Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος, ο αποκαλούμενος Σκοτεινός και επίσης ο φιλόσοφος του πυρός, εξέφρασε την αρχή της μη αναστρεψιμότητας λέγοντας: «Ουκ αν εμβαίης δις τοις αυτοίς ποταμοίς, ου γαρ ρέουσι τα αυτά ύδατα», «Δεν μπορείς να μπεις δύο φορές στους ίδιους ποταμούς, γιατί δεν ρέουν τα ίδια νερά».
Δυστυχώς έχουν διασωθεί λίγα πράγματα για τη ζωή και την διδασκαλία του. Λόγω της αινιγματικής φύσης της φιλοσοφίας του και της έλλειψης γνώσης για το έργο του, χαρακτηρίζεται ως «Σκοτεινός». Ο Ηράκλειτος ήταν προσωκρατικός φιλόσοφος που έζησε τον 6ο με 5ο π.Χ. αιώνα στην Έφεσο, στην Ιωνία της Μικράς Ασίας. Ήταν απόγονος του ιδρυτή της πόλης, Ανδρόκλου.
Αναφορικά με την μόρφωσή του, θεωρείται πως ήταν αυτοδίδακτος και αυτόφωτος και όχι εργατικός μελετητής του φυσικού κόσμου. Πίστευε πως ο κόσμος δημιουργείται από τη «φωτιά» και είναι γνωστός για την ιδέα της συνεχούς αλλαγής που διέπει το σύμπαν. «Κανείς δεν μπορεί να μπει στο ίδιο ποτάμι δύο φορές», τόνιζε χαρακτηριστικά.
Για τους ξύπνιους υπάρχει ένας και κοινός κόσμος, αλλά o κάθε κοιμισμένος καταφεύγει στον δικό του κόσμο.
Οι κοιμισμένοι είναι εργάτες και συνεργοί σ’ αυτά που γίνονται στον κόσμο.
Η μοίρα του ανθρώπου είναι ο χαρακτήρας του.
Για εμένα ο ένας αξίζει όσο δέκα χιλιάδες, εάν είναι άριστος.
Αν δεν ελπίζεις το ανέλπιστο, δεν θα το βρεις.
Οι γνώμες των ανθρώπων είναι παιδιάστικα παιχνίδια.
Είναι δύσκολο να πολεμά κανείς την καρδιά του· γιατί αυτό που θέλει, το αγοράζει με ψυχή.
Όλα εξελίσσονται και τίποτα δεν μένει αμετάβλητο
Ο πιο ωραίος πίθηκος είναι άσχημος σε σχέση με τον άνθρωπο.
Θάνατος είναι όσα βλέπουμε ξύπνιοι, ενώ όσα βλέπουμε κοιμισμένοι είναι ύπνος
Αν ο ήλιος δεν υπήρχε, θα ήταν νύχτα παρά τα άλλα άστρα
Tο πρωί είναι το ξεκίνημα της νύχτας. Η γέννηση είναι το ξεκίνημα του θανάτου.
