Η απελευθέρωση του Τζούλιαν Ασάνζ, μετά από την συμφωνία που έκλεισε με την αμερικανική Δικαιοσύνη, έπειτα από 14 χρόνια κυνηγητού, έχει προκαλέσει εκ των πραγμάτων το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης ανά τον κόσμο και έχει βάλει στο επίκεντρο τα θέματα της ελευθερίας της πληροφορίας και της δημοσιογραφίας.
Αυτό όμως που δεν αναφέρεται συχνά είναι ποιες είναι οι διαρροές που κόστισαν στον Ασάνζ και προκάλεσαν αντιδράσεις και την οργή της Αμερικανικής κυβέρνησης κατά των Wikileaks και του ιδρυτή τους. Συνολικά ξεχωρίζουν 10 στιγμές των Wikileaks, τόσο γιατί αποκάλυψαν σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις ΗΠΑ, όσο και γιατί έφεραν στο φως αμφιλεγόμενες πρακτικές και μυστικές διαπραγματεύσεις και όχι μόνο από την αμερικανική κυβέρνηση.
Πιο συγκεκριμένα οι δέκα στιγμές και αποκαλύψεις των Wikileaks που προκάλεσαν σάλο:
- Οι Φάκελοι του Γκουαντάναμο (2011):
Το WikiLeaks δημοσίευσε απόρρητες εκτιμήσεις σχετικά με την κακοποίηση 800 κρατουμένων στο στρατόπεδο κράτησης των ΗΠΑ στο Γκουαντάναμο, αποκαλύπτοντας λεπτομέρειες σχετικά με τα βασανιστήρια και τους λόγους κράτησής των «ενοίκων» της εγκατάστασης.
- Ημερολόγια πολέμου στο Ιράκ (2010):
Το WikiLeaks δημοσίευσε διαβαθμισμένα έγγραφα σχετικά με τον πόλεμο των ΗΠΑ στον πόλεμο του Ιράκ, αποκαλύπτοντας λεπτομέρειες για 66.000 θανάτους αμάχων, σχολαστική καταγραφή βασανιστηρίων, βιασμών, κακοποίησης και φρικτών εγκλημάτων πολέμου που διέπραξαν τα αμερικανικά στρατεύματα.
Ξεχωριστή περίπτωση το βίντεο με τις παράπλευρες απώλειες στο Ιράκ (2010):
Το WikiLeaks δημοσίευσε απόρρητο βίντεο του αμερικανικού στρατού που απεικονίζει τις δολοφονίες πολιτών με πλήγματα αδιακρίτως, μεταξύ των οποίων και δύο δημοσιογράφων του Reuters, στα προάστια της Βαγδάτης το 2007.
- Ημερολόγιο πολέμου στο Αφγανιστάν (2010),
Το WikiLeaks δημοσίευσε 91.000 αναφορές εσωτερικών ημερολογίων του αμερικανικού στρατού που καλύπτουν τον πόλεμο στο Αφγανιστάν και τα εγκλήματα πολέμου των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα αποκάλυψε:
– Οι απώλειες αμάχων υποτιμήθηκαν μαζικά
– Λεπτομερή στοιχεία για τις μυστικές επιχειρήσεις: πώς οι εργολάβοι των ΗΠΑ κακοποιούσαν σεξουαλικά αγοράκια στο Αφγανιστάν,
– Ότι οι Ταλιμπάν γίνονταν όλο και πιο ισχυροί παρά τις προσπάθειες των ΗΠΑ.
- Vault7 (2017):
Το WikiLeaks δημοσίευσε μια σειρά διαρροών από τη CIA, αποκαλύπτοντας τα εργαλεία και τις τεχνικές hacking της υπηρεσίας.
Οι διαρροές αποκάλυψαν ότι η CIA μπορεί να χρησιμοποιήσει ως όπλο ένα ευρύ φάσμα προϊόντων αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιρειών, όπως το iPhone της Apple, το Android της Google και τα Windows της Microsoft.
Τα έγγραφα έδειξαν επίσης ότι η CIA είχε αναπτύξει εργαλεία για την απομακρυσμένη παραβίαση και τον έλεγχο συσκευών όπως οι έξυπνες τηλεοράσεις, μετατρέποντάς τες σε κρυφά μικρόφωνα. Επιπλέον, οι διαρροές έδειξαν ότι η CIA είχε αναπτύξει δυνητικά θανατηφόρες τεχνολογίες που επέτρεπαν τον τηλεχειρισμό οχημάτων όπως αυτοκίνητα και φορτηγά.
- Διπλωματικά τηλεγραφήματα (2010):
Το WikiLeaks αποκάλυψε μια σειρά από παρεμβάσεις των ΗΠΑ σε ξένες κυβερνήσεις και παγκόσμιους οργανισμούς.
– Κατασκοπεία αξιωματούχων του ΟΗΕ ως προσπάθεια επηρεασμού των αποφάσεων και των δράσεων του Οργανισμού.
– Υποστήριξη δικτατοριών στην Τυνησία, την Αίγυπτο, την Υεμένη, τη Σαουδική Αραβία, το Πακιστάν. Αυτό περιελάμβανε την παροχή οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας σε αυτές τις κυβερνήσεις.
– Χειραγώγηση ξένων εκλογών σε διάφορες χώρες.
– Πίεση σε ξένες κυβερνήσεις να υιοθετήσουν πολιτικές που ήταν σύμφωνες με τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
– Επιρροή σε διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), για την προώθηση των δικών της συμφερόντων.
- Οι Φάκελοι της Συρίας (2012):
Το WikiLeaks δημοσίευσε πάνω από 2 εκατομμύρια μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από πολιτικές προσωπικότητες της Συρίας, εκθέτοντας τις εσωτερικές επικοινωνίες της συριακής κυβέρνησης και την αντίδρασή της στην εξέγερση και την επέκταση του ISIS.
- Global Intelligence Files (2012):
Το WikiLeaks δημοσίευσε πάνω από 5 εκατομμύρια μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την ιδιωτική εταιρεία πληροφοριών Stratfor, αποκαλύπτοντας πώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ και οι μεγάλες εταιρείες παρακολουθούσαν ακτιβιστές, διαδηλωτές και κατασκόπους.
- TPP, TTIP & TISA (2013):
Το Wikileaks δημοσίευσε διάφορα προσχέδια κειμένων διεθνών εμπορικών συμφωνιών που αποκαλύπτουν τους τρόπους με τους οποίους οι ΗΠΑ προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα νέο παγκόσμιο οικονομικό και νομικό μπλοκ που θα έδινε απεριόριστη εξουσία στις πολυεθνικές εταιρείες με τις ΗΠΑ στο επίκεντρο των συμφωνιών.
Ακολουθούν μερικές από τις βασικές αποκαλύψεις από αυτές τις διαρροές:
– Trans-Pacific Partnership (TPP): Το 2013, τα Wikileaks δημοσίευσαν το σχέδιο κειμένου του κεφαλαίου σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας που περιεχόταν στην TPP, το οποίο ανέφερε ότι η συμφωνία θα είχε εκτεταμένες επιπτώσεις στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων των πνευματικών δικαιωμάτων, των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και των εμπορικών σημάτων. Το κείμενο που διέρρευσε αποκάλυψε ότι η TPP θα επέκτεινε τους όρους πνευματικών δικαιωμάτων, θα αύξανε τις ποινές για παραβιάσεις και θα απαιτούσε από τις χώρες να υιοθετήσουν αυστηρότερα μέτρα για την προστασία από τη διαδικτυακή πειρατεία.
– Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP): Το 2014, το Wikileaks δημοσίευσε ένα σχέδιο του κεφαλαίου της TTIP για τις επενδύσεις που διέρρευσε, το οποίο αποκάλυπτε ότι η συμφωνία θα επέτρεπε στις εταιρείες να μηνύουν κυβερνήσεις σε ιδιωτικά δικαστήρια για τη θέσπιση νόμων που θα μπορούσαν να βλάψουν τα κέρδη τους. Αυτός ο μηχανισμός, γνωστός ως Διακανονισμός Διαφορών μεταξύ Επενδυτών και Κράτους (ISDS), επικρίθηκε ότι δίνει στις εταιρείες υπερβολική δύναμη και υπονομεύει την κυριαρχία των εθνών.
– Συμφωνία για το εμπόριο υπηρεσιών (TISA): Το 2015, τα Wikileaks δημοσίευσαν το σχέδιο κειμένου του παραρτήματος για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες της TISA, το οποίο έδειξε ότι η συμφωνία θα απορρυθμίσει τον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, επιτρέποντας ενδεχομένως στις τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να εφαρμόζουν πρακτικές με υψηλό ρίσκο, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια νέα παγκόσμια οικονομική κρίση.
Οι διαρροές αυτές προκάλεσαν εκτεταμένες διαδηλώσεις και αντιδράσεις κατά των εμπορικών συμφωνιών, καθώς αποκάλυψαν τον βαθμό στον οποίο οι συμφωνίες αυτές θα έδιναν προτεραιότητα στα εταιρικά συμφέροντα έναντι των δημόσιων συμφερόντων, όπως η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτά φάρμακα, η προστασία του περιβάλλοντος και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
- Το πρόγραμμα της NSA για τους παγκόσμιους ηγέτες (2016):
Το WikiLeaks αποκάλυψε ότι η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ είχε στοχοποιήσει παγκόσμιους ηγέτες, ιδίως Ευρωπαίους, για να διασφαλίσει τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
– Τα έγγραφα έδειξαν ότι η NSA είχε υποκλέψει μια ιδιωτική συνάντηση σχετικά με την στρατηγική για την κλιματική αλλαγή μεταξύ του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν και της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο.
– Η NSA «κλείδωσε» επίσης τον επικεφαλής του προσωπικού της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) με μακροχρόνιες υποκλοπές με στόχο το ελβετικό του τηλέφωνο και τον διευθυντή του τμήματος κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), Γιόχαν Χουάν, επίσης με μακροχρόνιες υποκλοπές και στόχο το ελβετικό του τηλέφωνο.
– Επιπλέον, η NSA υπέκλεψε ευαίσθητα ιταλικά διπλωματικά τηλεγραφήματα που περιγράφουν με λεπτομέρειες πώς ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου παρακάλεσε τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι να βοηθήσει να «μπαλώσει» τη σχέση του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα.
– Η NSA υπέκλεψε επίσης λεπτομέρειες μιας κρίσιμης ιδιωτικής συνάντησης μεταξύ του τότε Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί, της Μέρκελ και του Μπερλουσκόνι, όπου ο Μπερλουσκόνι ενημερώθηκε ότι το ιταλικό τραπεζικό σύστημα ήταν έτοιμο να «εκραγεί σαν φελλός από σαμπάνια».
- Διαρροή ηλεκτρονικών μηνυμάτων της Χίλαρι Κλίντον (2016):
Το WikiLeaks έδωσε στη δημοσιότητα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από το Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών (DNC), τα οποία θεωρήθηκαν επιζήμια για την προεδρική εκστρατεία της Χίλαρι Κλίντον.
Οι αποκαλύψεις προκάλεσαν έντονες συζητήσεις σχετικά με την ακεραιότητα της πολιτικής διαδικασίας των ΗΠΑ και τη διαφάνεια της εκστρατείας της Κλίντον.
