Οι άνθρωποι που χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο εξαιτίας υπερανθεκτικών μικροβίων τα οποία κολλούν κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους σε νοσοκομεία, υπολογίζονται σε 700.000 παγκοσμίως.
Υπολογίζεται ότι δυνητικά έως το 2050, οι λοιμώξεις που προκαλούνται από ανθεκτικά μικρόβια θα ευθύνονται ετησίως για 10 εκατ. θανάτους σε όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το πρόβλημα και στη χώρα μας, όπου κάθε χρόνο χάνονται περισσότεροι από 1.600 συμπολίτες μας λόγω λοιμώξεων που οφείλονται σε ανθεκτικά μικρόβια.
Η Ελλάδα βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις στην Ευρώπη, στον επιπολασμό των λοιμώξεων στα ελληνικά νοσοκομεία με 9% ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 6%, σημείωσε ο καθηγητής Νίκος Σύψας.
Η πανδημία του κορονοϊού επιδείνωσε την κατάσταση, αφού οι Επιτροπές Λοιμώξεων των νοσοκομείων αφιερώθηκαν στην αντιμετώπιση της covid-19. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εκτοξευθεί η κατανάλωση αντιβιοτικών και να αυξηθεί το ποσοστό των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.
Το γεγονός αυτό, πιστοποιείται από στοιχεία του Λαϊκού Νοσοκομείου, μετά τον Μάρτιο του 2020. Η Ομάδα Ελέγχου Κατανάλωσης Αντιβιοτικών που ενέκρινε τη χορήγηση των αντιβιοτικών στο νοσοκομείο δεν λειτουργούσε πλέον λόγω covid-19, με αποτέλεσμα να αυξηθεί κατά 18% η χρήση τους και να αυξηθούν επίσης οι θετικές καλλιέργειες σε ανθεκτικά μικρόβια.
Στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας το πρόβλημα είναι πιο έντονο, τόνισε η Εντατικολόγος-Λοιμωξιολόγος Ευαγγελία Δούκα. Σύμφωνα με στοιχεία από ευρωπαϊκές έρευνες που παρουσίασε η κυρία Δούκα, το 33% των θανάτων ασθενών με covid-19 που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ, οφείλεται σε ενδονοσοκομειακή λοίμωξη.
Το 40% των ασθενών που νοσηλεύεται σε ΜΕΘ, μετά από 9 ημέρες νοσηλείας θα αναπτύξει λοίμωξη. Το 70% των ασθενών στην Εντατική λαμβάνει αντιβιοτικά, όμως το 30% από τα χορηγούμενα αντιβιοτικά δεν είναι απαραίτητο. «Για τις περισσότερες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις ευθύνονται μικρόβια ανθεκτικά στα συνήθη αντιβιοτικά.
Οι λόγοι είναι πολλοί και έχουν να κάνουν α) με το νοσοκομειακό περιβάλλον (αναλογία ασθενών/νοσηλευτών, επισκέπτες, ξενοδοχειακή υποδομή-καθαριότητα) β) με την συμμόρφωση των επαγγελματιών υγείας με τις ορθές πρακτικές όπως είναι η υγιεινή των χεριών αλλά και οι δέσμες μέτρων πρόληψης των λοιμώξεων και γ) με την μη ορθή χρήση των αντιβιοτικών.
Τα τελευταία χρόνια έχουν συγκροτηθεί στα νοσοκομεία οι ομάδες των ΟΕΚΟΧΑ (Ομάδα Επιτήρησης της Κατανάλωσης και της Ορθής Χρήσης Αντιβιοτικών) με βασικό σκοπό τη βελτιστοποίηση της χρήσης των νεότερων αντιβιοτικών.
Σημαντική είναι και η συμβολή των μικροβιολογικών εργαστηρίων που με τα σύγχρονα μέσα που διαθέτουν μπορούν να συνεισφέρουν στη γρήγορη αναγνώριση των παθογόνων μικροβίων, συμβάλλοντας άμεσα στη θεραπευτική αλλά και στην καταγραφή της επιδημιολογίας των νοσοκομείων» τόνισε η κυρία Δούκα.
Για τη Μικροβιακή Αντοχή στην κοινότητα μίλησε η Καθηγήτρια Ελένη Γιαμαρέλλου. Σύμφωνα με έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας, σε δείγμα 1.080 πολιτών, το 66% δηλώνει ότι παίρνει αντιβιοτικό «για να προλάβει» πιθανή επιδείνωση, ακόμα κι αν έχει μόνο βήχα, πονόλαιμο και συνάχι, τα κλασικά δηλαδή συμπτώματα της ίωσης. Επίσης, ένα 30% φυάλει αντιβιοτικά στο σπίτι του, «για ώρα ανάγκης».
«Η μείωση της κατανάλωσης των αντιβιοτικών και η ορθολογική χρήση τους είναι το σημαντικότερο μέτρο για τον περιορισμό των λοιμώξεων από ανθεκτικά βακτήρια. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), η Ελλάδα παραμένει σταθερά πρώτη στην κατανάλωση των αντιβιοτικών στην κοινότητα ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ, για το 2019 και υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (32,4 έναντι 18,0 DDD/1000 κατοίκους/ημέρα αντίστοιχα).
Το 2020, μια νέα νομοθετική ρύθμιση ενίσχυσε την απαγόρευση της προμήθειας αντιβιοτικών από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή, όμως η λύση του προβλήματος περνά μέσα από την ευαισθητοποίηση του κοινού.
Είναι ανάγκη λοιπόν οι πολίτες να καταλάβουν ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι αναλγητικά που πρέπει να υπάρχουν στο οικιακό φαρμακείο, ως φάρμακα έχουν και αυτά ανεπιθύμητες ενέργειες (π.χ αλλεργίες, διάρροιες), ότι δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση των ιώσεων αφού εξ ορισμού οι ιοί είναι ανθεκτικοί στα αντιβιοτικά και ότι πρέπει να λαμβάνονται μόνο με συνταγή γιατρού για τη διάρκεια και στη δοσολογία που αυτός καθορίζει».
