Νότια της Ιερουσαλήμ και σε απόσταση 9 χιλιομέτρων περίπου, πάνω σ’ ένα λοφίσκο κατάφυτο από αμπέλια, συκιές και ελιές βρίσκεται η Βηθλεέμ, μια κωμόπολη της Παλαιστίνης. Το όνομά της σημαίνει τόπος άρτων, τόπος γόνιμος.
Σήμερα οι Άραβες ονομάζουν τη Βηθλεέμ Μπέιτ-Λαχμ, δηλαδή τόπος κρέατος, γιατί εκτρέφει πολλά πρόβατα.
Η Βηθλεέμ ήταν διάσημη για τους Εβραίους, γιατί εκεί σταμάτησε ο Αβραάμ κατεβαίνοντας για τη Μεσοποταμία αλλά και γιατί εκεί γεννήθηκαν γνωστοί άνδρες της Παλιάς Διαθήκης, όπως ο Ωβήδ, ο Ιεσσαί και ο σπουδαιότερος βασιλιάς του Ισραήλ, ο Δαβίδ.
Η μεγαλύτερη όμως δόξα της Βηθλεέμ είναι ότι εκεί σ’ ένα σπήλαιο γεννήθηκε
ο Ιησούς Χριστός.
Το καθολικόν του Ιερού Ναού της Γεννήσεως
Από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια το Σπήλαιο ήταν γνωστό και το τιμούσαν οι Χριστιανοί.
Αργότερα, γύρω στο 100 μ.Χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός, λεηλάτησε όλη την Παλαιστίνη και βεβήλωσε το Σπήλαιο.
Στην εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, η μητέρα του, η Αγία Ελένη, το 327 μ.Χ. έχτισε μεγαλοπρεπή Ναό. Έχει σχήμα σταυρού και είναι ένα από τα σπουδαιότερα σωζόμενα μνημεία Βυζαντινής Αρχιτεκτονικής.
Ο Ιερός Ναός εσωτερικά (δίπλα στο καθολικό). Εκεί που διακρίνεται η μορφή του μοναχού, κατεβαίνει κανείς τα σκαλοπάτια και βρίσκεται μπροστά στο Άγιο Σπήλαιο της Γεννήσεως του Χριστού
Κάτω ακριβώς από το Καθολικό του ναού βρίσκεται το Άγιο Σπήλαιο, διαστάσεων 12Χ4 και ύψους τριών μέτρων, στο οποίο μπαίνει κανείς αφού κατέβει τα 13 σκαλοπάτια που έχει.
Το Άγιο Σπήλαιο φωτίζεται μόνο από καντήλια.
Στο σημείο που γεννήθηκε το Θείο Βρέφος υπάρχει ένα μεγάλο αστέρι από ασήμι και μάρμαρο, στο δάπεδο. Πάνω από το σημείο αυτό είναι η Αγία Τράπεζα των Ορθοδόξων. Σε άλλο σημείο του Σπηλαίου βρίσκεται η Αγία Φάτνη, που ανήκει στους Λατίνους.
Εκεί, κάθε χρόνο στις 25 Δεκεμβρίου γίνεται με συγκινητική μεγαλοπρέπεια ο γιορτασμός της γέννησης του Ιησού, με παρουσία επισήμων, του Πατριάρχη και πολλών πιστών.Σύμφωνα με την παράδοση οι Πέρσες κατακτητές το 614, σεβάστηκαν το Ναό της Γεννήσεως και δεν τον κατέστρεψαν, αναγνωρίζοντας τους 3 Πέρσες Μάγους, στο ψηφιδωτό που βρισκόταν στον δυτικό τοίχο του Νάρθηκα, με την παράσταση της Γεννήσεως του Χριστού και της Προσκυνήσεως από των Μάγων.
Το Άγιο Σπήλαιο είναι σκαλισμένο στο φυσικό βράχο και είναι ο αυθεντικός τόπος της Γέννησης.
Ευτυχώς για εμάς τους Ορθόδοξους Χριστιανούς, το 1757 με διάταγμα του σουλτάνου Οσμάν του τρίτου, το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ανακτά πλήρως την δικαιοδοσία του Ναού και του Σπηλαίου.
Η είσοδος για το Ιερό Σπήλαιο
Ο τόπος που γεννήθηκε ο Ιησούς ανήκει στους Έλληνες Ορθόδοξους. Ένα ασημένιο δεκατετράκτινο αστέρι που συμβολίζει το φωτεινό άστρο της γέννησης του Χριστού υποδεικνύει τη θέση που ενσαρκώθηκε ο Θείος λόγος. Απέναντι από τον τόπο της Γέννησης είναι η Αγία Φάτνη και σύμφωνα με την παράδοση , η αγία Ελένη βρήκε την αυθεντική πήλινη φάτνη την οποία αντικατέστησε με μια ασημένια. Αυτή η φάτνη μεταφέρθηκε στη βασιλική της Σάντα Μαρία Μαντζόρε στη Ρώμη και σωζόταν ως το 12ο αιώνα.
Πλάι στη φάτνη βρίσκεται το προσκύνημα των μάγων και βορειοδυτικά του σπηλαίου υπάρχει μια δεξαμενή από όπου η Παρθένος άντλησε απο αυτήν νερό για να πλύνει το Θείου Βρέφος.
