Η απόφαση του Volodymyr Zelensky να μην ανανεώσει το πενταετές συμβόλαιο που επιτρέπει στο ρωσικό αέριο να ρέει μέσω της Ουκρανίας με αγωγό προς την Ευρώπη, προστίθεται σε έναν μακρύ κατάλογο ενεργειών της ΕΕ και των ΗΠΑ που έχουν μειώσει σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και έχουν πλήξει ανεπανόρθωτα την οικονομία της.
Και επειδή η Ουκρανία εξαρτάται πλέον από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ για τις ανάγκες της σε ηλεκτρική ενέργεια και ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της Σλοβακίας, η απόφαση του Zelensky πλήττει την Ουκρανία περισσότερο από ό,τι τη Ρωσία.
Μια μεγάλη και αυξανόμενη ποσότητα ρωσικών προϊόντων πετρελαίου πωλείται στην Τουρκία και την Ινδία ενώ στη συνέχεια επεξεργάζεται και πωλείται στην ΕΕ, επομένως η απώλεια 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ετήσια έσοδα (0,22% του ΑΕΠ της Ρωσίας 2,184 τρισεκατομμύρια δολάρια) από τη διέλευση φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας μέσω αγωγών θα έχει μικρό αντίκτυπο στα έσοδα 240 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Μόσχας ετησίως από το πετρέλαιο.
Ο Zelensky ήθελε να τιμωρήσει Σλοβακία – Ουγγαρία
Και δεδομένου πως η Ουκρανία θα χάσει περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ (0,56% του ΑΕΠ της Ουκρανίας το 2024 189,83 δισεκατομμύρια δολάρια) σε ετήσια τέλη διαμετακόμισης και ότι η απώλεια φυσικού αερίου προς την Ευρώπη έχει εκτοξεύσει τις τιμές του φυσικού αερίου, το ερώτημα που έρχεται στο μυαλό είναι εάν με την απόφασή του ο Zelensky ήθελε να τιμωρήσει χώρες της ΕΕ, όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία που αντιτίθενται στην ένταξη του Κιέβου στο ΝΑΤΟ και όχι τη Ρωσία, επισημαίνει σε άρθρο του στο Responsible Statecraft ο γεωπολιτικός αναλυτής Mike Fredenburg.
Η Σλοβακία και η Ουγγαρία όχι μόνο αντιτίθενται στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, αλλά κατά καιρούς εμπόδισαν την ΕΕ από το να παράσχει στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο πιστεύοντας πως αυτή η ενίσχυση όχι μόνο θα καθυστερήσει την επίτευξη ειρήνης αλλά θα οδηγήσει σε περισσότερους άσκοπους θανάτους και καταστροφές αλλά και αύξηση των πιθανοτήτων για έναν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Επίσης οι δύο χώρες πιστεύουν πως η στρατιωτική βοήθεια έχει μηδενικό αντίκτυπο στην έκβαση του πολέμου.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ενέργειες των ηγετών της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας έχουν εξοργίσει τον Zelensky, ο οποίος γνωρίζει καλά την εξάρτησή τους από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Η Ουγγαρία εξαρτάται από τη Ρωσία για το 70% του εισαγόμενου πετρελαίου της.
Ομοίως, η Σλοβακία βασίζεται στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο που παραδίδονται σε όλη την Ουκρανία για να προμηθεύει τη συντριπτική πλειονότητα των μεταφορών της καθώς και μέρος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Συνεπώς, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η απόφαση του Zelensky να κλείσει τη «στρόφιγγα» στον αγωγό που προμηθεύει ρωσικό αέριο στη Σλοβακία ώθησε τον πρωθυπουργό της χώρας Robert Fico να απαντήσει απειλώντας να διακόψει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουκρανία.
Η απειλή του Fico πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από την Ουκρανία, καθώς έχει χάσει πάνω από το 73% της παραγωγής θερμικής ενέργειας από ρωσικές επιθέσεις και εξαρτάται από τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από τη Σλοβακία.
Εθνική αυτοκτονία Ουκρανίας
Η ύπαρξη ηλεκτρικής ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας όσο και για τον άμαχο πληθυσμό της που αντιμετωπίζει μεγάλες ελλείψεις εν μέσω του χειμώνα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον Νοέμβριο, οι κύριες πηγές εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας είναι η Πολωνία, η Σλοβακία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Μολδαβία.
Αποτελεί μία εθνικά αυτοκτονική ενέργεια του Zelensky καθώς το φυσικό αέριο που κατευθύνεται στη Σλοβακία από τη Ρωσία, είναι προσοδοφόρο για τη Μόσχα αλλά χρησιμοποιείται επίσης για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται η Ουκρανία.
Η διαμάχη μεταξύ του Fico και του Zelensky είναι το πιο πρόσφατο γεγονός στο ενεργειακό έπος που προκλήθηκε από τον πόλεμο το οποίο διαδραματίζεται μεταξύ της ΕΕ, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας.
Ωστόσο, ενώ έχει προκαλέσει άνοδο στις τιμές του φυσικού αερίου, είναι μόνο το πιο πρόσφατο πλήγμα για την ενεργειακή ασφάλεια και τον εφοδιασμό της Ευρώπης, που είδε τις τιμές του φυσικού αερίου τον Αύγουστο του 2022 να αυξάνονται κατά περίπου 1.500% σε σύγκριση με τις φθηνές που πλήρωνε πριν από το 2021
Κατά ειρωνικό τρόπο, παρά τις κυρώσεις που υποτίθεται ότι θα συνθλίβουν τη ρωσική οικονομία, η Μόσχα συνέχισε να επωφελείται από τη φθηνή, άφθονη ενέργεια και έχει ξεπεράσει τις επιδόσεις της ΕΕ και των Ηνωμένων Πολιτειών, πιστεύει ο Mike Fredenburg.
Πράγματι, το ΑΕΠ της ΕΕ έπεσε από 3,4% το 2022 κατά 0,4% το 2023 ενώ το 2024 αυξήθηκε μόνο κατά 0,9%.
Συγκεκριμένα, η Γερμανία, ο ακρογωνιαίος λίθος της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είδε το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται κατά 0,1% το 2024 καθώς τα μη ρεαλιστικά σχέδια για μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μακριά από την πυρηνική και τα ορυκτά, σε συνδυασμό με την απώλεια φθηνών ρωσικών ορυκτών καυσίμων, επέφεραν συντριπτικό πλήγμα στην ενεργοβόρα μεταποιητική οικονομία της Γερμανίας.
Ως εκ τούτου, ενώ οι αυξήσεις των τιμών ήταν ένα όφελος για τα κέρδη των προμηθευτών φυσικού αερίου των ΗΠΑ που έχουν παρέμβει για να καλύψουν μέρος του κενού, έχει πλήξει καίρια την οικονομία της Ευρώπης.
Αλλά δεν είναι μόνο η Ουκρανία και η Ευρώπη που έχουν επηρεαστεί από τον πόλεμο και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της Ρωσίας.
