χονδρική πώληση με την δημιουργία των Ατλάντικ Cash and Carry, ενώ την ίδια ώρα πρωτοπορεί εμφανίζοντας στα ράφια της μοναδικές ετικέτες προϊόντων, τακτική που αργότερα θα ακολουθήσει και ο ανταγωνισμός.

Η τελευταία μεγάλη συνεργασία της οικογένειας Αποστόλου ήταν εκείνη με την «Γαληνός Λαουτάρης», η οποία ουσιαστικά εξαγοράστηκε από την Ατλάντικ, με την οικογένεια Λαουτάρη να αποκτά έτσι μετοχές και να παραδίδει το δίκτυο των καταστημάτων της στην Εύβοια. Από όλους τους «γάμους» -αναγκαστικούς ή μη- που είχαν προηγηθεί, αυτός αποδείχτηκε πως ήταν ο πιο δύσκολος.

Σχεδόν από την πρώτη μέρα της… συγκατοίκησης ξεκίνησαν τα προβλήματα, αλλά και οι αλληλοκατηγορίες σχετικά με τον τρόπο διοίκησης αλλά και διαχείρισης της εταιρείας, η οποία πάντως όλο αυτό το διάστημα συνέχισε να εξωραΐζει την εξωτερική εικόνα της.

Μεταξύ του 2008 και του 2009, κι ενώ οι φήμες για τεράστια οικονομικά ανοίγματα φούντωναν, η Ατλάντικ φτάνει στο απόλυτο σημείο δόξας της. Τα επίσημα νούμερα δείχνουν μια ισχυρή επιχείρηση, έτοιμη να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό και τις δυσκολίες που βρίσκονταν προ των πυλών.

Εκείνη την περίοδο η Ατλάντικ διαθέτει: 151 καταστήματα, 3 κέντρα διανομής, 21 καταστήματα Cash & Carry, 545 σημεία ειδικών συνεργασιών και franchise, πάνω από 4.000 υπαλλήλους, και 2.500.000 πελάτες ανά μήνα. Ο ενοποιημένος τζίρος της αγγίζει τα 614 εκατομμύρια ευρώ, στοιχεία που την κατατάσσουν 6η μεγαλύτερη εμπορική εταιρεία του κλάδου της και 14η μεγαλύτερη εμπορική εταιρεία στην Ελλάδα!

Την ίδια ώρα, ο πόλεμος μεταξύ Αποστόλου και Λαουτάρη αποτελεί κοινό μυστικό και συχνά οι γενικές συνελεύσεις των μετόχων μυρίζουν «μπαρούτι», παρά το γεγονός ότι η διοίκηση βρισκόταν αποκλειστικά στα χέρια της οικογένειας Αποστόλου, η οποία απαντά στις κατηγορίες της απέναντι πλευράς κάνοντας λόγο για υπερβολές και ανακρίβειες.

Μετά από μια τετραετία γεμάτη εξώδικα και εκατέρωθεν αγωγές, η κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο. Τα μεγάλα ανοίγματα και το εχθρικό πια για τις επιχειρήσεις περιβάλλον είχαν αντιστρέψει την κατάσταση και το λουκέτο έμοιαζε αναπόφευκτο. Η οικογένεια Αποστόλου υποστηρίζει ότι έμεινε απλήρωτη (και συνεπώς έκθετη) από τους δικούς της πελάτες και ζητά δάνειο από την Eurobank το οποίο εγκρίνεται, αλλά δεν εκταμιεύεται ποτέ… Αυτή ήταν και η ταφόπλακα της Ατλάντικ που πλέον δίχως ρευστό και προμηθευτές αρχίζει να υπολειτουργεί και να κλείνει το ένα κατάστημα πίσω από το άλλο, την ίδια ώρα που οι χιλιάδες υπάλληλοί της αγωνιούν για το μέλλον τους, που φαντάζει «κατάμαυρο» όταν τελικά η εταιρεία θα κάνει αίτηση πτώχευσης.

Ευτυχώς οι περισσότεροι από αυτούς θα συνεχίσουν να εργάζονται στον χώρο αφού με βάση το πλάνο πτώχευσης, η Ατλάντικ προχωρά σε πωλήσεις πάγιο εξοπλισμού σε συναφείς επιχειρήσεις (Σκλαβενίτης, Μασούτης κλπ) που παράλληλα απορροφούν και τους εργαζόμενους. Δεν έχουν, όμως, όλοι την ίδια τύχη. Σε πολλά από τα καταστήματα, κυρίως στην περιοχή της Εύβοιας, δεν συμβαίνει το ίδιο και ακόμη και σήμερα, σχεδόν 10 χρόνια μετά το «κανόνι» κάποιοι άνθρωποι περιμένουν τις εκποιήσεις των περιουσιακών στοιχείων της άλλοτε κραταιάς επιχείρησης για να λάβουν κάποια από τα δεδουλευμένα τους.