Η τιμή του λίτρου του ελαιόλαδου, πέρα από τις κατά καιρούς προσφορές, παραμένει ψηλά στα σούπερ μάρκετ, κυμαινόμενη από 12 έως 15 ευρώ το λίτρο. Όλα αυτά θα μπορούσαν να εξηγηθούν εάν υπήρχε συνεχόμενη έλλειψη ή η συγκομιδή δεν ήταν καλή φέτος, κάτι που συνέβη πέρυσι. Τουναντίον, φέτος υπολογίζεται ότι η χώρα επέστρεψε στις λεγόμενες «καλές χρονιές» με τη συνολική συγκομιδή να υπολογίζεται γύρω στους 250.000 τόνους. Παρ’ όλα αυτά η διαφορά δεν φαίνεται στο ράφι.
Λάδι σε φτηνή τιμή απ’ τον παραγωγό
«Για να πάρει ο καταναλωτής λάδι σε νορμάλ τιμή, εκεί γύρω στα 7 ευρώ το κιλό, θα το κάνει μόνο αν το πάρει απευθείας από τους παραγωγούς», μάς λέει ένας από τους ειδήμονες της αγοράς, την ώρα που η κυβέρνηση προσπαθεί να μαζέψει τις αντιδράσεις σχετικά με τη φήμη περί υψηλών προστίμων σε όσους μεταφέρουν λάδι με τον τενεκέ, μια διαδικασία που είναι ιδιαίτερα οικεία στην ελληνική κοινωνία εδώ και χρόνια.
Το ένα μετά το άλλο τα κυβερνητικά στελέχη διαψεύδουν ότι θα υπάρξουν πρόστιμα για όσους μεταφέρουν ελαιόλαδο για οικιακή χρήση. Την ίδια ώρα ωστόσο οι εταιρείες εμπορίας ελαιόλαδου πιέζουν για περισσότερους ελέγχους ώστε να σταματήσει η χρήση του «ανώνυμου τενεκέ», του προϊόντος δηλαδή που δεν είναι πιστοποιημένο, ενώ ζήτημα φαίνεται να υπάρχει και με την πώληση ελαιόλαδου χωρίς παραστατικά σε καταστήματα εστίασης, το οποίο υπολογίζεται σε περίπου 60.000 τόνους το χρόνο.
Νοθεία
Τρίτο, βασικό θέμα είναι η νοθεία, με ανθρώπους που γνωρίζουν να λένε ότι συμβαίνει παντού, γι’ αυτό κι έχει σημασία να γνωρίζει ο καταναλωτής από που ακριβώς αγοράζει το λάδι του ώστε να μπορεί να καταγγείλει στη συνέχεια αυτόν που τον πούλησε στην περίπτωση νοθείας ή κακού προϊόντος.
«Ειδικά στη βόρεια Ελλάδα τρώνε λάδι Βουλγαρίας και νομίζουν πως τρώνε παρθένο ελαιόλαδο», μάς αναφέρει ο άνθρωπος της αγοράς που επιθυμεί να κρατήσει την ανωνυμία του. «Μιλάμε κυριολεκτικά για «βαμμένο» σπορέλαιο που μόνο στο χρώμα θυμίζει κανονικό ελαιόλαδο, αλλά κατά 90% είναι σπορέλαιο». O ίδιος, τονίζει βέβαια, ότι φαινόμενα νοθείας μπορεί να παρατηρηθούν παντού.
Αλλά ας επιστρέψουμε στην τιμή του προϊόντος, καθώς πολλοί είναι οι ελαιοπαραγωγοί που αυτή την περίοδο προτιμούν να μην πουλήσουν και να το κρατήσουν σε αποθήκες, θεωρώντας ότι οι τιμές που τους προσφέρονται από τους εμπόρους είναι χαμηλές.
Το παιχνίδι των πολυεθνικών
Μια πρώτη εικόνα της αγοράς μάς δίνει ο πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιριστών Ελλάδας (ΕΘΕΑΣ), Μύρωνας Χιλετζάκης, ελαιοπαραγωγός και ο ίδιος στην Κρήτη. «Οι πολυεθνικές παίζουν το παιχνίδι με το λάδι. Κακά τα ψέματα, αυτοί που ορίζουν την τιμή είναι κατά κύριο λόγο η Ισπανία που διαθέτει το 50% της παγκόσμιας παραγωγής και η Ιταλία που εδώ και χρόνια δουλεύει πολύ καλά την τυποποίηση και το εμπόριο και έχει πέραση στις αγορές, ειδικά σε αυτή των ΗΠΑ».
Μας ενημερώνει ότι αυτή τη στιγμή η μέση τιμή αγοράς του ελαιόλαδου από τους εμπόρους ανέρχεται στα 4,5 ευρώ. «Είναι χαμηλή η τιμή και οι παραγωγοί, όσοι αντέχουν οικονομικά τουλάχιστον, προτιμούν να το κρατήσουν στις αποθήκες περιμένοντας καλύτερη προσφορά». Η φράση κλειδί είναι η «όσοι αντέχουν οικονομικά».
Μεροκάματα και κόστος
Μας την εξηγεί αναλυτικά ένας άλλος παραγωγός και πρώην τυποποιητής, ο Νίκος Προβοκάκης από τη Λακωνία. «Στους καιρούς που ζούμε κι εκεί που έχουν πάει το κόστος, δεν μπορούν να πουν όλοι οι παραγωγοί «δεν τα παίρνω τα λεφτά». Όταν ο άλλος έχει να πληρώσει μεροκάματα, λιπάσματα, το ενεργειακό κόστος και δεν έχει κάποια λεφτά στην άκρη, δύσκολα δεν θα πουλήσει».
Στη δική του περιοχή τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα, καθώς οι έμποροι αυτή την περίοδο προσφέρουν γύρω στα 5,5 με 5,70 ευρώ το κιλό. «Κάθε λάδι δεν είναι ίδιο», μάς εξηγεί ο κ. Προβοκάκης, τονίζοντας ότι η ποιότητα του ελαιόλαδου είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων όπως τα δέντρα, η περιοχή και το κλίμα της, οι βροχές της χρονιάς, η περιποίηση τους κ.α. Η ποιότητα μπορεί να αποτυπωθεί απ’ το πόσο λάδι παράγουν οι ελιές.
Γιατι υπαρχει το ΚΑΡΤΕΛ των σουπερμαρκετ …..