Ένας από τους βασικούς λόγους που συνετέλεσε στην ταχύτατη εξάπλωση της φονικής πυρκαγιάς στην Αττική, που οδήγησε στο θάνατο δεκάδες συμπολίτες μας, ήταν ότι η περιοχή είναι κατάφυτη από χαλέπιο πεύκη, το πιο ρητινοπαραγωγικό δέντρο στον κόσμο.
Σύμφωνα με τον καθηγητή και διευθυντή του Εργαστηρίου Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ Δρ. Αποστόλη Σκαλτσογιάννη, πρόκειται για το πιο «καυτερό» δέντρο στον κόσμο επειδή περιέχει ρετσίνι (ρητίνη) και αυτό δημιουργεί το πρόβλημα.
«Δεν μπορεί μια φωτιά να κατέβει από το Νταού Πεντέλης μέχρι τη θάλασσα, να λιώνουν τα πάντα στο πέρασμά της σε μια ώρα. Το ρετσίνι με το οποίο είναι γεμάτο κάθε δέντρο είναι καύσιμο, υδρογονάνθρακας, όπως είναι το πετρέλαιο. Όταν εξατμίζεται αυτό από τη ζέστη με την καύση του δέντρου, συμβαίνει μια χημική αντίδραση και βγαίνει κηροζίνη σαν σύννεφο, σα νέφος. Το πτητικό προϊόν, τα αιθέρια έλαια, δηλαδή η κηροζίνη, δημιουργεί μια αέρια “μπάλα” που καθοδηγείται από τον άνεμο γι΄ αυτό και οι άνθρωποι καίγονταν και μέσα στη θάλασσα», εξηγεί ο καθηγητής ο οποίος συμμετείχε και στη συζήτηση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος για την Εθνική Στρατηγική για τα Δάση – Σχέδιο Στρατηγικής Ανάπτυξης της Δασοπονίας.
Όπως διευκρινίζει, στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, όλα τα δάση στην ηπειρωτική Ελλάδα είναι χαλέπιος πεύκη καθώς και στην Εύβοια, τις Σποράδες και το Ιόνιο. «Δεν φταίει φυσικά το πεύκο αλλά εμείς γιατί κάνουμε εισβολή παράνομη και άναρχη μέσα στο δάσος. Έτσι έγινε το ατύχημα και θα επαναληφθεί αφού μέσα στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, θα υπάρξει κι άλλη τέτοια μέρα επικινδυνότητας με τέτοιους ανέμους» ανέφερε ο καθηγητής. «Ωστόσο», προσθέτει, «η χαλέπιος πεύκη δεν είναι κατάρα αλλά δώρο θεού καθώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε το ρετσίνι με πολλούς τρόπους ακολουθώντας το παράδειγμα Αμερικανών επιστημόνων οι οποίοι παράγουν απ΄ αυτό τουλάχιστον 6.000 χημικά προϊόντα!».
Ως ένα ακόμη παράδειγμα αξιοποίησης της ρητίνης, ο κ. Σκαλτσογιάννης αναφέρει και μια εφαρμογή που ανέπτυξε το εργαστήριό του και βελτιώνει την ποιότητα των καυσίμων.
«Με τη ρητίνη, παίρνεις ντίζελ απλό και το κάνεις σούπερ ντίζελ» εξηγεί για την εφαρμογή που έχει αναπτύξει το εργαστήριό του εδώ και χρόνια.
Παράλληλα, η εκμετάλλευση της ρητίνης έχει και μια άλλη παράπλευρη ωφέλεια σύμφωνα με τον ίδιο αφού οι ρητινοσυλλέκτες θα μπορούσαν να γίνουν και οι καλύτεροι φύλακες του δάσους διαφυλάσσοντας έτσι το εισόδημά τους.
«Αν δεν κινητοποιήσουμε τον πολίτη, δεν κάνουμε τίποτα, η φωτιά αυτή δεν “κρατιέται” ούτε με 1000 αεροπλάνα» τονίζει διευκρινίζοντας ότι «το πρόβλημα δεν είναι να ανανεώσουμε το δάσος και να φτιάξουμε καινούργιες εκατόμβες αλλά εμείς σαν κοινωνία να δουλέψουμε στην πρόληψη και την καταστολή». Ειδικά για την πρόληψη, προτείνει μεγαλύτερες αντιπυρικές λωρίδες, από 50 και 100 μέτρα που είναι συνήθως, σε 300 μέτρα και για την καταστολή, την οργάνωση τουλάχιστον τριών γραμμών άμυνας.
«Αν δεν προλάβουμε ούτε τότε, η τέταρτη γραμμή πρέπει να είναι η εκκένωση αλλά με συντεταγμένο σχέδιο για το πού θα μαζευτούν οι άνθρωποι και φυσικά, διαδρόμους διαφυγής» καταλήγει.
