Γιατί επιτέθηκε τώρα η Χαμάς; Το γεωπολιτικό πλαίσιο

Αυτή ακριβώς η φράση έρχεται, ωστόσο, να αποτυπώσει και το γεωπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εκτυλίσσονται πια τα εκρηκτικά γεγονότα των τελευταίων ωρών, στον άξονα Ισραήλ – Γάζας.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Χεζμπολάχ, η Χαμάς έδωσε σήμερα μια «αποφασιστική απάντηση», όχι μόνο ενάντια στην ισραηλινή «κατοχή», αλλά και προς την πλευρά όλων εκείνων που τολμούν να θέλουν να «τα (ξανα)βρουν» με το Ισραήλ, στην ηγεσία του οποίου βρίσκονται επι του παρόντος πολιτικοί όπως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ.

Προς μεγάλη απογοήτευση της Χαμάς και της Χεζμπολάχ ωστόσο, αυτοί που βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια να (επανα)προσεγγίζουν το Ισραήλ ήταν πολλοί:

• τα Ηνωμενα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο, στο πλαίσιο των συμφωνιών του Αβραάμ, από τη διετία 2020-2021 και έπειτα
• ο Λίβανος, στο πλαίσιο της συμφωνίας που συνήψε με το Ισραήλ το 2022 για την ΑΟΖ
  η Σαουδική Αραβία, μέσα από σειρά εν εξελίξει διαπραγματεύσεων οι οποίες δεν έχουν μεν ακόμη καταλήξει κάπου αλλά αποτελούν είδηση και μόνο επειδή συνέβησαν
• η σουνιτική Τουρκία του Ερντογάν
• το μουσουλμανικό Αζερμπαϊτζάν του Αλίεφ κ.ά.

Με αλλά λόγια, χώρες που βρίσκονταν άλλοτε απέναντι από το Ισραήλ, σπεύδουν τώρα να πάρουν θέση στο πλευρό του (διστακτικά μεν κάποιες εξ αυτών, και με αστερίσκους), χωρίς όμως η εκκρεμότητα του Παλαιστινιακού να αποτελεί πια για αυτές εμπόδιο, πράγμα το οποίο αποτελεί προφανώς διπλωματική ήττα για τους Παλαιστινίους.

Οι Παλαιστίνιοι, λοιπόν, βλέπουν πια τη δίκη τους υπόθεση να «ξεχνιέται» και να «υποβαθμίζεται» πρακτικά, στον βωμό της ρεαλπολιτίκ, μέσα σε ένα πλαίσιο διεθνούς ανασύνταξης των ανταγωνιστικών «στρατοπέδων» και αναθεώρησης των διεθνών προτεραιοτήτων.

Πώς μπορεί ή μάλλον πώς θα μπορούσε να αντιδράσει η Χαμάς, με δεδομένα τα παραπάνω; Μόνο στρατιωτικά, εξαπολύοντας τρομοκρατικές επιθέσεις, όπως και έκανε. Αυτά που έχει, άλλωστε, ως «όπλα» στη διάθεσή της είναι ρουκέτες, μαχητές και μάρτυρες…

Οι σημερινές επιθέσεις εκ μέρους της Χαμάς αποτελούν κίνηση υψηλού ρίσκου, ωστόσο, και για την ίδια την παλαιστινιακή οργάνωση. Οι Ισραηλινοί θα απαντήσουν (ξεκίνησαν ήδη) και τα πλήγματα θα είναι πολύ βαριά για τη Γάζα.

Η Δύση (ΗΠΑ, ΕΕ) πάντως από την πλευρά της, έχει ήδη πάρει θέση στο πλευρό του Ισραήλ, χωρίς «ναι μεν, αλλά».

Τι θα κάνουν οι Αραβες από τη δίκη τους πλευρά; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι εκείνοι ίσως αναγκαστούν τώρα να καταδικάσουν ως «δυσανάλογη» την ισραηλινή απάντηση και ότι αυτό μπορεί να τους απομακρύνει από το Ισραήλ το οποίο προσέγγιζαν. Από την άλλη πλευρά ωστόσο, η ένταση της παλαιστινιακής επίθεσης αποδυναμώνει ακόμη κι αυτό το επιχείρημα, το οποίο ίσχυε σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν.

Οι ακραίες δράσεις ακολουθούνται συνήθως από ακραίες αντιδράσεις, και όσοι άλλοτε κατηγορούσαν το Ισραήλ για υπέρμετρη βία τώρα το κατηγορούν επειδή… δεν κατάφερε να αποτρέψει μια παλαιστινιακή έκρηξη βίας.

Το ίδιο το Ισραήλ ήταν σε κοινωνικό και πολιτικό αναβρασμό το τελευταίο διάστημα λόγω της αμφιλεγόμενης δικαστικής μεταρρύθμισης. Η πρόκληση του πολέμου ενδέχεται όμως τώρα το συσπειρώσει, προσωρινά έστω.

Ο Νετανιάχου θα κληθεί να απολογηθεί μεν αλλά επειδή δεν πρόλαβε τις επιθέσεις κατά των Ισραηλινών, όχι επειδή απάντησε σκληρά στρατιωτικώ τω τρόπω εκ των υστέρων στα πλήγματα που δέχθηκαν οι συμπατριώτες του.

Ποιος θα βγει χαμένος μέσα από όλο αυτό; Οι άμαχοι, οι μετριοπαθείς, όσοι ήλπιζαν σε μια λύση του Παλαιστινιακού…

Ποιος θα βγει κερδισμένος; Οι ακραίοι, οι «φίλοι» της έντασης, όσοι προσδοκούν οφέλη μέσω της αστάθειας…