Είναι χαρακτηριστικό το προσωνύμιο που δόθηκε στην Τουρκία από τις παλαιές Μεγάλες Δυτικές Δυνάμεις Μ.Βρετανία και Γαλλία τον 19ο-20ο αιώνα, όταν επιχειρούσαν εν συντομία να την χαρακτηρίσουν, αποκαλώντας την “Ο Μεγάλος ασθενής”.
Η μεταμόρφωση της Τουρκίας από “Μεγάλο ασθενή” της Ευρώπης σε “Άρρωστο μέλος του ΝΑΤΟ”
Αιτία για αυτόν τον χαρακτηρισμό ήταν η μεγάλη της έκταση και πληθυσμός, αλλά και τα τεράστια προβλήματα και αντιθέσεις που εμφάνιζε τόσο στην εξωτερική της πολιτική, όσο και στο εσωτερικό της.
Από τότε πολύ λίγα πράγματα άλλαξαν, με αποτέλεσμα η Τουρκία του Ερντογάν μολονότι αποτελεί από το 1952 κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ και θεωρητικά ανήκει στο “Δυτικό στρατόπεδο”, στην πράξη να κλείνει το μάτι στην Ανατολή, έχοντας μια “ειδική προνομιακή φιλική σχέση” με την Ρωσία και υποβάλλοντας παράλληλα αίτημα ένταξής της στον Οργανισμό BRICS, που επί της ουσίας αντιστρατεύεται τα συμφέροντα ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ.
Έτσι η Τουρκία με τα καμώματά της κατότθωσε να χαρακτηρίζεται πλέον στους κόλπους του ΝΑΤΟ ώς ένας αναξιόπιστός σύμμαχος και εταίρος.
Η αγανάκτηση των ΗΠΑ ,ηγέτιδα Δύναμη της Δύσης, κατά της Τουρκίας είναι πολύ μεγάλη, κάτι που έχει εκφραστεί ποικιλοτρόπως στο παρελθόν με λόγια και πράξεις.
Η “στροφή” Ερντογάν κατά της Δύσης από το 2016 και μετά
Ωστόσο στην παρούσα χρονική περίοδο, που ο Ερντογάν “παζαρεύει” εδώ και καιρό την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ με την πώληση των F-16 BLOCK-70 από τις ΗΠΑ, παίζοντας παιχνίδια πίσω από την πλάτη της Ουάσιγκτον και εξυπηρετώντας τον φίλο του Πούτιν, έχει ιδιαίτερη βαρύτητα άρθρο έγκριτου Αμερικανικού ΜΜΕ, το οποίο είναι γνωστό για την βαρύτητα και ώσμωση που έχει με τα κέντρα αποφάσεων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το οποίο διερωτάται αν η Τουρκία είναι το άρρωστο μέλος της Συμμαχίας, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων σχετικά:
“Τα τελευταία οκτώ χρόνια,μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν το 2016 η Τουρκία απομακρύνεται σταθερά από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση.
Είτε προέρχεται από την επιθυμία να χαράξει μια πιο ανεξάρτητη πορεία εξωτερικής πολιτικής είτε από δυσπιστία για την Ουάσιγκτον, το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη, ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να προσβάλει γείτονες και συμμάχους με ιδιαίτερη ευκολία, ενώ ταυτόχρονα “τα βρίσκει” με κράτη παρίες και τρομοκρατικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων του Ιράν, της Ρωσίας και της Χαμάς.
Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, η Τουρκία αγόρασε συστήματα αεράμυνας S-400 από τη Μόσχα, εκδιώχθηκε από το πρόγραμμα F-35 Joint Strike Fighter, πραγματοποίησε συστηματικά παραβιάσεις του εναέριου και θαλάσσιου χώρου της Ελλάδας, απειλώντας με πόλεμο με ένα άλλο μέλος του ΝΑΤΟ, συνέχισε να στρατιωτικοποιεί το παράνομο κράτος στην Βόρεια Κύπρο και φιλοξενούσε ηγέτες τρομοκρατών της Χαμάς.
Αν και η τουρκική οικονομία έχει κάπως σταθεροποιηθεί, αντιμετωπίζει προκλήσεις μπροστά, καθιστώντας τις αμυντικές δαπάνες μεγάλης κλίμακας πολύ πιο δύσκολες για την Άγκυρα.
Η Τουρκία ασκεί σοβαρή αρνητική επιρροή στους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ
Αλλά ως μέλος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία συνεχίζει να ασκεί δύναμη και επιρροή στη διατλαντική συμμαχία.
Οι κωλυσιεργίες της στις υποψηφιότητες ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ‘έχουν ως αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος.
Με τον Ερντογάν στην εξουσία για το άμεσο μέλλον και χωρίς εναλλακτικές λύσεις στην αντιπολίτευση, η Τουρκία πιθανότατα θα συνεχίσει τον δρόμο του αντιαμερικανισμού και του αντιδυτικισμού μέχρι να σπάσει κάτι.
Η υπομονή στο ΝΑΤΟ για ένα μέλος που ενεργεί ως αντίπαλος εξαντλείται. Η Τουρκία είναι μια ισχυρή χώρα και περιφερειακός παίκτης. Πρέπει να καταβληθούν μεγάλες προσπάθειες για να διασφαλιστεί ότι θα παραμείνει εντός της Δύσης. Αλλά η συμπεριφορά της ξεπερνά τη χρησιμότητά της για τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ.
Κάποτε ο άρρωστος της Ευρώπης, η Τουρκία είναι τώρα το άρρωστο μέλος του ΝΑΤΟ.
Και καθώς οι ισχυροί οργανισμοί συχνά αποβάλλουν τα αδύναμα μέρη για να επιβιώσουν, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να εκδιώξει τους αδύναμους κρίκους που το κρατούν πίσω και αντιτίθενται στα ιδανικά και τις πολιτικές του.”
Η λύση είναι η αλλαγή των κανόνων συμμετοχής στο ΝΑΤΟ και η εφαρμογή του “Νόμου περί ταραχών” της Συμμαχίας
Ωστόσο θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχει μηχανισμός για την αποβολή ενός μέλους από τη στιγμή που θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Ο λόγος ήταν ότι η Συμμαχία σχεδιάστηκε με σκοπό να αποτρέψει την απειλή που προερχόταν από την Σοβιετική Ένωση.
Οι αρχιτέκτονες της συμμαχίας πιθανότατα δεν σκέφτηκαν ποτέ ότι μια μέρα, το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να σχεδιάσει στρατηγική ενάντια σε μια απειλή που θέτει ένα από τα μέλη του.
Η αλλαγή των κανόνων συμμετοχής μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή που πρέπει να ξεκινήσει μια τέτοια συζήτηση, δεδομένων των πολυάριθμων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Δύση.
Τουλάχιστον, τα μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να παραμείνουν ενωμένα και να συμφωνήσουν να μην πουλήσουν στην Άγκυρα αμυντικές δυνατότητες, όπως μαχητικά αεροσκάφη, εφόσον διατηρεί τα ρωσικά όπλα που θα μπορούσαν να υποβαθμίσουν τη συλλογική άμυνα.
Για την κυβέρνηση Μπάιντεν και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που κάνουν πίσω για να μην χάσουν την Τουρκία, έχει έρθει ο καιρός να διαβάσει ο Ερντογάν τον “νόμο περί ταραχών”.
Είτε είστε σύμμαχος του ΝΑΤΟ που αποδέχεται τις κοινές μας αξίες ή δεν είστε. Αποφάσισε.
Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι εάν η Άγκυρα υπέβαλε αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ σήμερα, δεν θα εξεταζόταν, πόσο μάλλον δεν θα εγκρινόταν.
Οι ΗΠΑ συμπερασματικά θα λέγαμε δίνουν τελεσίγραφο στον Ερντογάν αλλαγής της στάσης του αν θέλει η Τουρκία να παραμείνει στο ΝΑΤΟ.
Τρόπος αποπομπής υπάρχει.
Δεν υπάρχει καμια περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο.