Η μοναχική πεζοπορία σε ένα δάσος ή άλλες δραστηριότητες που μας απορροφούν στις σκέψεις μας δεν φαίνεται να ενισχύουν την ενεργητικότητά μας όσο η παρουσία μας σε κοινωνικά περιβάλλοντα. Έρευνες δείχνουν ότι η αίσθηση της εσωστρέφειας μειώνεται όταν βρισκόμαστε σε χώρους όπως καφετέριες, όπου μπορούμε να διαβάσουμε ή να μοιραστούμε μουσική με άλλους.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, οι κοινωνικοί δεσμοί έχουν σημαντική επίδραση στη μακροχρόνια υγεία. Οι άνθρωποι που διατηρούν ισχυρές κοινωνικές σχέσεις τείνουν να ζουν περισσότερο και να έχουν καλύτερη ψυχική υγεία. Αυτοί οι δεσμοί συνδέονται επίσης με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιοαγγειακών παθήσεων, εγκεφαλικών επεισοδίων και άνοιας.
Μια έρευνα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Όρεγκον, που δημοσιεύθηκε στο PLOS One, υποδεικνύει ότι η συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη αίσθηση ευημερίας από τη μοναχική ενασχόληση με τις σκέψεις μας. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι ένιωθαν πιο ενεργητικοί και λιγότερο απομονωμένοι όταν βρίσκονταν σε κοινωνικά περιβάλλοντα.
Η μοναξιά μέσα από την ψευδαίσθηση της παρέας
Ο Morgan Quinn Ross, επίκουρος καθηγητής επικοινωνίας στο Κολέγιο Ελευθέρων Τεχνών του OSU, και ο Scott Campbell του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο διεξήγαγαν έρευνα σε 900 ενήλικες στις ΗΠΑ και διαπίστωσαν ότι οι δραστηριότητες που ταυτίζονται με μη ολοκληρωτικές μορφές μοναξιάς, όπως το να παίζουμε ένα παιχνίδι στο τηλέφωνό ή να πηγαίνουμε μόνοι σινεμά, προσφέρουν περισσότερα πλεονεκτήματα σε σχέση με μια μοναχική διαδρομή στην ερημιά ή τη συγγραφή σε μια απομονωμένη καμπίνα.
«Κατανοήσαμε ότι η λιγότερο πλήρης μοναξιά είναι πιθανότερο να αποκαταστήσει την χαμηλή ενέργεια και να διατηρήσει το αίσθημα σύνδεσης με τους άλλους», σημείωσε ο Morgan Quinn Ross. Μέχρι να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα οι ερευνητές, εξέτασαν τις περιπτώσεις που η μοναξιά κάποιων ατόμων «σκιάζεται» από άλλους ανθρώπους ή από την ψηφιακή σύνδεση μαζί τους.
Η κοινωνικότητα ως επαναφορτιζόμενη μπαταριά
Με βάση τη Communicate Bond Belong θεωρία, η κοινωνική αλληλεπίδραση μπορεί να οικοδομήσει συγγενικούς δεσμούς με τους άλλους εις βάρος των πραγματικών κοινωνικών σχέσεων και η μοναξιά έρχεται να αποκαταστήσει αυτές τις κοινωνικές σχέσεις, χωρίς να συνεπάγεται όμως στενότερες επαφές. Έτσι η αλληλεπιδραστική αυτή μορφή μοναξιάς μοιάζει με μπαταρία που είτε φορτίζεται είτε αδειάζει.
Η ενέργεια που αντλεί αυτή η κατηγορία μοναχικών ατόμων δεν εξαντλείται γιατί δεν διοχετεύεται σε σχέσεις που απαιτούν δέσμευση, όμως φαίνεται να «γεμίζει» ένα στιγμιαίο ψυχικό κενό. Η διαφορά της με την παντελή μοναξιά είναι ότι η δεύτερη πλήττει τα άτομα τόσο σε επίπεδο ενέργειας όσο και σε επίπεδο δέσμευσης.
Πως σκέφτονται οι υγιώς μοναχικοί;
Όσοι δεν «πνίγονται» από τη μοναξιά, τη βλέπουν ως εξοικονόμηση της ψυχικής ενέργειας που θα δαπανήσουν αργότερα σε μια πιθανή σύνδεση. Έτσι η θετική στάση απέναντι στη μοναξιά καθορίζει το «να περνάμε καλά και μόνοι μας». Από την άλλη, οι βαθιά μοναχικοί επιλέγουν την κοινωνική απόσυρση, όχι για να «ξεκουράσουν» τον κοινωνικό τους εαυτό αλλά για να μην μιλάνε σε κανέναν, γεγονός που τους εγκλωβίζει στον αρνητισμό.
