Η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, με περίπου 1 εκατομμύριο φιάλες να πωλούνται κάθε λεπτό σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή η τάση οφείλεται κυρίως στην ευκολία που προσφέρει το εμφιαλωμένο νερό και την αντίληψη ότι είναι πιο καθαρό ή ασφαλές σε σύγκριση με το νερό της βρύσης. Ωστόσο, μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο BMJ Global Health αναδεικνύει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την υγεία και το περιβάλλον που σχετίζονται με τη χρήση πλαστικών μπουκαλιών.
Η έρευνα επισημαίνει ότι η εξάρτηση από το πλαστικό μπουκάλι έχει σημαντικές συνέπειες. Πρώτον, τα πλαστικά μπουκάλια συχνά περιέχουν χημικές ουσίες που μπορεί να διαρρεύσουν στο νερό, ειδικά όταν εκτίθενται σε υψηλές θερμοκρασίες ή παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτές οι χημικές ουσίες, όπως οι φθαλικές ενώσεις και η δισφαινόλη Α (BPA), έχουν συνδεθεί με διάφορες υγειονομικές προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων των ορμονικών διαταραχών και άλλων χρόνιων ασθενειών.
Δεύτερον, η παραγωγή και η απόρριψη πλαστικών μπουκαλιών συμβάλλει στην περιβαλλοντική ρύπανση. Τα πλαστικά απορρίμματα είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του πλανήτη μας, καθώς πολλά από αυτά δεν ανακυκλώνονται και καταλήγουν στους ωκεανούς και τις χωματερές. Η διαδικασία παραγωγής τους απαιτεί επίσης σημαντικούς πόρους, όπως πετρέλαιο και ενέργεια.
Σύμφωνα με τους ειδικούς του ιατρικού κολεγίου Weill Cornell Medicine στο Κατάρ, εκτιμάται ότι το 10% έως 78% των δειγμάτων εμφιαλωμένου νερού περιέχουν μολυσματικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των μικροπλαστικών, που συχνά ταξινομούνται ως ορμονικοί (ενδοκρινικοί) διαταράκτες, και διάφορες άλλες ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των φθαλικών ενώσεων (που χρησιμοποιούνται για να κάνουν τα πλαστικά πιο ανθεκτικά) και της δισφαινόλης Α (BPA).
Η μόλυνση από μικροπλαστικά έχει συνδεθεί με οξειδωτικό στρες, ενδοκρινικές διαταραχές και προβλήματα του ανοσοποιητικού συστήματος. Από την άλλη, η έκθεση στη δισφαινόλη (BPA) έχει συνδεθεί με προβλήματα υγείας, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης και η παχυσαρκία. Ο Δρ. Ραχούλ Σαχ, ένας από τους συγγραφείς της έρευνας, επισημαίνει: «Αν και υπάρχουν βραχυπρόθεσμες ασφαλείς οριακές τιμές, οι μακροχρόνιες επιδράσεις αυτών των ρύπων παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστες. Το γεγονός ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να εισέλθουν και στην τροφική αλυσίδα είναι επίσης ανησυχητικό».
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Η χρήση πλαστικής φιάλης δεν έχει μόνο επιπτώσεις για την υγεία μας, αλλά και για το περιβάλλον. Σύμφωνα με την έρευνα, οι πλαστικές φιάλες είναι οι δεύτεροι πιο συχνοί ρύποι των ωκεανών, αποτελώντας το 12% όλων των πλαστικών απορριμμάτων. Μόλις το 9% αυτών των φιαλών ανακυκλώνεται, με την πλειονότητα να καταλήγει σε χωματερές ή να καίγεται, συμβάλλοντας έτσι στη ρύπανση και στην κλιματική αλλαγή. Εκτός από τα παραγόμενα απόβλητα, η διαδικασία εξόρυξης των πρώτων υλών και κατασκευής των πλαστικών μπουκαλιών έχει σημαντικές επιπτώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Τι θα μπορούσε να αλλάξει;
Η έρευνα καλεί για άμεσες ενέργειες από τις κυβερνήσεις και τις κοινωνίες. Οι συγγραφείς προτείνουν ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθούν οι υποδομές για την παροχή ασφαλούς πόσιμου νερού, ιδιαίτερα σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, όπου οι άνθρωποι εξαρτώνται από το εμφιαλωμένο νερό λόγω έλλειψης εναλλακτικών λύσεων. Η στήριξη της κατανάλωσης νερού βρύσης και η ενημέρωση του κοινού σχετικά με τα οφέλη του είναι σημαντική. «Οι ενημερωτικές εκστρατείες πρέπει να επικεντρώνονται στην περιβαλλοντική υπευθυνότητα και τα οφέλη για την υγεία από την επιλογή του νερού βρύσης», καταλήγουν οι ερευνητές.
Η ενθάρρυνση για την κατανάλωση του νερού βρύσης μπορεί να συμβάλει στην υγεία του πληθυσμού, αλλά και στη βιωσιμότητα του πλανήτη επισημαίνουν οι συγγραφείς.
