Βία ανηλίκων: Τι δείχνει έρευνα για το “Panic Button”

Η εφαρμογή Safe Youth, γνωστή και ως Panic Button για ανηλίκους, αναμένεται με ενδιαφέρον, καθώς μια πρόσφατη έρευνα κοινής γνώμης αποκαλύπτει επιφυλάξεις σχετικά με την αποτελεσματικότητά της.

Η δημοσκόπηση που διεξήγαγε η Focus Bari για λογαριασμό της οργάνωσης «Χαμόγελο του Παιδιού» εστιάζει στη βία μεταξύ ανηλίκων σε δημόσιους χώρους και στην ασφάλεια τους. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα άνω των 1000 ενηλίκων μέσω online συνεντεύξεων.

Από τη δομή του ερωτηματολογίου γίνεται σαφές ότι η έμφαση δίνεται στην ασφάλεια, την αστυνόμευση και τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με στόχο «την ενίσχυση της ασφάλειας στους δημόσιους χώρους». Δεν εξετάζονται ευρύτερα ζητήματα για την ευημερία των παιδιών, ενώ απουσιάζουν ερωτήσεις για το ρόλο του κοινωνικού κράτους στην καταπολέμηση των αιτιών και όχι μόνο των συμπτωμάτων της βίας.

Δεν περιμένει κανείς από μια μονοθεματική δημοσκόπηση, που εστιάζει αποκλειστικά στην «εφαρμογή μέτρων κατά των απειλών προς τα παιδιά σε δημόσιους χώρους» να περιλαμβάνει κοινωνιολογικού τύπου αναλύσεις και συμπεράσματα. Ωστόσο από τις απαντήσεις των ερωτηθέντων προκύπτει σκεπτικισμός για το κατά πόσο ένα «κουμπί» αρκεί για να φέρει την άνοιξη στο μολυβένιο τοπίο ενός βίαιου κόσμου – που δεν εξαντλείται σε αυτό που βολικά βαφτίζουμε «βία ανηλίκων».

Πατάω ένα κουμπί…

Πάνω από το 50% των ερωτηθέντων είναι είτε επιφυλακτικοί (46%) είτε πλήρως αρνητικοί (7%) στην επέκταση της εφαρμογής Panic Button κατά του παιδικού εκφοβισμού. Προφανώς έχουν δει, από τη μέχρι τώρα χρήση του Panic Button στις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, ότι το πάτημα ενός κουμπιού δεν αρκεί από μόνο του για να σε προφυλάξει από το κακό.

Πάντως ένα σημαντικό ποσοστό 42% – ιδίως γονείς – βλέπει θετικά την επέκταση του «κουμπιού πανικού» για ανηλίκους ως μέτρο κατά του παιδικού εκφοβισμού.

Όσοι είναι επιφυλακτικοί, θέτουν ως απαραίτητη προϋπόθεση την εκπαίδευση των παιδιών, των γονέων και των Αρχών.

Άμεση ανταπόκριση

Οι βασικοί παράγοντες για την αποδοτική χρήση του Panic Button από ανηλίκους αναφέρονται η άμεση ειδοποίηση και ανταπόκριση των αρχών και η εκπαίδευση παιδιών και κηδεμόνων (59%, 46%). Σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά εκφράζονται ανησυχίες για τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων (22%), ενώ ένα σημαντικό ποσοστό (37%) ζητάει η εφαρμογή να εκπέμπει αυτόματα σήμα κινδύνου και στους κηδεμόνες.

Αν και η πλειονότητα είναι επιφυλακτική ως προς τη χρησιμότητα του Panic Button κατά του παιδικού εκφοβισμού, δεν συμβαίνει το ίδιο για την «επέκταση της εφαρμογής και σε άλλους κινδύνους». Οι 7 στους 10 (69%), θεωρούν ότι η επέκταση του μέτρου θα βελτιώσει την ασφάλεια των παιδιών σε δημόσιους χώρους – με τους γονείς παιδιών σχολικής ηλικίας να είναι οι πλέον ένθερμοι υποστηρικτές.

Πιθανόν το κοινό, ιδίως οι γονείς, αναγνωρίζουν την ανάγκη προστασίας των ανηλίκων σε δημόσιους χώρους, αλλά διατηρούν αμφιβολίες για το αν το «κουμπί» είναι αποτελεσματικό και σε άλλες περιπτώσεις εκφοβισμού.

Περισσότερη επιτήρηση

Η «αύξηση εποπτείας» και η «εγκατάσταση συστημάτων εποπτείας» (δηλαδή αστυνομία και κάμερες) είναι οι δύο βασικοί παράγοντες για να κυκλοφορούν οι ανήλικοι με μεγαλύτερη ασφάλεια, απαντούν οι συμμετέχοντες στην έρευνα. Ακολουθεί με υψηλά ποσοστά η εκπαίδευση των γονέων (39%), η βελτίωση της φωταγώγησης και η ευαισθητοποίηση του κοινού (32% αμφότερα). Το Panic Button βρίσκεται χαμηλά στην κατάταξη, με μόλις το 28% των ερωτηθέντων να το θεωρούν σημαντικό.

Αστυνομία, σχολείο, δήμος

Στη κορυφή της λίστας των φορέων που μπορούν να «δραστηριοποιηθούν αποτελεσματικά στην εφαρμογή μέτρων κατά των απειλών προς τα παιδιά σε δημόσιους χώρους», βρίσκεται όπως είναι αναμενόμενο η αστυνομία (68%).

Ακολουθεί το σχολείο ή άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα με 61% και οι τοπικές αρχές (Δήμοι-Περιφέρειες) με 57%. Υψηλά στην κατάταξη των φορέων έρχονται τα ΜΜΕ και οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης με 36%.

Πρακτικά η ερώτηση υπαγορεύει την απάντηση. Η αστυνομία θεωρείται ο κατεξοχήν φορέας επιβολής μέτρων «κατά απειλών» – εκτός από τις περιπτώσεις που είναι η ίδια απειλή για την ασφάλεια ανηλίκων που κρίνονται «αποκλίνοντες». Τα ονόματα Αλέξης Γρηγορόπουλος, Νίκος Σαμπάνης, Κώστας Φραγκούλης μας θυμίζουν περιπτώσεις που οι «προστάτες» αποδείχθηκαν δολοφόνοι δεκαεξάχρονων και δεκαοχτάχρονων παιδιών.