Ο 54χρονος Γερμανός ήταν πατέρας τριών μικρών παιδιών – Καμία πληροφορία για τα αίτια θανάτου – Άνγκελα Μέρκελ: «Είμαι βαθιά συγκλονισμένη από τον θάνατο του Γιαν Χέκερ. Πενθώ για έναν πολύτιμο, μακροχρόνιο σύμβουλο»
Μυστήριο καλύπτει τον θάνατο του Γιαν Χέκερ, ενός από τους στενότερους συνεργατες της Καγκελαρίου της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ. Ο Γερμανός διπλωμάτης, ο οποίος από τη διαχείριση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης το 2015 και της ελληνοτουρκικής κρίσης του 2020, όταν και ανέπτυξε στενότατες σχέσεις τόσο με την κυρία Ελένη Σουρανή, διπλωματική σύμβουλο του πρωθυπουργού της Ελλάδας, όσο και με τον σύμβουλο του Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν βρέθηκε στην Κίνα ως πρεσβευτής της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης.
Η είδηση του αιφνιδίου θανάτου του, μόλις 54 ετών, Γιαν Χέκερ, ο οποίος ανέλαβε τα νέα του καθήκοντα λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν, έγινε γνωστή με δύο λιτές ανακοινώσεις που εξέδωσαν το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών και η Καγκελαρία.
Οι δύο αυτές ανακοινώσεις που αφορούσαν σε έναν διπλωμάτη που ανέλαβε επικεφαλής μίας εκ των σημαντικότερων διπλωματικών αποστολών, προσκάλεσαν το έντονο ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης, καθώς δεν ανέφεραν ούτε τα αίτια θανάτου, αλλά ούτε καν την ώρα ή την ημέρα που απεβίωσε. Εκπρόσωπος μάλιστα του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών απατώντας σε επίμονες ερωτήσεις δημοσιογράφων, αρκέστηκε να πει ότι ο θάνατος του πρώην στενού συμβούλου της Άνγκελα Μέρκελ δεν έχει «πολιτικές διαστάσεις».
Ποιος ήταν ο Γιαν Χέκερ
Ονομάζονται «Σέρπα», όπως ακριβώς ο ορεινός λαός του Νεπάλ, από τον οποίον οι ορειβάτες που προσπαθούν να βρεθούν στην κορυφή του όρους Έβερεστ διαλέγουν τους εμπειρότερους οδηγούς και αχθοφόρους σε αυτήν την άκρως απαιτητική διαδρομή.
Και όπως ακριβώς οι ορεσίβιοι Σέρπα, έτσι και οι «Σέρπα» της ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής σκηνής προετοιμάζουν το έδαφος για τις συναντήσεις κορυφής αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, με βασικά τους προσόντα την αποτελεσματικότητά τους και το ταλέντο τους να μένουν διαρκώς στο παρασκήνιο.
Τα τελευταία χρόνια δύο άνδρες, σχεδόν άγνωστοι στους περισσότερους πολίτες, βρίσκονταν συνεχώς στη σκιά της Καγκελαρίου της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ. Ο ένας ήταν ο Λαρς-Χέντρικ Ρέλερ, «Σέρπα», δηλαδή σύμβουλος οικονομικής πολιτικής της Καγκελαρίου Μέρκελ και ο άλλος ο Γιαν Χέκερ. Ο πρεσβευτής της Γερμανίας στο Πεκίνο ο οποίος ανακοινώθηκε ότι απεβίωσε λίγες μόλις ημέρες μετά την ανάληψη των νέων του καθηκόντων, σε ηλικία 54 ετών, χωρίς να γίνουν ακόμα γνωστά τα αίτια του θανάτου του.
Ο Χέκερ υπήρξε σύμβουλος για θέματα ευρωπαϊκής και εξωτερικής πολιτικής της Άνγκελα Μέρκελ και ήταν αυτός ο οποίος το καλοκαίρι του 2020, την εποχή που η Γερμανία ασκούσε την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέλαβε καθήκοντα διαμεσολαβητή ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία με σκοπό να εξασφαλιστεί η «νηνεμία» στο Αιγαίο.
Αλλά πόσο άχαρος μπορεί να είναι ο ρόλος ενός «Σέρπα», όταν οι ίδιοι οι «ορειβάτες» αρνούνται τη συνεισφορά του, έγινε γνωστό στο Βερολίνο τον Ιούλιο της περασμένης χρονιάς. Τότε με γερμανική πρωτοβουλία, δύο υψηλόβαθμοι πρέσβεις από την Ελλάδα και την Τουρκία, η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή και ο στενότερος σύμβουλος του Ταγίπ Ερντογάν Ιμπραχίμ Καλίν συναντήθηκαν με τον Γιαν Χέκερ στο Βερολίνο. Συμφωνήθηκε ότι η συνάντηση θα έπρεπε να κρατηθεί μυστική.
Παρ’ όλα αυτά, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανακοίνωσε στα μέσα ενημέρωσης τη συνάντηση την επόμενη μόλις μέρα, ενδεχομένως για να τορπιλίσει την συζήτηση για την επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ.
Διαχειριστής της προσφυγικής κρίσης και άτυπος «υπουργός Εξωτερικών» της Μέρκελ
Το καλοκαίρι του 2015 δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες άρχισαν να καταφθάνουν στη Γερμανία, ζητώντας άσυλο και κυρίως μία καλύτερη ζωή. Οι περισσότεροι προέρχονταν από τη Συρία, άλλοι από τη Βόρεια Αφρική, το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Είχαν ακολουθήσει την αποκαλούμενη «βαλκανική διαδρομή», διασχίζοντας την Ελλάδα και στη συνέχεια κράτη των Δυτικών Βαλκανίων. Βάσει του κανονισμού του Δουβλίνου η Γερμανία δεν είχε υποχρέωση να εξετάσει τις αιτήσεις ασύλου, ωστόσο η Καγκελάριος Μέρκελ έλαβε μια απόφαση με τεράστιο πολιτικό κόστος. Να δεχθεί στη χώρα της περισσότερους από 1 εκατ. ανθρώπους
Ο τότε υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ είχε δηλώσει ότι υπήρξαν στιγμές που φαινόταν ότι χάνεται ο έλεγχος, ενώ ο Βαυαρός Χορστ Ζέεχοφερ, έκανε λόγο για κατάρρευση του κράτους δικαίου. Ωστόσο η Άνγκελα Μέρκελ επέμεινε στη δική της γραμμή και απάντησε με μία φράση που θα μείνει ιστορική: «Θα τα καταφέρουμε» (Wir schaffen das).
Το φθινόπωρο του 2015, ο Γιαν Χέκερ έγινε επικεφαλής της τότε νεοσύστατης ομάδας συντονισμού της πολιτικής για τους πρόσφυγες και εκ των πραγμάτων ο άνθρωπος που θα αναλάμβανε να εφαρμόσει την υπόσχεση της Καγκελαρίου. Μαζί με μια μικρή ομάδα νομικών και αξιωματούχων της Καγκελαρίας οργάνωσε την κατανομή ενός τεράστιου αριθμού προσφύγων και μεταναστών και μέσα σε μερικούς μήνες κατάφερε να πετύχει την αποστολή του.
Γεννημένος στις 15 Φεβρουαρίου του 1967 στο Κίελο του κρατιδίου Σλέσβιχ-Χόλσταϊν στη βόρειο Γερμανία, ο Γιαν Χέκερ σπούδασε νομική και πολιτικές επιστήμες στο Φράιμπουργκ και την Γκρενόμπλ και συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Το 1997 έλαβε το διδακτορικό του με αντικείμενο την «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ως συνταγματικό πρόβλημα στη Γαλλία». Εργάστηκε ως δικηγόρος και το 1997 βρέθηκε στο Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εσωτερικών.
Τον Δεκέμβριο του 2011, άρχισε την υπηρεσία του ως δικαστής στο Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο, μέχρι το 2015 όταν και εκλήθη από την Άνγκελα Μέρκελ να διαχειριστεί την καυτή πατάτα του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος. Μέσα σε ελάχιστους μήνες ο κ. Χέκερ έγινε εις εκ των στενότερων συμβούλων της Γερμανίδας Καγκελαρίου ενημερώνοντάς την για την κατάσταση της μεταναστευτικής και προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα, προετοιμάζοντας το έδαφος, ως γνήσιος «Σέρπα», για την μεταναστευτική και προσφυγική συμφωνία ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία (δήλωση ΕΕ- Τουρκίας όπως λέγεται επισήμως).
Το 2017 ο Άνγκελα Μέρκελ εξέπληξε τους πάντες, ακόμα και εντός της Καγκελαρίας, όταν αποφάσισε να αντικαταστήσει τον μέχρι τότε σύμβολο εξωτερικής πολιτικής της, Κριστόφ Χόισγκεν, με τον Γιαν Χέκερ, παρόλο που ο τελευταίος δεν διέθετε καμία εμπειρία ως διπλωμάτης. Ωστόσο η Καγκελάριος Μέρκελ έκρινε ότι, αυτός ο ακαδημαϊκός και πατέρας τριών παιδιών, διέθετε τα απαραίτητα προσόντα για αυτήν τη θέση. Αποφασιστικότητα, αποτελεσματικότητα και κυρίως την ικανότητά του να μην κάνει καθόλου αισθητή την παρουσία του. Βρέθηκε στο Μπιαρίτς της Γαλλίας για να προετοιμάσει τη γερμανική αποστολή στη σύνοδο των G7 το 2019. Στην Ουάσινγκτον και τη Μόσχα για τις συζητήσεις για τον αγωγό Nord Stream 2 ενώ το 2020 ανέλαβε χρέη διαμεσολαβητή ως το τρίτο πρόσωπο μεταξύ της κυρίας Ελένης Σουρανή και του Ιμπραχίμ Καλίν, μεσούσης της ελληνοτουρκικής κρίσης του Oruc Reis.
Τον Αύγουστο του 2021, λίγες εβδομάδες πριν τις ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία η Καγκελάριος Μέρκελ αποφάσισε να τον τοποθετήσει πρεσβευτή της χώρας στην Κίνα, εκτιμώντας τις ικανότητές του και επιβραβεύοντας τον, καθώς όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, η Άνγκελα Μέρκελ οδεύει στη δύση της πολιτικής της καριέρας.
Μετά την άφιξή του στο Πεκίνο, ο Γιαν Χέκερ και η οικογένειά του πέρασαν την καραντίνα που επιβάλλεται στην Κίνα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού και επέδωσε τα διαπιστευτήριά του στο Πεκίνο στα τέλη Αυγούστου.
Το πρωί της Δευτέρας 6 Σεπτεμβρίου το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών προέβη σε μια λιτή ανακοίνωση: «Με βαθιά θλίψη και απογοήτευση μάθαμε για τον ξαφνικό θάνατο του Γερμανού πρεσβευτή στην Κίνα», ανέφερε χαρακτηριστικά χωρίς να δώσει περαιτέρω πληροφορίες ούτε για αίτια, ούτε και για την ώρα θανάτου. Λίγο αργότερα ανακοίνωση εξέδωσε και η Καγκελαρία, με την Άνγκελα Μέρκελ να δηλώνει χαρακτηριστικά: «Είμαι βαθιά συγκλονισμένη από τον θάνατο του Γιαν Χέκερ. Πενθώ για έναν πολύτιμο, μακροχρόνιο σύμβουλο που είχε ανθρωπιά και εξαιρετική εμπειρία».
Μυστικες υπηρεσιες ΜΙΤ or εμβολιο covid!