Το ελληνικό νησί της Δήλου -που κάποτε ονομαζόταν «το πιο ιερό από όλα τα νησιά»- βυθίζεται. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μικροσκοπική, βραχώδης γη θα βρεθεί κάτω από το νερό σε λίγες μόνο δεκαετίες.
«Η Δήλος είναι καταδικασμένη να εξαφανιστεί σε περίπου 50 χρόνια», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) η Βερονίκ Σανκόφσκι, επικεφαλής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών (EFA).
Το νησί, έκτασης 1,3 τετραγωνικών μιλίων, που βρίσκεται κοντά στη Μύκονο στο Αιγαίο Πέλαγος, κατοικείται από ανθρώπους από την τρίτη χιλιετία π.Χ. Αργότερα έγινε γνωστό ως σημαντικός τόπος στην ελληνική μυθολογία: η γενέτειρα του Απόλλωνα, του θεού του ήλιου, και της δίδυμης αδελφής του Άρτεμις, της θεάς της σελήνης. Μέχρι τον ένατο αιώνα π.Χ., η Δήλος είχε καθιερωθεί ως απολλώνιο ιερό.
«Όλες οι παράκτιες πόλεις θα χάσουν σημαντικές εκτάσεις που βρίσκονται σήμερα στο επίπεδο της θάλασσας»
«Εξαιρετικά εκτεταμένη και πλούσια»
Προσκυνητές ταξίδευαν από όλη την Ελλάδα για να επισκεφθούν το ιερό νησί, το οποίο ήταν και κόμβος θαλάσσιου εμπορίου, σύμφωνα με την UNESCO. Ως αρχαιολογικός χώρος, η Δήλος είναι «εξαιρετικά εκτεταμένη και πλούσια», σημαδεμένη από πολλαπλούς πολιτισμούς του Αιγαίου μεταξύ της τρίτης χιλιετίας π.Χ. και του πρώιμου χριστιανισμού.
Σήμερα, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής θέτει σε κίνδυνο την αρχαία τοποθεσία. Όπως αναφέρει ο Αρίστος Γεωργίου του Newsweek, ερευνητές της EFA μελετούν τη Δήλο εδώ και 150 χρόνια και πρόσφατες έρευνες αποκάλυψαν ζημιές που έχουν ήδη γίνει.
Σύμφωνα με το AFP, η στάθμη της θάλασσας έχει ανέβει σχεδόν 22 μέτρα σε ορισμένα μέρη της Δήλου μόλις την τελευταία δεκαετία. Ταυτόχρονα, το νησί «βυθίζεται σταδιακά» εξαιτίας «των κινήσεων των τεκτονικών πλακών στην περιοχή», γράφει το Newsweek.
Η επισκεψιμότητα επιδεινώνει το πρόβλημα
Οι ερευνητές εντόπισαν τις μεγαλύτερες ζημιές σε μια περιοχή που στεγάζει αποθηκευτικά κτίρια που χρονολογούνται στον πρώτο και δεύτερο αιώνα π.Χ.
«Το νερό εισέρχεται στις αποθήκες το χειμώνα», λέει στο πρακτορείο ειδήσεων ο Jean-Charles Moretti, διευθυντής της γαλλικής αποστολής στη Δήλο. «Τρώει τη βάση των τοίχων. … Κάθε χρόνο την άνοιξη, παρατηρώ ότι νέοι τοίχοι έχουν καταρρεύσει».
Αυτές οι ευάλωτες κατασκευές είναι απαγορευμένες για τους ταξιδιώτες. Παρόλα αυτά, η Δήλος είναι ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός και η μεγάλη επισκεψιμότητα επιδεινώνει το πρόβλημα. Όπως αναφέρει το AFP, οι επισκέπτες συχνά περνούν μέσα από απαγορευμένες περιοχές, επιταχύνοντας την παρακμή του νησιού.
Οι άλλες σημαντικές δομές του νησιού περιλαμβάνουν το Ιερό του Απόλλωνα, τα απομεινάρια ενός ελληνιστικού οικισμού και «την εμβληματική ταράτσα με τα αγάλματα των Λεόντων», σύμφωνα με το Newsweek. Στο αποκορύφωμά της, η Δήλος είχε πληθυσμό περίπου 30.000 κατοίκων. Αλλά μετά από επιθέσεις και λεηλασίες τόσο το 88 όσο και το 69 π.Χ., το νησί «εγκαταλείφθηκε σταδιακά», σύμφωνα με την UNESCO.
Για να αποτρέψουν τις ζημιές από τη θάλασσα, οι ειδικοί εγκαθιστούν ξύλινα δοκάρια για να στηρίξουν ορισμένα από τα αρχαία τείχη, όπως λέει ο Τσανκόφσκι στο AFP. Παρόλα αυτά, προσθέτει, θα χρειαστούν πιο σοβαρές παρεμβάσεις για να διατηρηθούν οι κατασκευές.
«Όλες οι παράκτιες πόλεις θα χάσουν σημαντικές εκτάσεις που βρίσκονται σήμερα στο επίπεδο της θάλασσας», λέει στο πρακτορείο ειδήσεων η αρχαιολόγος Αθηνά-Χριστιάνα Λούπου, ξεναγός στην περιοχή. «Αντικαταστήσαμε τα πλαστικά καλαμάκια με χάρτινα, αλλά χάσαμε τον πόλεμο».
